کاهش 30 درصدی ماده موثره سموم در قالب طرح های اقتصاد مقاومتی

به گزارش ایران اکونومیست؛ محمدعلی باغستانی روز یکشنبه افزود: در حال حاضر سالیانه 10 هزار تن ماده موثره سم به کشور وارد می شود که برای کنترل مصرف سموم شیمیایی می توانیم این میزان را به کمتر از هشت هزار تن یعنی بین 20 تا 30 درصد کاهش دهیم و امیدواریم اعتبارات پیش بینی شده این بخش بزودی تامین و تزریق شود.
وی گفت: بیش از 95 درصد ماده موثره سموم به طور عمده از کشورهای هند و چین که صادرکننده اصلی این مواد در دنیا هستند، وارد کشور می شود.
به گفته باغستانی، هر ساله بین 20 تا 22 لیتر (کیلوگرم) سموم آماده و ترکیبی به مصرف بخش کشاورزی می رسد. با وجود آنکه مصرف سم در ایران نسبت به دنیا کمتر است اما برای تولید محصول سالم و ارگانیک باید مصرف سموم شیمیایی روز به روز روند نزولی داشته باشد.
وی اضافه کرد: هم سو با این اقدام ها، کنترل بیولوژیک ماکرو و میکرو را اجرا می کنیم که سالیانه بین 200 تا 250 هزار هکتار از اراضی کشاورزی را تحت پوشش دارد.
 
** سازمان حفظ نباتات از لحاظ اعتباری مورد بی مهری قرار گرفته است
رییس سازمان حفظ نباتات کشور با تاکید بر این که این سازمان از لحاظ اعتبار مورد بی مهری قرار گرفته است، می گوید، در همه دنیا روش های مبارزه بیولوژیک با حمایت دولت ها انجام می شود و معتقدیم به هر میزان که اعتبار در این بخش تخصیص یابد به همان نسبت هزینه دارویی و بهداشتی در کشور کاهش خواهد یافت.
در تمام دنیا دولت ها به چنین سازمان هایی برای ارتقای مبارزه بیولوژیک، روش های مدیریت آفات و کاهش مصرف سموم شیمیایی یارانه پرداخت می کنند، اما اعتبارات موجود ما نمی تواند بیش از 250 هزار هکتار را تحت پوشش مبارزه بیولوژیک قرار دهد. در صورت تامین اعتبارات لازم ظرفیت اجرای روش های مبارزه بیولوژیک را در 750 هزار هکتار داریم.
باغستانی ثبت سموم با نام تجاری را یکی از اقدام های سازمان حفظ نباتات کشور در راستای ارتقای کیفیت سموم، کارایی بیشتر آن و همچنین درنظر گرفتن بهداشت انسان، دام و محیط زیست عنوان کرد.
وی افزود: بنابراین در نخستین گام باید هر کالای وارداتی توسط هیات نظارت بر سموم مجمع سازمان حفظ نباتات که اعضای آن از دستگاه های مختلف وزارت جهاد کشاورزی، سازمان استاندارد، سازمان حفاظت محیط زیست، وزارت بهداشت،درمان و آموزش پزشکی و سازمان های تحقیقات کشاورزی هستند، مورد بررسی، تایید و ثبت در لیست سموم مجاز قرار گیرد تا مخاطراتی برای انسان، دام و محیط زیست نداشته باشد.
 
** هیچ سم مصرفی بخش کشاورزی ثبت دائم نیست
باغستانی با بیان این که هیچ نوع سم مصرفی بخش کشاورزی در کشور ما ثبت دائم نیست، گفت: هر سمی به مدت سه سال یعنی در مدت زمان موقت ثبت می شود و پس از مدت زمان مذکور به طور مجدد مورد بررسی دستگاه های نظارتی وزارت جهاد کشاورزی و محیط زیست قرار می گیرد تا دوباره مصرف و یا این که از چرخه مصرف خارج شود.
وی با اشاره به این که ایران عضو سازمان های بین المللی از جمله کنوانسیون نوتردام است، گفت: کنوانسیون نوتردام وظیفه اش بررسی وضعیت سموم مصرفی در کشورها است که اعضای این کنوانسیون موافقت به حذف سم می کنند.
 
** 330 نوع قلم سم مجوز مصرف دارد
رییس سازمان حفظ نباتات کشور گفت: در مجموع دارای بیش از 400 نوع سم بی خطر، کم خطر و پرخطر هستیم و هم اکنون بیش از 330 قلم از این نوع سم ها در داخل کشور ثبت و مصرف می شود که براساس لیست مصرف سموم کنوانسیون بین المللی نوتردام است.
باغستانی با بیان این که تاکنون بیش از 70 نوع سم پرخطر از چرخه مصرف خارج شده است، تصریح کرد: خوشبختانه در کشور ما سمی وجود ندارد که نوتردام آن را حذف کرده باشد اما در لیست سموم مصرفی کشور ما همچنان باشد. حتی در برخی موارد ممکن است سمومی از لیست نوتردام حذف نشده باشد اما در بررسی های سالیانه و گزارش ها و تحقیقات به عمل آمده ما برخی سموم حذف شود.
وی با بیان این که ایران تولید کننده ماده موثره سم نیست، اظهار داشت: برنامه ما هدفمند کردن مصرف سموم و جایگزینی سموم نسل جدید با سموم مخاطره آمیز است. براین اساس به سمت حذف سموم مخاطره آمیز بیش از پیش گام برداشته ایم تا طیف مصرف این نوع سموم کاهش یابد.
 
