اجرای موسیقی ایرانی برای نخستین بار در «دوسالانه ونیز»
قطعه هایی از آثار کارن کیهانی،مهدی خیامی و علیرضا فرهنگ، آهنگسازان موسیقی ایرانی، با همراهی آنسامبل «دیورتیمنتو» ی ایتالیا در شصتمین دوسالانه ونیز اجرا خواهد شد.
کد خبر: ۱۲۸۱۴۱
نشست خبری بخش موسیقی ایرانی شصتمین دوسالانه یا بیِنال «ونیز» با حضور آهنگسازان ایرانیِ شرکت کننده در این برنامه، یعنی کارن کیهانی، مهدی خیامی و علیرضا فرهنگ و نیز حضور اینترنتی (از طریق اسکایپ) ایوان فدله، مدیر هنری دوسالانه ی ونیز، ظهر امروز در «سازخانه ی طهران» برگزار شد. برپایی این نشست خبری به مناسبت حضور شماری از موسیقی دانان ایرانی در این دوسالانه روی داد که قرار است 25 مهرماه در ونیز کنسرتی را در دو بخش، برای معرفی موسیقی سنتی ایرانی به اجرا درآورند.
** هم نشینی تکنوازی ایرانی در کنار آنسامبل ایتالیایی کارن کیهانی، آهنگساز و نوازنده سنتور که در دوسالانه موسیقی ونیز حضور خواهد داشت، درباره حضور موسیقی دانان ایرانی و اجرای برنامه یشان در این رویداد هنری جهانی، گفت: من، مهدی خیامی و علیرضا فرهنگ کنسرتمان را با همراهی آنسامبل «دیورتیمنتو» که از قدیمی ترین آنسامبل ها یا گروه های هم نوازی ایتالیا است، در آخرین روز دوسالانه ی ونیز اجرا خواهیم کرد. وی افزود: این کنسرت با عنوان «موسیقی ایران از گذشته تا امروز»، در دو بخش اجرا می شود؛ در بخش نخست قطعه هایی برای سنتور و آنسامبل، کمانچه و آنسامبل؛ و تار و آنسامبل که آهنگسازی آن ها را به ترتیب، من، مهدی خیامی و علیرضا فرهنگ بر عهده داشته ایم، اجرا می شود. به گفته وی، در بخش دوم نیز تکنوازان سازهای ایرانیِ تار، سنتور و کمانچه با همراهی سازهای کوبه یی ایرانیِ تنبک، دایره و بندیر، موسیقی دستگاهی ایرانی را به همان شکلی که در گذشته ها اجرا می شده، اجرا خواهند کرد. کیهانی درباره نوازندگانی که این قطعه های را خواهند نواخت، گفت: سه تکنوازِ بخش نخست کنسرت، در بخش دوم نیز حضور خواهند داشت. در این کنسرت که در بخش دوم با اجرای گروهی به نام «مهرآیین» به روی صحنه می رود، سامان صمیمی کمانچه می نوازند، میلاد محمدی تار می زند و من نیز نوازنده ی سنتور خواهم بود؛ علیرضا رئیسی هم نوازندگی سازهای کوبه یی ایرانی را برعهده دارد.
** نخستین حضور موسیقی ایرانی در دوسالانه ی ونیز ایوان فدله، مدیر هنری دوسالانه ی ونیز، که از طریق امواج اینترنتی از ایتالیا در این نشست حضور داشت، درباره نخستین حضور موسیقی ایرانی در دوسالانه ی ونیز، گفت: از میان سه آهنگساز ایرانی که در دوسالانه ی ونیز حضور خواهند داشت، دو نفر، یعنی مهدی خیامی و علیرضا فرهنگ را به خوبی می شناسم؛ چراکه آنان هنرجوهای من بوده اند. کار نفر سوم را نیز شنیده ام که بسیار خوب بوده است. وی ادامه داد: چیزی که در این حضور موسیقی ایرانی در دوسالانه ونیز برای من جالب است، ترکیب تکنوازی موسیقی ایرانی با موسیقی معاصر جهانی است که این بسیار به اهداف دوسالانه ی ونیز، در بهره گیری از موسیقی های سنتی کشورهای گوناگون با موسیقی امروز دنیا، بسیار نزدیک است؛ و این، بدین دلیل است که نشان بدهیم موسیقی مدرنِ امروز ریشه در تاریخ دارد و نیز اینکه بدانیم موسیقی های سنتی در گذشته چگونه بوده و اجرا می شده است. پروژه یی که ما دنبال می کنیم، بررسی آثار آهنگسازانی غیراروپایی است که فرهنگ غنی موسیقی های سرزمین های خود را نمایندگی می کنند. مدیر هنری شصتمین دوسالانه ی ونیز گفت: من به شدت معتقدم اروپا که بیش ترین تأثیر را در توسعه ی فرمیک موسیقی معاصر داشته است، باید دورازه های خود را به روی موسیقی های دیگر نقاط دنیا باز کند؛ زیرا اکنون دیگر اروپا مهد پژوهش های موسیقایی نیست. در حال حاضر تمایل به نوشتن موسیقی در همه ی دنیا به همت جوانانی پخته و باتجربه بسیار زیاد شده و باید از این آثار بهره مند شد. وی گفت: معیار من برای گزینش آثار موسیقی ایرانی برای اجرا در این دوسالانه، کیفیت آثار بوده، با در نظر گرفتن این نکته که می بایست در آن ها تلفیق موسیقی های سنتی و تاریخی با موسیقی معاصر لحاظ شده باشد. فدله درباره چگونگی آشنایی خود با موسیقی ایرانی، گفت: نخستین آشنایی من با موسیقی ایرانی باز می گردد به سال 1990 که در آکادمی استراسبورگ تدریس می کردم؛ در آن سال با ایرج صهبایی آشنا شدم که در آن آکادمی مسترکلاسی درباره ی موسیقی سنتی ایران برگزار کرده بود. افزون بر این، مهدی خیامی و علیرضا فرهنگ نیز که دو تن از شاگردان برجسته من بوده اند، در آشنایی من با موسیقی ایرانی نقش داشته اند. وی افزود: البته این نخستین بار نیست که موسیقی سنتی یک کشور در دوسالانه ی ونیز حضور می یابد؛ زمینه اصلی دوسالانه ی ونیز، موسیقی معاصر است، اما دو سال پیش نیز قطعه هایی از موسیقی سنتی کشور آلبانی در این دوسالانه اجرا شد.
