هفتمین نشست رئیسان گمرک 10 کشور عضو اکو فردا در تهران آغاز می شود

به گزارش ایران اکونومیست؛ کشورهای جمهوری اسلامی ایران، ترکیه، پاکستان، افغانستان، آذربایجان، ترکمنستان، قرقیزستان، قزاستان، ازبکستان و تاجیکستان، اعضای سازمان همکاری های اقتصادی (اکو) هستند.
این سازمان منطقه ای
سازمان همکاری اقتصادی (Economic Cooperation Organization)، به طور مخفف اکو یک سازمان اقتصادی منطقه ای است. سه کشور ایران، پاکستان و ترکیه در سال ۱۳۴۳ (۱۹۶۴) نخستین بار این سازمان را پایه ریزی کردند. این سازمان در ابتدا با نام «آر.سی.دی» - که نام اختصاری سازمان همکاری عمران منطقه ای - است، آغاز به کار کرد. پس از انقلاب ایران (۱۳۵۷) در ایران، کار سازمان با وقفه مواجه شد و در سال ۱۳۶۴ با نام «اکو» حیات خود را از سر گرفت.
در اجلاس شورای رئیسان گمرک کشورهای عضو اکو، طرح های جدید و فعالیت ها، ابتکارات برای ارتقای همکاری های گمرکی و پیشنهاد تبادل الکترونیکی اطلاعات بین کشورهای عضو اکو مورد بحث و تبادل نظر قرار خواهد گرفت و درباره تسهیل و توسعه تجارت و مبارزه با تخلفات و قاچاق، تصمیم هایی اتخاذ خواهد شد.
حجم مبادلات تجاری کشورهای عضو اکو در سال گذشته میلادی 845 میلیارد و 247 میلیون دلار بود و ایران توانست در رتبه دوم تجارت خارجی با کشورهای عضو این سازمان اقتصادی منطقه ای قرار گیرد.
صادرات کشورهای عضو اکو در سال گذشته میلادی، 411 میلیارد و 728 میلیون دلار و میزان واردات آنها 433 میلیارد و 519 میلیون دلار برآورد شده است.
 
** مشخصات جغرافیایی و ظرفیت های اقتصادی کشورهای عضو اکو
کشورهای عضو سازمان همکاری اقتصادی (اکو) در منطقه ای حساس و مهم واقع شده اند که در صورت افزایش همکاری ها و توسعه مناسبات می توانند در عرصه تصمیم گیری و سیاست گذاری های جهانی تاثیر بسزایی داشته باشند.
ایران از اعضای موسس سازمان ملل متحد، سازمان اکو، جنبش عدم تعهد، سازمان کنفرانس اسلامی و اوپک است. کشورمان با حجم تجارت خارجی 139 میلیارد و 800 میلیون دلار رتبه دوم تجارت خارجی در میان کشورهای عضو اکو در سال 2015 را به خود اختصاص داده است.
میزان صادرات کشورمان 88 میلیارد و 800 میلیون دلار و میزان واردات آن 51 میلیارد دلار بوده که مهمترین کالاهای صادراتی ایران، نفت، گاز، محصولات پتروشیمی، مواد معدنی، مواد غذایی و عمده ترین کالاهای وارداتی آن ماشین آلات و وسایل نقلیه، نهاده های دامی، مواد شیمیایی، غلات و قطعات یدکی خودرو است.
ترکیه، از دیگر اعضای اکو، با قرار گرفتن در یکی از حساس ترین مناطق جهان، دارای موقعیت جغرافیایی راهبردی و بسیار خوبی است و گذرگاه جنوب غربی آسیا و اروپا به شمار می آید و کشورهای بسیاری، بویژه ایران از خاک ترکیه برای ترانزیت کالا و انرژی استفاده می کنند.
ترکیه در سال 2015 میلادی با حجم تجارت خارجی 399 میلیارد و 794 میلیون دلار بیشترین میزان تجارت خارجی را در میان کشورهای عضو اکو دارد؛ میزان صادرات این کشور 157 میلیارد و 617 میلیون دلار و واردات آن 242 میلیارد و 177 میلیون دلار است.
مهمترین کالاهای صادراتی ترکیه منسوجات، نخ پنبه و پارچه، محصولات آهنی و فولادی، ماشین آلات و اقلام عمده وارداتی شامل سوخت های معدنی و نفتی، گاز، ماشین آلات، مواد شیمیایی و محصولات پلاستیکی است.
قزاقستان نیز بزرگترین کشور محصور در خشکی در دنیاست که تراکم جمعیتی کمی دارد. قزاقستان با حجم تجارت خارجی 119 میلیارد و 451 میلیون دلار رتبه سوم را در میان کشورهای عضو اکو در سال 2015 به خود اختصاص داد؛ میزان صادرات این کشور 78 میلیارد و 238 میلیون دلار و حجم واردات آن به 41 میلیارد و 213 میلیون دلار رسید.
مهمترین کالای صادراتی این کشور شامل نفت، فلزات آهنی و غیرآهنی، مواد شیمیایی، غلات، پشم و گوشت است. همچنین اقلام عمده وارداتی آن را ماشین آلات و قطعات آن، محصولات صنعتی، گاز طبیعی و کالاهای معدنی تشکیل می دهد.
تاجیکستان نیز با صادرات یک میلیارد و 78 میلیون دلار و واردات چهار میلیارد و 500 میلیون دلار از نظر میزان تجارت خارجی کشورهای اکو، در رتبه نهم این رده بندی در سال 2015 قرار دارد.
