تخریب سلول های سرطانی به کمک نانوذرات و امواج فراصوت

به گزارش ایران اکونومیست به نقل از ستاد ویژه توسعه فناوری نانو، سونوتراپی، درمان دردها با استفاده از امواج فراصوت است؛ استفاده از امواج فراصوت در درمان پیش از استفاده از آن در تشخیص مطرح بوده است.
امواج فراصوت امواج مکانیکی هستند و اعمال آنها درون بافت بدن، موجب ایجاد حرارت می شود؛ این حرارت به عنوان تسکین دهنده عمل می کند. امروزه استفاده از امواج فراصوت به منظور تخریب موضعی بافت های توموری مورد بررسی قرار گرفته است.
دکتر احمد شانئی محقق دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، با معرفی پدیده حفره سازی ناشی از اعمال امواج فراصوت، در رابطه با اهداف این طرح گفت: هنگامی که امواج فراصوت درون محیط مایع انتشار می یابد، نواحی فشردگی و نواحی انبساط درون مایع ایجاد می شود؛ بنابراین نواحی موضعی افزایش و کاهش های متناوبی از فشار را تجربه می کنند. این موضوع موجب تشکیل و بزرگ شدن حباب های گاز می شود که به حفره سازی موسوم است.
به گفته وی، در این پژوهش سعی شده است با استفاده همزمان از امواج فراصوت و پدیده حفره سازی و نانوذرات طلا، سلول های سرطانی تخریب شود. در این پژوهش اندازه بهینه نانوذرات مورد استفاده در این فرایند تعیین شده است.
استفاده از فرایند معرفی شده در این طرح پژوهشی برای تخریب سلول سرطانی موجب اعمال کمترین اثرات جانبی بر بافت های سالم اطراف تومور می شود.
در این طرح از پدیده حفره زایی برای تخریب تومور سرطانی استفاده شده است. به این صورت که حباب های تولیدشده ناشی از اعمال امواج فراصوت به یکدیگر می پیوندند و پس از اینکه اندازه آنها به یک اندازه بحرانی رسید، می ترکند. این موضوع موجب ایجاد یک انرژی بسیار بالا و تجزیه آب به رادیکال های آزاد می شود. حضور نانوذرات طلا موجب کاهش آستانه شدت مورد نیاز برای وقوع پدیده حفره سازی می شود.
در این طرح تأثیر مقدار و اندازه نانوذرات طلا بر فعالیت حفره سازی فراصوتی بررسی شده است؛ به این منظور، میزان تولید رادیکال هیدروکسیل در غیاب و در حضور نانوذرات طلا در ابعاد مختلف ارزیابی شده و به عنوان یک معیار شدت حفره سازی مطالعه شده است.
این تحقیقات حاصل تلاش های دکتر احمد شانئی عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان و دکتر محمدمهدی شانئی دانشجوی مقطع دکترای دانشگاه تربیت مدرس است. نتایج این طرح در نشریه Ultrasonics Sonochemistry به چاپ رسیده است.