** همه بلیت های کنسرت ایرانی ها به فروش رفته است در چند ماه اخیر بنیاد رودکی تعامل ها و مراوده های موسیقایی چندی با آکادمی ها و ارکسترهای ایتالیایی داشته که حضور برخی ارکسترها و موسیقی دانان ایتالیایی در ایران و اجرای کنسرت در کشورمان، در جهت همین تعامل ها بوده است. فدله، با اشاره به اینکه انتخاب آثاری از موسیقی دانان ایرانی برای اجرا در دوسالانه ی ونیز، ارتباطی به این مراوده های فرهنگی نداشته، گفت: من اصلاً از افزایش تعامل های فرهنگی ایران و ایتالیا آگاهی نداشته ام و این انتخاب ارتباطی به افزایش مراوده های فرهنگی دو کشور ندارد. البته خوشحالم که تعامل های فرهنگی ایران و ایتالیا افزایش یافته است. وی ادامه داد: البته این را هم باید بگویم که همه بلیت های کنسرت این سه موسیقی دان ایرانی در دوسالانه ی ونیز به فروش رفته که این نشان از استقبال خوب هنردوستان ایتالیایی از موسیقی ایرانی است.
** حضور گروه ایرانی با خرج دوسالانه ی ونیز مهدی خیامی، دیگر آهنگساز ایرانی حاضر در دوسالانه ی ونیز، نیز درباره چگونگی این حضور موسیقایی گفت: این پروژه با سفارش رهبر آنسامبلِ دیورتیمنوی ایتالیا آغاز شد. درباره اینکه چه قطعه هایی را اجرا کنیم، بررسی های فراوانی شد و به این نتیجه رسیدم که قطعه یی را برای کمانچه و آنسامبل بنویسم؛ چراکه به نظر من ترکیب یک ساز ایرانی در کنار مجموعه یی از سازهای غربی می تواند منجر به شناخت خوب مخاطبان از موسیقی ایرانی شود. وی افزود: علیرضا فرهنگ نیز سال ها قبل قطعه یی را برای تار و آنسامبل نوشته بود و به همین دلیل وارد این پروژه شد. خیامی گفت: در بخش دوم کنسرت نیز به این نتیجه رسیدیم که در این بخش، موسیقی دستگاهی ایرانی را به همان شکلی که در قدیم اجرا می شده، اجرا کنیم. این را هم بگویم که بخش عمده یی از هزینه های گروه ایرانی را دوسالانه ی ونیز تأمین کرده است.
** حضور موسیقی ایرانی در دوسالانه ی ونیز اهمیت بسیاری دارد علیرضا فرهنگ که برای کنسرت در دوسالانه ی ونیز قطعه یی را برای تار و آنسامبل نوشته، در این نشست خبری گفت: من این قطعه را حدود 9 سال پیش به سفارش جشنواره «پاییزه» پاریس نوشتم که برای آنسامبل و دو ساز ایرانی بود؛ اما به دلیل اهمیت دوسالانه ی ونیز این قطعه ها را دوباره نوشتم، این بار برای تار و آنسامبل که در این قطعه، میلاد محمدی، نوازنده جوان تار، تکنواز تار خواهد بود. وی همچنین گفت: در برگزاری این کنسرت، کیهانی و خیامی نقش بسیاری داشته اند و من کم ترین نقش را در برگزاری این کنسرت داشته ام. اهمیت این رویداد برای ما در این است که این، نخستین باری است که قطعه هایی از موسیقی سنتی ایرانی در این دوسالانه ی موسیقایی بسیار مهم اجرا می شود. شصتمین دوره ی دوسالانه یا بیِنال ونیز از 16 تا 25 مهر ماه جاری، برابر با 7 تا 16 اکتبر 2016 در ونیز ایتالیا برگزار می شود. دوسالانه ی موسیقایی ونیز از سال 1930، یعنی 35 سال پس از برگزاری نخستین دوره ی دوسالانه ی هنری ونیز در سال 1895 میلادی، کار خود را با تمرکز بر حوزه ی موسیقی معاصر آغاز کرده و همواره صحنه ی حضور معتبرترین ارکسترها، تکنواز ها و ستارگان آهنگسازی موسیقی معاصر جهان بوده است.