اقلام عمده صادراتی این کشور خشکبار، فرش، پشم، پنبه خام و پوست حیوانات و عمده ترین کالاهای وارداتی اش محصولات نفتی، مواد غذایی، شکر، گندم و آرد است.
پاکستان نیز با بیش از 199 میلیون نفر جمعیت و حجم تجارت خارجی 72 میلیارد و 350 میلیون دلار در رتبه پنجم تجارت خارجی کشورهای عضو اکو در سال 2015 قرار دارد؛ میزان صادرات این کشور 24 میلیارد و 714 میلیون دلار و حجم وارداتش به 47 میلیارد و 636 میلیون دلار رسیده است.
مهمترین کالاهای صادراتی پاکستان پنبه، شکر، منسوجات، پوشاک و برنج و اقلام عمده وارداتی آن تجهیزات صنعتی، وسایل نقلیه، سنگ آهن، گندم، چای و کود است.
جمهوری آذربایجان نیز با جمعیت بیش از 9 میلیون نفری، در سال 2012 تولید ناخالص داخلی معادل 72 میلیارد دلار (براساس ارزش اسمی) و بیش از 97 میلیارد دلار (براساس قدرت خرید) داشته است.
این کشور رتبه چهارم تجارت خارجی را در میان اعضای اکو در سال 2015 دارد؛ حجم تجارت خارجی این کشور 37 میلیارد و 592 میلیون دلار، میزان صادراتش 28 میلیارد و 260 میلیون دلار و واردات آن 9 میلیارد و 332 میلیون دلار است.
عمده ترین کالای صادراتی این کشور نفت و محصولات نفتی، پنبه، میوه، خشکبار، سنگ آلومینیوم و مهم ترین اقلام وارداتی آن گندم، آرد، دارو، شکر و ماهی است.
ترکمنستان نیز با داشتن منابع بزرگ گاز، از صادرکنندگان بزرگ این سوخت فسیلی است. این کشور در سال 2015 میلادی در رتبه ششم تجارت خارجی در میان کشورهای عضو اکو در سال 2015 ایستاد. میزان حجم تجارت خارجی ترکمنستان در این سال به 27 میلیارد و 800 میلیون دلار رسید که از این میزان، 17 میلیارد و 500 میلیون دلار صادرات و 10 میلیارد و 300 میلیون دلار واردات بود.
مهمترین کالاهای صادراتی ترکمنستان گاز طبیعی، نفت، پنبه، محصولات نفتی و غذاهای فرآوری شده و اقلام عمده وارداتی این کشور ماشین آلات و قطعات، غلات، مواد غذایی و نوشیدنی، پلاستیک و گندم است.
افغانستان نیز از دیگر اعضای اکو با هشت میلیارد و 300 میلیون دلار، کمترین میزان تجارت خارجی در میان کشورهای عضو اکو را دارد. میزان صادرات این کشور 571 میلیون دلار و وارداتش هفت میلیارد و 729 میلیون دلار است.
عمده ترین کالاهای صادراتی این کشور خشکبار، فرش و پشم، پنبه خام، پوست حیوانات و سنگ های قیمتی بوده و مهمترین کالاهای وارداتی آن محصولات نفتی، مواد غذایی، شکر، گندم و آرد است.
ازبکستان نیز در سال 2015 میلادی با 27 میلیارد و 200 میلیون دلار، در رتبه هفتم تجارت خارجی کشورهای عضو اکو قرار گرفت. از این میزان، 13 میلیارد و 300 میلیون دلار صادرات و 13 میلیارد و 900 میلیون دلار واردات است.
عمده کالاهای صادراتی جمهوری ازبکستان پنبه، طلا، گاز طبیعی، کود و ابریشم و مهمترین کالاهای وارداتی آن شامل مواد معدنی و شیمیایی، غلات، لاستیک و پلاستیک و ماشین آلات است.
جمهوری قرقیزستان با جمعیت حدود 6 میلیون نفری نیز تا سال 2015 میلادی تجارت خارجی به میزان هفت میلیارد و 382 میلیون دلار داشت که یک میلیارد و 650 میلیون دلار آن صادرات و پنج میلیارد و 732 میلیون دلار آن واردات بود و در رتبه هشتم کشورهای عضو اکو قرار گرفت.
عمده ترین کالاهای صادراتی قرقیزستان غلات، فلزات گرانبها، تنباکو، پنبه و ضایعات آلومینیوم و عمده ترین کالاهای وارداتی آن محصولات معدنی، گاز طبیعی، خودرو، منسوجات، سوخت است.
از دوشنبه این هفته (26 مهرماه) با برگزاری سومین نشست کمیته فرعی کارشناسان گمرک کشورهای عضو اکو در هتل اسپیناس تهران، نمایندگان کشورهای عضو درباره راه های گسترش همکاری های گمرکی بویژه از طریق تبادل الکترونیکی اطلاعات، اجرایی شدن سیستم بانک اطلاعات قاچاق و تخلفات گمرکی، تصویب موافقتنامه کمک متقابل اداری در امور گمرکی و برگزاری جلسات و دوره های آموزشی برای کارکنان گمرک کشورها به بحث و تبادل نظر پرداختند.
ششمین اجلاس رئیسان گمرک اکو سال 2006 میلادی به میزبانی باکو (پایتخت جمهوری آذربایجان) برگزار شده بود.