علی حاتمی موزه ملی سینمای ایران است

 هفتاد و دو سال پیش در بیست و سوم مرداد کسی به دنیا آمد که بعدها خالق «مادر»، «کمال‌الملک»، «حسن کچل»، «هزاردستان» و «دلشدگان» شد. کسی که ردپای خود را چنان در هنر سمعی و بصری ایران به جا گذاشت که نه تنها هیچ وقت این اثر پاک نخواهد شد، بلکه نسل های آینده از آن بهره خواهند برد.

علی حاتمی «سعدی سینمای ایران» چنان آثاری ایرانی‌الاصل ساخت که در ذهن همه رسوب کرده و زبانزد شده است، آثاری که رنگ و بوی خاص خودش را دارد و هیچ وقت رنگ کهنگی به خود نخواهد گرفت. مقوله‌ای که سال‌هاست دیگر شاهد آن نیستیم.

حاتمی برای همه از سن کوچک تا بزرگ فیلم ساخت و با آثارش محبت و علاقه و عشق ورزیدن به یکدیگر را بین همه تقسیم کرد.

در این گزارش به سراغ برخی از هنرمندان نام آشنای عرصه سینما، تئاتر و تلویزیون رفتیم تا در مورد زنده یاد علی حاتمی بشنویم. افرادی که در زمان حیاتش به طرق مختلف با او همکاری داشتند.
 
سیروس ابراهیم زاده، بازیگر سینما، تئاتر و تلویزیون گفت: علی حاتمی در سینمای ایران به شدت بی همتاست، یعنی اینکه شبیه خودش است و هیچ وقت سعی نکرد مانند فرد دیگری باشد.

وی افزود: تمام آموزه ها و داشته های حاتمی با خلاقیت شخصی بوجود آمد و ماندگار شد.

این بازیگر اظهار داشت: او هنرمندی است که از هیچ کارگردان، شاعر و نویسنده دیگر در آثارش تأثیری نمی‌بینید، چون خلاق بود و از این نظر می‌توان گفت متجددترین کارگردان نسل ما بود.

ابراهیم زاده اضافه کرد: حاتمی از سویی اغلب در سینما به مقوله ای پرداخته که به دوره ای از تاریخ ربط پیدا می کند و ارزش زیباشناسانه‌ای دارد و آن هم دوران قاجاریه است.

بازیگر «حسن کچل» ادامه داد: اگر به اثر «کمال الملک» دقت کنید، حیرت خواهید کرد چرا که حاتمی کوچکترین شرح در گچ‌بری تا بزرگترین مورد در آن را رعایت می‌کرد. پس حال و هوای آن زمانه را به بهترین شکل با نگاه خودش پدید می آورد، نگاهی که بسیار جذاب بود.

ابراهیم زاده عنوان کرد: علی حاتمی موزه ملی سینمای ایران است و هیچ کس مانند او به ایران، ایرانیت و اسلامی بودن نپرداخته است.

این بازیگر خاطرنشان کرد: سوای موزه سینما باید موزه علی حاتمی را بنا کرد تا طراحی ها، نقاشی ها، خطاطی ها، موسیقی دیگر آثاری که به آن ها پرداخت و ارائه داد در آنجا به نمایش در بیاید، آثاری که قابل مطالعه است.

وی تصریح کرد: از دیگر مقوله‌های منحصر به فرد حاتمی دیالوگ است، یعنی لهجه تهرانی زمان قاجار را به نوعی در آثارش آورد و روی آن کار کرد. چرا که معتقد بود نثر شاعرانه و آهنگین و قدرت هایی را که زبان دارد و باعث تقویت تخیل مخاطب می شود، باید رعایت کرد.

بازیگر «مومیایی 3» اظهار داشت:حاتمی هیچ وقت با سرعت فیلمنامه نمی‌نوشت و گاهی مواقع یکسال و بیش از آن برای کار زمان صرف می‌کرد. در کل می توان گفت حاتمی پیشتاز مدرنیسم در سینمای ایران است.

حاتمی و کیارستمی جایگزین نخواهند داشت

در ادامه مرضیه برومند، کارگردان و بازیگر سینما و تلویزیون اظهار داشت: معمولا در مورد آدم های بزرگ به سختی می‌توان صحبت کرد، هرچه فکر می‌کنم که حاتمی را به چه تشبیه کنم می‌بینم او ستاره ای بود که با وجود  گذشت سال‌ها از درگذشتش همچنان نورش بر ما تابیده و تاثیرش پابرجاست.

وی افزود: با رفتن حاتمی تلالو او خاموش نشد و حتی بر کسانی که زمان حیاتش نبودند یا خردسال بودند، می‌تابد و آن‌ها را تغذیه می‌کند.

برومند گفت: با حاتمی دوست‌های نزدیکی بودیم و شانش معاشرت با او را داشتم، چنانچه هیچوقت به عنوان همنشین و دوست فراموشش نمی‌کنم.

این کارگردان اضافه کرد:حاتمی در زمان معاشرت با ما به نکات ریزی اشاره می‌کرد که الان بیشتر می‌فهمیم بسیار بزرگوارانه، شاعرانه ودوست داشتنی بود.

برومند خاطرنشان کرد: متاسفم که ما آدم های بزرگمان را زود از دست دادیم و جایگزین ندارند، هرچند که آنقدر از خود میراث باقی گذاشتند که از کوچک تا بزرگ استفاده می‌کنند و بهره مند خواهند شد. کیارستمی نیز از همین دسته انسان‌ها بود.

فیلم نیمه کاره علی حاتمی را تمام خواهیم کرد

مرتضی شایسته، تهیه کننده سینما در خصوص علی حاتمی گفت: حاتمی یک نویسنده، فیلمساز، طراح صحنه و لباس و در کل هنرمندی به معنای واقعی کلمه بود. آثارش به نام او و به نام این مملکت در ذهن علاقه مندان به سینما ثبت شده است.

وی افزود: آثار حاتمی به نحوی است که اگر بدون تیتراژ پخش شود، همه می‌فهمند که مربوط به اوست و این شاخص بودنش را می‌رساند.
 
شایسته عنوان کرد: اگر در ادبیات هنرمندانی چون سعدی، حافظ، خیام و غیره را داریم، در سینما هم مرحوم حاتمی را داریم که تا ابد نامش باقی خواهد ماند.

این تهیه کننده ادامه داد:حاتمی با همه گروه از آبدارچی تا بازیگر، برخورد مساوی داشت و رعایت حال همه را می‌کرد چنانچه در فیلم «مادر» تمام افراد حتی اگر نقشی در این اثر نداشتند، با عشق و علاقه به حاتمی سرصحنه حاضر می‌شدند و دعوتش را با دل وجان می‌پذیرفتند.

این تهیه کننده تصریح کرد: متاسفانه 30 درصد از فیلم زنده یاد تختی توسط مرحوم حاتمی ساخته و برای ساخت مابقی دستش از دنیا کوتاه شد که تا به امروز شرایط ساختش بنا به دلایلی مقدور نشده، اما اگر فرد واجدالشرایطی باشد و بتوانیم ادامه آن را بسازیم کاری فوق‌العاده است که برای عالم جوانمردی و کشتی مثمر ثمر خواهد بود.

شایسته خاطرنشان کرد: فیلمنامه فوق العاده دیگری که زنده یاد حاتمی مهلت ساختش را پیدا نکرد و متعلق به خانواده‌اش است، مربوط به حضرت محمد(ص) بود که اگر خانواده‌اش جواب مثبت بدهند و تصمیم به ساخت بگیرند در خدمت آن‌ها جهت ساخت خواهیم بود.