جلوگیری از درز اطلاعات نهانی در بورس

محمد جمالی، درباره انتظار فعالان بازار سرمایه از رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار، اظهار کرد: از شاپور محمدی همان انتظاراتی می‌رود که از محمد فطانت و علی صالح آبادی می رفت. سازمان بورس به عنوان نهاد ناظر بازار سرمایه ایران، مسئول ایجاد بازار کارا برای فعالان بورس  و بازار کارا متشکل از نهادهای مالی کارا و ابزارهای مالی متنوع است.

وی افزود: انتظار داریم که خلاءهایی که در این حوزه وجود دارد با برنامه‌ریزی برطرف شود. یکی از خلاءهای اصلی عدم تقارن اطلاعات برای همه سرمایه‌گذاران است، به طوری که اطلاعات نهانی قبل از اینکه در کدال به دست عموم سرمایه‌گذاران برسد توسط منافذی که در شرکت‌ها وجود دارد توزیع شده و افرادی از آن اطلاعات مطلع می‌شوند و با توجه به آن اطلاعات خرید و فروش می کنند. انتظارمان از رئیس جدید سازمان بورس این است که برای این موضوع یک فکر اساسی کند و جلوی درز اطلاعات قبل از درج در کدال گرفته شود.

این فعال بازار سرمایه با اشاره به وجود مقررات دست و پا گیر در بازار سرمایه ایران، گفت: کار دیگری که مدیریت جدید سازمان می‌تواند به آن توجه داشته باشد حذف مقررات زائدی است که در این سال‌ها ابلاغ و تدوین شده است. خیلی از آیین‌نامه‌ها، ابلاغیه‌ها، دستورالعمل‌ها، بخشنامه‌ها و ضوابط وجود دارد که دست و بال فعالان حقیقی و حقوقی بازار سرمایه را برای تصمیم‌گیری سریع بسته است. می‌توان با یک نظرسنجی از عموم فعالان بازار سرمایه دستورالعمل‌های زائد را شناسایی و حذف کرد. این موضوع از حجم بروکراسی‌ها کاسته و باعث می‌شود کار سریعتر انجام شود.

جمالی افزود: در حال حاضر اگر شرکتی بخواهد افزایش سرمایه دهد حداقل باید دو سه ماه در سازمان بورس پیگیر کارهایش باشد تا از این سازمان مجوز بگیرد. این زمان جدا از تایمی است که شرکت باید مجمع بگذارد و موافقت سهامداران را بگیرد. در نتیجه اگر امروز شرکتی تصمیم به افزایش سرمایه بگیرد یک سال طول می‌کشد تا این تصمیمش علمیاتی شود. این مدت زمان، پروسه‌ای طولانی است. باید برای این موضوع فکری شود تا سریعتر تصمیمات نهادهای مالی و سرمایه‌گذاری حقیقی و حقوقی به نتیجه برسد.

وی با اشاره به اولویت‌های فقهی شاپور محمدی خاطرنشان کرد: ما یک کشور اسلامی هستیم و هر کاری بخواهد انجام شود باید در چارچوب ضوابط فقه شیعه صورت گیرد. تجربه بازارهای مالی پیشرفته‌تر مثل آمریکا و اروپا نشان داد که اتفاقا آن ها بابت توجه نکردن به همین مسائل اسلامی ضربه خوردند و در نتیجه بحران سال ۲۰۰۸ رخ داد.

این فعال بازار سرمایه افزود: از طرفی بحث طراحی ابزار مالی نیاز به مطالعه دارد. ما از نظر زمان تاسیس و شروع دوره فعالیت یک قرن از کشورهایی مثل آمریکا و کشورهای اروپایی عقب هستیم. آنها قبل از ما به مسائل و مشکلاتی دچار شدند و روی آن مشکلات فکر کردند و ابزارهایی را طبق تجربیات خود طراحی کردند، بنابراین ما باید از تجربه بورس‌های پیشرفته دنیا استفاده کنیم و علاوه بر آن در چارچوب فقهی قدم برداریم. تلفیق این دو می‌تواند شرایط مناسب را برای ما مهیا کند.

جمالی تاکید کرد: البته باید توجه داشته باشیم که نباید زمان زیادی طول بکشد تا ببینیم یک ابزار خاص از نظر فقهی مناسب است یا خیر. ما باید در این زمینه‌ها سریع به نتیجه برسیم. ابزارهایی که واقعا مناسب نیست را کنار بگذاریم و آن هایی که از نظر فقهی ایرادی ندارد را عملیاتی کنیم و در دسترس فعالان بازار قرار دهیم.

این فعال بازار سرمایه اضافه کرد: یکی از ایرادهای اصلی ما این است که نمی‌توانیم طیف وسیعی از مردم را جذب بازار سرمایه کنیم چون ابزارهای مناسب را نداشتیم. در چند سال گذشته در بازار سرمایه ایران فقط سهام، داد و ستد می‌شد اما در هفت هشت سال اخیر انواع صکوک و برخی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری به بازار سرمایه ایران اضافه شده، ولی هنوز ابزارهای مالی ما خصوصا در حوزه ابزارهای مدیریت ریسک و مشتقه تنوع ندارد.

وی گفت: بازار سرمایه ما در توسعه ابزارهایی مانند آپشن، فیوچرز و سوآپ عقب است. باید در مورد این‌ها فکر و کار شود تا خلاءهای بازار را پر کنیم. در حال حاضر دیده می‌شود که سرمایه‌گذاران ایرانی تنها در بازاری که مثبت است می‌توانند سود کنند، اما اگر ابزار مشتقه داشته باشیم مدیران صندوق‌ها، سرمایه‌گذاری‌ها و نهادها می‌توانند ریسک پرتفوی خود را مدیریت کند که در آن صورت بازار می‌تواند دو طرفه شود و سرمایه‌گذاران چه زمانی که بازار مثبت است و چه زمانی که منفی است امکان سود دارند.