** 1400 مرکز توزیع سم غیرمجاز در کشور
باغستانی درباره ساماندهی مراکز توزیع سموم در کشور گفت: در مجموع هشت هزار فروشگاه عرضه سم در کشور فعالیت دارند. با اجرای طرح ساماندهی تاکنون 6 هزار و 600 مورد آنان با رعایت ضوابط لازم مجوز فعالیت از این سازمان دریافت کرده اند.
وی تعداد مراکز غیرمجاز در سطح کشور را یک هزار و 400 مرکز اعلام کرد و گفت در تلاش هستیم امسال این مراکز را مجوز دار کنیم.
باغستانی با اشاره به تشکیل انجمن نظارت بر ساماندهی مراکز عرضه و توزیع سم در کشور در یک ماهه اخیر گفت: به پیشنهاد سازمان حفظ نباتات کشور، انجمن توزیع کنندگان سموم با همکاری سازمان نظام مهندسی منابع طبیعی کشور قرار است رابطی بین تولیدکنندگان، واردکنندگان، عرضه کنندگان، توزیع کنندگان و فروشگاه ها در سراسر کشور باشند تا این مراکز هرچه زودتر ساماندهی شوند.
به گفته رییس سازمان حفظ نباتات کشور، این مراکز تا اردیبهشت ماه امسال مهلت داشتند تا خود را با ضوابط بهداشتی سازمان حفظ نباتات کشور تطبیق دهند، که این مدت زمان دو ماه دیگر تمدید شد. در این زمینه تفاهمنامه ای با نیروی انتظامی برای برخورد با این مراکز بسته ایم و اخطارهای لازم به این مراکز داده شده است و با همکاری دستگاه های قضایی و انتظامی این مراکز غیرمجاز پلمپ و از فعالیت آنان جلوگیری خواهد شد.
به گفته وی، سموم باید با ارایه نسخه های کلینیک های گیاه پزشکی در اختیار کشاورزان قرار گیرد.
 
** واردات ماده موثره سموم کیفی در پسابرجام
باغستانی درباره نحوه واردات سموم کیفی از کشورهای پیشرفته در پسابرجام(برنامه جامع اقدام مشترک) افزود: واردات سموم توسط بخش خصوصی انجام می شود و ما تلاش داریم مانعی برای واردات این محصول نباشیم ، اما تاکید داریم سم وارداتی باید کیفی و از شرکت های اصلی باشد و این امر باید مورد توجه بخش خصوصی باشد.
وی اظهار داشت: در زمان تحریم برخی از شرکت های هندی نیز ما را تحریم کرده بودند که در پسابرجام این شرکت ها در کشور ما حضور پیداکرده اند و امیدواریم زمینه برای واردات ماده موثره سموم کیفی تر فراهم شود.
باغستانی ادامه داد: ماده موثره کیفی مربوط به شرکت های اصلی و مادر است زیرا شرکت های مادر ممکن است جزییات فنی خود را از کشور چین نیز تامین کنند اما به طور قطع از محصولات درجه یک چین خواهد بود. به طور مثال بیش از دو هزار شرکت چینی ماده اصلی سموم تولید می کنند که دارای رتبه یک تا دو هزار (رنک) هستند و شرکت های مادر مواد مورد نیاز خود را از رتبه های درجه یک تامین می کنند.
 
** سیستم پیش آگاهی حفظ نباتات ارتقاء می یابد
باغستانی از ارتقای سیستم پیش آگاهی در کشور خبر داد و گفت: در صورت ارتقای سیستم پیش آگاهی مطلوب و تاثیرگذار مدیریت آفات، مصرف سموم کیفی و اجرای روش های تلفیقی در سلامت محصولات کشاورزی نمایان می شود.
 
** حجم بالای میوه وارداتی از طریق پیله وری انجام نمی شود
این مقام مسوول درباره کنترل مرزها برای جلوگیری از ورود میوه های قاچاق گفت: سازمان حفظ نباتات به عنوان یک دستگاه کاشف در خیلی مناطق مرزی کشور وارد عمل شده به طوری که در برخی موارد دیده شده میوه تحت عنوان پیله وری وارد شده اما نمونه ها با حجم بالا نشان می دهد که پیله وری نیست.
وی تصریح کرد: بنابراین پس از کشف چنین محموله هایی برخی خواستار مصرف این محصولات در کشور هستند اما ما طبق قانون قرنطینه ای به طور شفاف از ورود محموله های بدون شناسنامه و مخاطره آمیز جلوگیری می کنیم.
 
** محموله بدون شناسنامه امحاء می شود
باغستانی با تاکید برامحای محصولات قاچاق کشاورزی گفت: به طور قطع ورود چنین محصولاتی می توانند مخاطرات قرنطینه ای در کشور ایجاد کنند. هم اکنون در محور گمرکات به دلیل وجود پست های قرنطینه ای با مشکلی مواجه نیستیم ، اما در صورتی که محموله ای وارداتی شرایط لازم را برای ورود به کشور نداشته باشد به کشور مبدا مرجوع و یا امحاء می شود.
سابقه فعالیت سازمان حفظ نباتات کشور به سال 1304 تحت عنوان وزارت فواید عامه (اداره مبارزه با ملخ) برمی گردد که در سال 1346 با تصویب قانون و مطرح شدن فعالیت های قرنطینه ای نباتی و مدیریت آفات تحت عنوان سازمان حفظ نباتات کشور معرفی شد.
نخستین سمی که در کشور ثبت شد مربوط به سال 1347 است.