مصرف بی رویه آب تهدید جدی 2 سد مهم استان اردبیل

به گزارش ایران اکونومیست؛ سدهای یامچی در شهرستان نیر وسبلان در شهرستان مشگین شهربا کاهش آب مواجه هستند، در یامچی که آب آن مورد استفاده شرب و کشاورزی است ظرفیت به 64 میلیون متر مکعب ودرسد سبلان هم از 105 میلیون مترمکعب به 32 میلیون متر مکعب کاهش یافته است.
به گفته مسئولان ، دلیل اصلی این کاهش استفاده بی رویه کشاورزان و نیز تامین آب شرب از آب این 2 سد می باشد.
داود نجفیان مدیر عامل شرکت آب منطقه ای اردبیل گفت: ظرفیت ذخیره سد سبلان 105 میلیون مترمکعب وسد یامچی 82 میلیون متر مکعب می باشد که بدلیل کاهش ظرفیت آب آنها کاهش یافته است ، آورده سد سبلان 38 میلیون متر مکعب وسد یامچی 64 میلیون متر مکعب است که در مقایسه با سال گذشته کاهش داشته دارد.
وی با بیان اینکه جبران کسری سدها در کوتاه مدت امکان پذیر نیست، افزود: دلیل اصلی کسری مخازن سدها برداشت بیش از حد و در برخی مواقع 80 درصد بیشتر از ظرفیت برداشت با هدف تامین مصارف آب اشامیدنی می باشد.
او اضافه کرد: مناطق شمالی این استان به رغم دارا بودن بارش مناسب، همچنان نیازمند آب است و منابع آبی حوضه آبریز' ساری قمیش' که با مساحتی در حدود 87 هزار و 49 هکتار، بخش هایی ازشهرستان های گرمی و بیله سوار مغان در شمال این استان را شامل می شود حدود 12 میلیون مترمکعب کمبود آب دارد در حالی که نیاز آبی جمعیت انسانی، دامی و اراضی کشاورزی این حوزه بیش از 15 میلیون مترمکعب تخمین زده می شود.
به گفته نجفیان، باید 20 درصد از منابع موجود آب هر منطقه مصرف و بقیه برای استفاده نسل های آینده و حفاظت محیط زیست نگهداری شود .
در عین حال وضعیت بسیاری از 48 سد دیگر استان تا حدودی مطلوب بوده و بسیاری از آنها با افزایش آب مواجه بوده است، سد ' گوری چای' با ظرفیت 18 میلیون متر مکعب ، سد 'گیلارلو' با 5.8میلیون متر مکعب ، سد 'سقزچی' با سه میلیون و 600 هزار متر مکعب از جمله سدهایی است که میزان آب در آنها افزایش یافته است .
به گفته نجفیان، سد سقزچی نمین با سه میلیون و 600هزار متر مکعب در حالت سرریز قرار گرفته وسد 'گیلارلو' در اردبیل نیز با 5.8 میلیون متر مکعب در وضعیت خوبی قرار دارد.
وی سد ارس در شمال استان اردبیل را بزرگترین سد تاثیرگذار در بخش کشاورزی استان ذکر کرده وافزود: ظرفیت ذخیره این سد یک میلیارد و 254 میلیون مترمکعب است که 90 هزار هکتار ازاراضی کشاورزی را تحت پوشش قرارداده و آب آشامیدنی شهرستانهای بیله سوار ، پارس آباد وگرمی هم از این ناحیه تامین می شود.
مدیرعامل آب منطقه ای اردبیل با اشاره به اینکه کار بزرگی در زمینه مهار آب در استان در حال انجام است، اظهار کرد: یک انقلاب در حوزه آب استان در حال وقوع است که با نهایی شدن آن تحول بزرگی در استان ایجاد و زمینه اشتغال فراوانی برای جوانان در بخش کشاورزی و دیگر بخش ها فراهم خواهد شد.
معاون حفاظت وبهره برداری شرکت آب منطقه ای اردبیل هم در این باره گفت: در اکثر سد های استان اردبیل میزان آب افزایش داشته ودلیل آن هم افزایش بارش در سال جاری نسبت به سال گذشته می باشد .
وی افزود: هر سال از اول مهر ماه تا پایان شهریور برنامه مصارف سد ها تنظیم می شود و سال آبی گذشته در استان بطور متوسط میزان بارش 359 میلی متر بوده که نسبت به سال قبل آن حدود 5.2درصد مثبت بود واگر نسبت به متوسط بلند مدت مقایسه شود حدود 5.13درصد نسبت به متوسط بلند مدت افزایش در استان وجود داشته است.
به گفته او بیشترین کاهش بارش در محدوده شهرستان اردبیل ومشگین شهر اتفاق افتاده بطوری که میزان بارش در اردبیل نسبت به سال آبی گذشته 11درصد ومشگین شهر نیز حدود 10 درصد کاهش یافته است .
وی اضافه کرد: بیشترین میزان بارش درخلخال و منطقه مغان اتفاق افتاده که میانگین استان را به حد مثبت رسانده است .
محمدی معتقد است: تغییر الگوی کشت، تغییر روش آبیاری، استفاده از گونه های کشاورزی کم مصرف آب، آبیاری قطره ای وتحت فشار برای افزایش راندمان آبیاری ازجمله راهکارهای اساسی برای بالابردن راندمان آب وجلوگیری از مصرف بیشتر آن می باشد.
او یکپارچه سازی اراضی ، کشت گلخانه ای وتوسعه گلخانه های صنعتی وکشاورزری را در کاهش سهم آب کشاورزی موثر دانست و بیان کرد: در صورت اعمال این اقدامات می توان سهم آب کشاورزی را کاهش وسهم آب صنعتی را افزایش داد .
محمدی اضافه کرد : در کشورهای پیشرفته در بخش صنعت بیشترین ارزش افزوده به خاطر تامین وتخصیص آّب بیشتر به صنعت اتفاق می افتد در حالی که در ایران بیشترین تخصیص آب در بخش کشاورزی به مقدار بالای 92 درصد صورت می گیرد وباید برای اصلاح این مهم اقدام اساسی صورت گیرد.
مجید خدابخش استاندار اردبیل هم در این باره معتقد است که کاهش وافت آب ناشی از مصرف بی رویه از جمله چالش ها ی مهم بخش آب محسوب شده که باید برای رفع آن فرهنگ استفاده بهینه از آب سد های کشاورزی را ترویج داد .
به گفته وی ، سد های استان اردبیل در مقایسه با استان های دیگر نه تنها با کسری آب مواجه نیست بلکه در برخی سدها افزایش ذخایر آب قابل مشاهده است اما عمده مشکل در مصرف آنهاست که می توان با راهکارهای جدید براین مشکلات فائل آمد.
به هر حال در زمانی که هنوز بحران آب به صورت جدی وارد استان اردبیل نشده است باید با مدیریت آن از این معضل جلوگیری کرد و در غیر این صورت دیر نیست این میهمان ناخوانده وارد منطقه شده و مشکلات بیشماری برای مردم استان به همراه آورد.