ناسا کره زمین را جابه‌جا می کند

چند روزی است شایعه‌ای با این متن در شبکه‌های مجازی در حال دست به دست شدن است:

دانشمندان یک روش غیرمعمول برای غلبه بر گرمای کره زمین یافته اند که کره زمین را به یک مدار دورتر از خورشید یعنی یک منطقه خنک‌تر حرکت بدهند! اخترشناسان آمریکایی معتقدند این روش حدود شش میلیارد سال به عمر سیاره ما اضافه می‌کند و عمر مفید زمین دو برابر خواهد شد!

برای این کار کافی است یک ستاره دنباله‌دار را به سمت زمین هدایت کنند. دکتر Laughlin که در مرکز تحقیقات ناسا در کالیفرنیا کار می‌کند گفته است برای این کار فقط لازم است یک ستاره دنباله‌دار یا شهاب آسمانی را به سمت زمین هدایت کنیم، به طوری که با سرعت از کنار و نزدیک زمین رد شود و به این طریق می‌توان از اثر نیروی گرانشی شهاب روی زمین استفاده کرد. در نتیجه سرعت مداری زمین افزایش پیدا می‌کند و به یک مدار بالاتر می‌رود که از خورشید دورتر است و به این ترتیب به منطقه‌ای خنک‌تر هدایت می‌شود. همچنین این مهندسان گفته اند پس از این کار، باید این ستاره دنباله‌دار را به سوی زحل یا مشتری هدایت کرد تا روند رو به عقب اتفاق افتد و انرژیش را از یکی از این 2 سیاره غول‌پیکر بگیرد. بعدها مدارش آن را دوباره به سمت زمین برخواهد گرداند و این روند همچنان تکرار خواهد شد! این طرح جنبه‌های نگران‌کننده زیادی دارد. اگر مهندسان هوافضا برای هدایت شهاب یا ستاره دنباله‌دار به سمت زمین کوچک‌ترین اشتباهی انجام دهند، کره زمین به مداری جلوتر خواهد رفت و عواقب ویرانگری دارد که کباب شدن محیط زیست زمین کمترین آنهاست.

***

ساده‌ترین راه تشخیص یک خبر نادرست کمی دقت در کلمات کلیدی آن است. به نادرست بودن متن بالا با کمک چند نشانه می‌توان پی برد. ناسا، ستاره دنباله‌دار، شهاب و افزایش عمر مفید زمین کلمات کلیدی در تشخیص نادرستی اطلاعات بالاست. اگر شایعه‌ای قرار باشد باورپذیر شود، استفاده از کلمه‌ای مثل «ناسا» کمک زیادی به آن می‌کند. ناسا، سازمان فضایی آمریکاست که پروژه‌های فضایی بزرگی در آن انجام می‌شود، اما استناد به نام این سازمان برای تائید یک شایعه عجیب و غریب نه‌تنها آن را تائید نمی‌کند، بلکه تردید بیشتری برای باورپذیری آن می‌تواند ایجاد کند. در صورت درستی این خبر، نام کامل بخش و سمت فردی که این خبر را اعلام کرده است باید ذکر شود و ابعاد گسترده طرح مشخص باشد. این اسامی را اگر در گوگل سرچ کنید اگر خبر واقعی باشد، حتما در وبگاه ناسا ردی از آن خواهید یافت. استفاده از نام سازمان‌های فضایی بزرگ دنیا به عنوان منبع، یکی از راه‌های باورپذیر کردن چرندیات از سوی شایعه پراکنان است.

مورد دیگر استفاده از واژه‌هایی است که به لحاظ علمی کاملا غلط است. چیزی به نام «ستاره دنباله‌دار» در آسمان وجود ندارد. دنباله‌دارها (Comets) در واقع قطعات سنگی و یخی در دوردست‌های منظومه شمسی هستند که هنگام نزدیک شدن به خورشید دنباله‌ای از رد سوختن یخ و غبار آنها باقی می‌ماند. شهاب نیز رد نوری است که در برخورد سنگ‌های سرگردان منظومه شمسی با جو زمین و هنگام سوختن آنها دیده می‌شود. اگر تکه‌ای از این سنگ باقی بماند و روی زمین پیدا شود، به آن شهابسنگ گفته می‌شود. دنباله‌دارها و سنگ‌های آسمانی سرگردان به طور معمول کوچک‌تر از آن هستند که بتوانند تغییر بزرگی در منظومه شمسی ایجاد کنند و در صورتی که خیلی بزرگ باشند امکان کنترل و تغییر مدار آنها ممکن نخواهد بود.

این شایعه ترجمه خبری است که سال 2001 میلادی در «گاردین» منتشر شده و خبر از طرحی می‌دهد که حدود 15 سال پیش برای جلوگیری از گرم شدن زمین پیشنهاد شده بود. در این طرح تغییر مدار یک «سیارک» برای تغییر موقعیت مدار زمین پیشنهاد شده بود. سیارک‌ها اجرامی درمداری مشخص بین مدار سیاره مریخ و سیاره مشتری هستند که در اندازه‌های مختلف به دور خورشید می‌گردند. همان سال‌ها طرح‌هایی برای تغییر مدار سیارک‌ها و استفاده بهینه از آنها مطرح شده بود، اما محاسبات پیچیده و نیاز به فناوری بسیار پیشرفته این تغییر را ناممکن نشان می‌داد. در ادامه این خبر بسیاری از چالش‌های طرح نیز عنوان شده بود که در متن شایعه بالا اثری از آنها دیده نمی‌شود. نقش ماه و تاثیر آن روی مدار زمین غیرقابل انکار است و آشوب‌هایی که این تغییر مدار برای سیستم دوگانه زمین‌ ـ ماه به وجود می‌آورد فقط یکی از چالش‌های این مأموریت غیرممکن است.