حل مساله آب نیازمند تلفیق مهندسی آب با علوم انسانی است

به گزارش ایران اکونومیست؛ رحیم میدانی روز سه شنبه در دومین کنگره مهندسی و مدیریت آب و خاک ایران که در سالن اجتماعات امام خمینی (ره) پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران در کرج برگزار شد، افزود: برای حل مشکل آب نیازمند همراهی بهره برداران هستیم و یکی از شاخصه های مهم حکمرانی آب مشارکت همگانی است.
وی همچنین به نقش مجامع علمی و دانشگاهی در این بحث اشاره کرد و اظهار داشت: امروز بیش از هر زمان دیگری نیاز به ارتباط صنعت و دانشگاه داریم که این ارتباط نه به صورت نمادین بلکه باید به عنوان یک ضرورت و 2 سویه برقرار شود.
وی گفت: اکنون وارد مرحله سختی در بخش مدیریت آب و خاک شده ایم و بایستی چالش های موجود بر سر راه آب کشور را احصا کنیم و پذیرش راهکارها و بیان مشکلات از زبان دانشگاهیان برای مردم بسیار قابل قبول تر است.
میدانی اظهار امیدواری کرد آگاهی و دانش جامعه در سطوح مختلف از مردم تا تصمیم گیرندگان ارتقا یابد و نگاه ها به مسائل آب اصلاح شود.
وی بیان داشت: مسیر تکامل جوامع بشری جز این نیست زیرا باید به گذشته نگاه کنیم و ضعف ها و قوت ها را بشناسیم.
معاون وزیر نیرو گفت: اکنون شاهد پدیده تغییر اقلیم و گرم شدن زمین هستیم بطوری که پیش بینی می شود تا 2 درجه تغییر دما و گرم شدن را داشته باشیم که این 2 درجه گرم شدن به رغم اینکه عدد کوچکی است ولی حدود 27 میلیارد مترمکعب تبخیر را افزایش می دهد.
وی ادامه داد: این میزان گرم شدن برای کشوری که میزان تبخیر بالایی دارد به منابع آبی خسارت وارد می کند.
وی افزود: در گذشته های دور حجم ذخایر منابع آبی کشور130 میلیارد مترمکعب بود که اکنون به 89 میلیارد مترمکعب می رسد که میانگین آب کشور در دراز مدت حدود 116 میلیارد مترمکعب است .
وی با بیان اینکه سال آبی گذشته، سال خوبی بود گفت: سال آبی گذشته (95-94) با میانگین بارندگی 241 میلی متر بارندگی برای کشور به پایان رساندیم
و نسبت به سال ماقبل آن 22 درصد افزایش بارش داشتیم .
وی گفت: سال آبی گذشته میزان ورودی به سدهای کشور نسبت به سال ماقبل 58 درصد افزایش داشت یعنی آنچه که وارد سدهای مخزنی شد حدود 45 میلیارد مترمکعب بوده است.
میدانی بیان داشت: این در حالی است که سال آبی قبل از آن ورودی به سدها 28 میلیارد مترمکعب بوده است .
معاون امور آب و آبفای وزارت نیرو با اشاره به اینکه بر این باور هستند که مشکل کم آبی در کشور برطرف شده، افزود: این در حالی است که براساس پیش بینی هواشناسی برای پاییز سال آبی 96-95 بارندگی خوبی نخواهیم داشت .
وی گفت: طبق این پیش بینی بارندگی های کشور در پاییز امسال دیر شروع می شود که زیرنرمال بوده و با افزایش دما روبرو خواهیم شد.
ی اظهار داشت: نمی توانیم با کم بارشی و پربارشی نوسان پیدا کنیم باید مدیریت صحیحی را که دور از ایده های تیزبین متخصصین ما نیست با مهارت در اجرا به این معضل بپردازیم.
میدانی با اشاره به اینکه برنامه ملی و مدونی برای کاهش تاثیرات تغییر اقلیم و سازگاری با آن نداریم، از دلسوزان امور خواست تا شبهه افکنی در آمار و اطلاعات و سند ملی آب نکنند زیرا اگر کسی هم بخواهد برای آب کشور چاره جویی بکند سست می شود و موضوع به حاشیه کشیده خواهد شد.
وی با اشاره به اینکه تردیدی در از دست رفتن سفره های زیرزمینی نیست، گفت: 120 میلیارد مترمکعب از ذخایر آبی در کشور را از دست داده ایم ولی باید آمار و اطلاعات پایه را از لحاظ سرعت، دقت و صحت اصلاح کنیم.
وی افزود: باید فناوری های روز در پایش حوضه های آبخیز، پایش تحلیل روان آب ها، پایش تغییر کاربری اراضی کشاورزی، تغییر منابع آبی، تخریب منابع طبیعی و ... به کار بگیریم ولی اگر مبانی را زیر سوال ببریم به دنبال بهانه ای برای انجام ندادن کار موثر هستیم.
میدانی بیان داشت: در محیط های علمی باید برای اصلاح آمار و اطلاعات کشور تلاش کنیم ، وضعیت شبکه های آب سنجی ما ضعیف مانده که علت آن این است که حاضر نیستند برای تعداد کثیری از پروژه ها اولویت آب و خاک تعیین کنند.
وی به تصویب طرح احیا و تعادل بخشی منابع آب زیرزمینی در دولت اشاره کرد و گفت: در اجرای این طرح باید 11 میلیارد مترمکعب از مصرف را کاهش دهیم.
وی مشکل اصلی آب کشور را فشار بیش از حد به منابع آبی کشور دانست و افزود: یکی از مهمترین فشارها در بخش کشاورزی آبی است که به دلیل مشکل اشتغال در کشور، به محض مشاهده زمین مساعد فوری اقدام به حفر چاه آب می کنند که معضلی به نام چاه های غیرمجاز به وجود می آید.
معاون وزیر نیرو اظهارداشت: کشور ما تحمل این همه فشاربه منابع آبی را ندارد و بخش کشاورزی فشار مضاعف به منابع آب زیرزمینی و سطحی وارد کرده است .
وی گفت: در سال های اخیر سطح زیرکشت به طور چشمگیری افزایش یافته که نتیجه ی آن خشک شدن تالاب ها و خالی شدن سفره های زیرزمینی است.
وی از جمله پیامدهای این معضل را خشک شدن دریاچه ارومیه و شور شدن رود کارون دانست و بیان داشت: اکنون وضعیت رود کارون به حدی رسیده که برای شرب شهر اهواز ناچار به استفاده از منابع آبی کرخه و دز شده ایم.
وی اظهار داشت: برای حفظ و احیای آب های زیرزمینی در طرح تعادل بخشی که به تصویب شورای آب رسیده مقرر شد تا در 18 حوضه آبخیز کشور شورای هماهنگی تشکیل شود تا منابع آبی را بشناسیم ضمن اینکه برداشت های غیرمجاز نیز برچیده شود و مجازها نیز پروانه مصرف دریافت کنند.
میدانی گفت: درصورتیکه به هدف تعادل بخشی نرسیدیم باید کاهش مصرف داشته باشیم که نیازمند یکسری فعالیت ها و تحقیقات علمی است.
کنگره
کنگره ملی آب و خاک به مدت سه روز در پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران واقع در کرج با برگزاری کنفرانس های علمی، نشست های تخصصی و کارگاه های تخصصی ادامه دارد.