از معذرت‌خواهی وزیر تا سیاست‌های بازار پول و سرمایه

به گزارش ایسنا در این روزها که سایه تحریم‌های اتحادیه اروپا از سر اقتصاد ایران برداشته شده فعالان بازار سرمایه ایران هر روز منتظر شنیدن خبری از گشایش های جدید در اقتصاد و بورس اوراق بهادار  هستند این انتظار در کنار موقعیت زمانی که در آن قرار داریم و شرایط پسا برجام باعث شده بازده مورد انتظار فعالان بازار بالا تر هم برود.  

بالا رفتن این انتظارات در عین محقق نشدن آن ها می تواند شرایط را برای رشد بازار سرمایه ایران تنگ تر کند. در ادامه به تعدادی از انتظارات کلی فعالان بازار سرمایه می پردازیم و بررسی می کنیم که دولت تا چه حد توانسته این انتظارات را برآورده کند. همچنین سیاست های پولی و مالی دولت در یک سال گذشته بررسی شده است.

باز شدن سوئیفت و اما و اگرهای آن

از روزی که مذاکرات ایران با دولت های غربی به نتیجه رسید، صحبت از گشایش هایی در حوزه بازار پول و سرمایه ایران شنیده می شد و در حال حاضر نیز صحبت هایی در این زمینه ادامه دارد. می توان یکی از اقدامات دولت را مذاکرات برای باز شدن سوئیفت بر بازار پول ایران دانست ولی این موضوع اگر چه تا حدودی تسهیل شده اما همچنان به آن جایی که باید، نرسیده و بانک های بزرگ هنوز رغبت نمی کنند که تبادلاتی با ایران داشته باشند؛ هرچند که بانک های کوچک مدتی است با سیستم بانکی ایران در رابطه هستند. این موضوع اگرچه برای بازار سرمایه ایران کاملا خوشایند نیست و انتظارات از باز شدن روابط بانکی بیش از این ها بود اما می تواند مقدمه آغاز روابط ایران با بازارهای پولی دنیا باشد.

مذاکرات ایران با بورس های منطقه

این گونه که مشخص است مقامات ایرانی در این روزها در صدد هستند تا بتوانند روابط اقتصادی خود را با کشور های منطقه گسترش دهند. آن ها توانسته اند با تعدادی از بورس های منطقه روابط اندکی نیز داشته باشند، البته این موضوع هنوز منجر به ورود سرمایه گذار خارجی در بورس ایران نشده و این طور که مشخص است دولت برای جذب کردن سرمایه گذاران خارجی باید شرایط را برای آن ها تسهیل کنند تا آن ها بازار مالی ایران را به دیگر بازار ها ترجیح دهند این موضوع در شرایط فعلی چندان مقدور به نظر نمی رسد چرا سرمایه گذاری که بخواهد در کشوری جز مملکت خود، سرمایه گذاری کند به خوبی بازار های مالی را رصد کرده و به اوضاع بازار های جهانی واقف است  این در حالی است که بازار پول و سرمایه ایران نسبت به دیگر بازار های پول و سرمایه شرایط آسان و شفافی را برای آن ها رقم نمی زند و این سرمایه گذاران درباره آینده سرمایه خود چندان نمی توانند مطمئن باشند.

معذرت خواهی وزیر اقتصاد بابت فیش های حقوقی نجومی

علی طیب نیا در مراسم افتتاح نهمین دوره نمایشگاه بورس بانک و بیمه به ایراد سخنرانی درباره بازار پول و سرمایه پرداخت و در قسمتی از صحبت هایش به موضوع فیش های حقوقی نجومی اشاره کرد و از عامه مردم بابت این موضوع معذرت خواهی کرد. این موضوع را می توان برای دولتی ها  یکی از اقدامات قابل بیان بر شمرد چرا که در کمتر زمانی دیده شده که مسئولان دولتی بابت رخدادی از عامه مردم معذرت خواهی کنند. در نتیجه یادآوری این موضوع در آستانه هفته دولت خالی از لطف نیست.

