به گزارش ایران اکونومیست به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، «مهدی رهبر»، سرپرست هیأت نظارت، مشاوره و گمانه‌زنی موردی «پارک تاریخی هَرسین» با بیان اینکه «هرسینِ کرمانشاه از ۶۵۰۰ سال پیش زیستگاه انسان بوده است» گفت: از لابلای لایه‌های به‌هم‌ریخته، قطعاتی از سفال‌های پیش از تاریخ (حدود هزاره چهارم پیش از میلاد)، سفال‌های خاص دوره اشکانی و نیز سفال‌های دوره‌های مختلف اسلامی که نشانه حضور انسان از هزاره چهارم قبل از میلاد تا قرن حاضر در این مکان بود به دست آمده است.
او همچنین اضافه کرد: همچنین تعدادی ابزار سنگی دوره پیش از تاریخ نیز از یافته‌های این گمانه‌ها بود.
رهبر با اشاره به روند کاوش‌های منطقه گفت: هیأت کاوش‌های باستان‌شناسی کار خود را در دو بخش شروع کرده‌اند: همچنین گمانه‌زنی به منظور شناخت آثار باستانی در محوطه «پارک سراب هرسین» با وجود محدودیت‌هایی از قبیل وجود درختان انبوه و عبور کابل‌های برق و لوله‌گذاری برای انتقال آب در ۲۰ گمانه آزمایشی در ابعاد مختلف تا خاک بکر به اجرا درآمده است. همچنین با توجه به دخل و تصرفاتی از قبیل خاکبرداری، خاکریزی و کند و کاوهای مختلف صورت گرفته، اصل بناها از بین رفته‌اند.
وی با بیان اینکه «ساخت و سازهای مزاحم و ناهمگون علاوه‌بر لطمه به منظر صخره و آثار باستانی محل امنی برای معتادان شده بود»، نظارت بر تخریب و پاک‌سازی محوطه، از این ساخت و سازها را ازدیگر اقدامات هیأت باستان‌شناسی پارک هرسین در بخش دوم اعلام کرد و گفت: آغاز کار از بخش شمال‌شرقی صخره تراش خورده که در عین حال بلندترین صفه یا تراس ایجاد شده با بتون و سنگ‌های گوناگون و ایجاد جان‌پناه‌های اطراف این تراس است که با هزینه‌های زیاد ایجاد شده بودند، شروع شد.
سنگ‌های سیمانی برای جلوگیری از بیتوته مسافران برداشته می‌شود
سرپرست هیأت نظارت، مشاوره و گمانه‌زنیِ موردی گفت: در صورتیکه زمان و امکانات اجازه دهد، به تدریج بخش‌های سیمانی، بتونی و سنگ‌های قواره شده ناموزون دور تراس‌های محدوده آثار باستانی برچیده خواهد شد تا حداقل محوطه بخش شمالی پارک بصورت اولیه درآید تا تراس‌های مجاور آثار باستانی، محلی برای بیتوته خانواده‌ها، مسافرین و افرادی که به پارک می‌آیند نباشد و گردشگران آثار باستانی و طبیعی نیز بتوانند با فراغ بال به تماشای این آثار بپردازند.
او ادامه داد: وجود آثار باستانی باارزش، همراه با طبیعت زیبای هرسین و چشمه‌های جوشان، مجموعه‌ای را در این شهرستان فراهم آورده است تا اشخاصی با اهداف و سلیقه‌های متفاوت را به خود جلب کند. هرسین علاوه بر وجود آثاری که از دوره غارنشینی تا عصر حاضر، جاذبه‌های طبیعی بدیعی نیز دارد که از آن‌ها می‌توان به محوطه‌هایی چون «گنج دره» که یکی از کهن‌ترین زیستگاه‌های بشری است در این منطقه قرار دارد.
رهبر در این میان به «پارک باستانی هرسین» اشاره کرد و گفت: این پارک باستانی از زیبایی فوق العاده‌ای برخوردار است و چشمه‌های جوشان و پرآب آن که زبانزد خاص و عام است، در داخل شهرستان هرسین قرار دارد. مجموع زیبایی‌های طبیعی به همراه آثار باستانی در این پارک یکی از پدیده‌های جذب گردشگر است که می‌تواند هرسین را از بن بست و انزوا نجات دهد.