رساندن مقدار صادرات نفتی ایران به دوران قبل از تحریم

آن گونه که از آمار های دولتی و وزارت نفت بر می آید دولت توانسته در دوران پسا تحریم مقدار صادرات خود را تقریبا به زمان قبل از تحریم برساند و شرایط را برای افزایش تولید مهیا کند اینطور که مقامات عالی وزارت نفت می گویند دولت ایران در حال حاضر پول نفت صادراتی را به یورو دریافت می کند این در حالی است که در دوران اعمال تحریم ها این موضوع تقریبا غیر ممکن بود. این موضوع توانسته به نوبه خود جو مثبتی را در بازار سرمایه ایران رقم بزند و سرمایه گذاران بورسی را به آینده صنعت نفت ایران خوش بین تر کند.

کاهش نرخ سود و تسهیلات بانکی

یکی از اقدامات دولت و بانک مرکزی که در این روزها هم بسیار شنیده می شود کاهش نرخ تسهیلات و سود بانکی است که با این اقدام انتظار می رود که مقداری از نقدینگی خوابیده در بانک ها از بازار پول خارج شده و در بخش های دیگر سرمایه گذاری شود البته اینکه چه مقدار از این سرمایه ها بتواند از قسمت های مولد سر در بیاورد خود موضوعی قابل بحث است.

 اینکه چقدر با این اقدام، مردم عادی مجبور می شوند که پول های خرد خود را از بانک ها خارج کنند یک بحث است و اینکه چقدر  باعث می شود آستانه ریسک پذیری شهروندان بالا تر رود و در بازار سرمایه فعال شوند یک بحث دیگر. چرا که در شرایط کنونی بازار سرمایه ایران، سرمایه گذاری در بورس با مخاطرات فراوانی می تواند همراه باشد و حتی برای آشنایان به بازار سرمایه تصمیم گیری درباره اینکه سرمایه خود را در معرض ریسک های سیستماتیک بورس قرار دهند بسیار دشوار است.

همچنین هنوز فرهنگ بازار سرمایه در میان عامه مردم ایران جا نیافتاده و بسیاری با سرمایه گذاری در آن آشنایی ندارند در نتیجه از این عده نمی توان چندان توقع داشت که سرمایه خود را از بانک بیرون کشیده و یک راست راهی بازار سرمایه کنند.

از طرفی بازارهای دیگر هم از این کاهش سود و تسهیلات، سهم خواهی خواهند کرد. از جمله آن ها، بازار زمین و مسکن است که علی رغم رکود پایدار در این بخش، بسیاری از مردم به طور سنتی آن را اولین بازار هدف خود برای سرمایه گذاری می دانند و قطعا رفتن سرمایه ها به سمت زمین و مسکن می تواند برای جامعه ای که بازار سرمایه پایداری ندارد و عامه شهروندانش هم با این بازار آشنایی لازم را ندارند گزینه بهتری باشد علاوه بر این بازار ارز و طلا نیز مقداری از نقدینگی خارج شده از بازار پول را، از آن خود خواهد کرد.

البته کاهش نرخ تسهیلات برای صاحبان صنایع و مخصوصا صنایع بورسی، می تواند شرایط را تا حدودی به نفع بازار سرمایه مطلوب تر کند، چرا که آن ها می توانند با نرخ پایین تری، وام گرفته و به تولید خود بیفزایند و سهامداران خود را از سودهای حاصله بهره مند کنند این موضوع می تواند سبب تشویق سرمایه گذاری در بورس شود.

تک نرخی شدن ارز و راه اندازی بورس ارز  از اقداماتی است که مدت ها درباره اش بحث شده و بارها درموردش وعده هایی داده شده وعده هایی که تا کنون بی نتیجه بوده است اینکه چه زمانی این بتواند وعده عملی شود موضوعی مبهم است.