وی با بیان اینکه زیبایی این محوطه و وجود آب فراوان موجب شده حداقل از هزاره چهارم قبل از میلاد، توجه انسان به این محوطه جلب شود گفت : در دوره ساسانی محوطه‌هایی همچون «بیستون» و «طاق‌بستان» مورد توجه پادشاهان ساسانی قرار گرفته و موجب شده آثاری از این دوره بوجود آید؛ به عنوان نمونه صخره تراش خورده ساسانی که قرار بوده نقش برجسته مهمی بر سطح آن اجرا شود، اگر چه به دلایلی ناتمام رها شده و به اتام نرسیده، اما از ارزش‌های آن کاسته نشده است.
امید است هویت اصلی سرستون‌های قلعه با اتمام ساخت‌وسازها آشکار شود
رهبر همچنین حوض یک پارچه سنگی زیبایی که با مهارت در دل صخره تراشیده شده را از شگفتی های هنری دوره ساسانی دانست و در ادامه از درگاهی از سنگ یک پارچه با ابعاد نزدیک به طول ۵ متر و عرض ۳متر و پلکانی سنگی یک پارچه تراش خورده، یاد کرد.
این باستان شناس گفت: در این میان باید از قلعه‌ای که دیوارهای آن با سنگ لاشه و ساروج ساخته شده است و با فاصله کمی از این پارک قرار دارد هم سخن گفت که امروز متأسفانه بخش زیادی از آن مورد تجاوز شهرنشینان قرار گرفته و با ساخت و سازهایی که بر روی آن انجام شده، باعث شده آسیبی جدی به کالبد آن وارد شود.
او در ادامه تصریح کرد: باستان‌شناسان دهه‌های قبل به وجود سرستون‌ها و پایه ستون‌هایی شبیه سرستون‌های «بیستون» و «طاق‌بستان» و تعداد زیادی سنگ‌های تراش خورده زیبا مربوط به یک کاخ اشاراتی داشته‌اند که امید است با آزادسازی این قلعه از ساخت و سازها و کاوش‌های محوطه، هویت اصلی آن آَشکار شود.
ساخت‌وسازها با سلیقه‌ی شخصی و بدون نظارت با میراث‌فرهنگی انجام شده بود
رهبر گفت: توجه عمومی به این پارک زیبا و باستانی، مسئولین دهه گذشته هرسین را بر آن داشته تا به فکر ایجاد امکانات رفاهی برای مردم این شهر و افرادی که برای گردش از نقاط دور و نزدیک به این پارک می‌آیند، باشند.
او همچنین اظهار کرد: متأسفانه ایجاد امکانات برای مردم بدون مشورت با سازمان میراث فرهنگی کشور (که عهده‌دار حفظ آثار فرهنگی است)، صورت گرفته است که در نتیجه باید گفت ساخت و سازها، ناهمگون و غالبا با سلیقه‌های شخصی و نه علمی و هزینه‌های گزاف که به هیچ وجه در شأن آثار ارزشمند تاریخی و طبیعی این پارک نیست، صورت گرفته است.
به گفته این باستان شناس، ساخت و سازهای بی‌رویه، تراس‌بندی‌های غیرضروری با مواد و مصالح ناهمگون با آثار باستانی، ساختارهایی با سنگ های قواره شده و بتن سیمانی، رنگ‌آمیزی‌های بسیار نامطلوب بر روی این سنگ‌ها، اختصاص محوطه وسیعی برای نصب اسباب‌بازی با رنگ‌های تند و زننده در کنار آثار باستانی، ایجاد کیوسک فروش مواد غذایی از جمله ناهمگونی‌هایی است که در این پارک باستانی به وجود آمده است.
رهبر تصریح کرد: در ادامه‌ی موارد یاد شده، برخی ارگان‌های دولتی و افرادی نیز با نوشتن شعارهایی با رنگ‌های گوناگون بر روی «صخره تراش خورده ساسانی» آسیب و بی حرمتی به آثار باستانی این پارک را تکمیل کرده اند!
او با اشاره به توجه کافی شهردار و شورای اسلامی شهرستان هرسین به این امر، گفت: شهردار هرسین با دیدگاه‌های فرهنگی قومی، درصدد اعاده حیثیت این پارک برآمده و با همکاری سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، توافق نامه‌ای بین پژوهشکده باستان‌شناسی و شهرداری هرسین به امضا رسانده است تا هرسین جایگاه اولیه و ارزش و اعتبار خود را باز یابد.
بر طبق این گزارش گفتنی است، کاوش های باستان شناسی پارک هرسین با مجوز ریاست پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری انجام گرفت.
