کشت محصولات گلخانه ای راهی برای افزایش تولید و کاهش هدر رفت منابع آب

به گزارش ایران اکونومیست؛ در کشت گلخانه ای کشاورزانی که زمین های کوچک و مقدار محدودی آب در اختیار دارند می توانند با کشت انواع محصولات، علاوه بر افزایش بهره وری و ایجاد اشتغال پایدار به کسب درآمد کافی نیز امیدوار شوند.
هر یک از گیاهان برای داشتن رشد مطلوب نیاز به شرایط خاصی از نظر شدت نور، دمای روزانه و شبانه، میزان رطوبت نسبی هوا و رطوبت خاک دارند که برای تولید و پرورش محصولات خارج از فصل در طول سال، گلخانه ها به عنوان یک محیط کنترل شده و امن می تواند به یکی از سودآورترین فعالیت های بخش کشاورزی تبدیل شود.
با توجه به سرمایه گذاری زیادی که در این زمینه صورت می گیرد، در برخی مواقع مدیریت نادرست در احداث گلخانه، انتخاب مکان، نوع گلخانه و پوشش آن باعث بهره وری نامناسب از سرمایه و امکانات می شود.
 
** مزایای ایجاد گلخانه
زود رسی محصولات و تامین بخشی از بازار مصرف، درآمد زیاد، بالابودن کیفیت محصولات گلخانه‌ای به دلیل استفاده از بذرهای خالص، صرفه جوبی در آب به علت استفاده از سامانه های آبیاری نوین تحت فشار و همچنین ایجاد اشتغال و کاهش استفاده از نیروی انسانی برای تولید محصول به میزان بالا از مزایای ایجاد گلخانه ها و کشت انواع محصول در این مکان ها است.
افزایش تولید در واحد سطح ، تولید بیش از یک محصول در سال، افزایش کیفیت محصول تولیدی که با کنترل دقیق و بهتر آفات و بیماری ها با روش های کنترل بیولوژیکی و کاهش مصرف سموم محقق می شود، حفظ محیط زیست، افزایش میزان صادرات، استفاده از زمین های غیرقابل کشت، وابسته نبودن تولید به شرایط محیطی و امکان بازار یابی مناسب و تنظیم برنامه کشت مطابق با نیاز بازار، ایجاد فرصت های شغلی مناسب برای جوانان و کار آموختگان بخش کشاورزی و استفاده از اوقات فراغت کشاورزان در فصل های پاییز و زمستان از دیگر مزایای کاشت گیاهان و محصولات گلخانه ای است.
 
** مدیریت گلخانه
روش‌های معمول کشت در هوای آزاد براساس مساعد بودن شرایط محیط صورت می‌گیرد که به طور معمول در بیشتر مناطق کشور کاشت در فصل بهار و برداشت در اواخر تابستان و در صورت مساعد بودن هوا تا اوایل پاییز به طول می‌انجامد و در روش‌های معمول، تمامی عملیات کاشت تا برداشت تابع شرایط محیطی است.
در صورتی که بخواهیم تولید خارج از فصل داشته باشیم باید با بکارگیری روش‌ها و عوامل محیطی مناسب، رشد گیاه شامل دما، رطوبت نسبی و نور را ابتدا باید در کنترل خود در بیاوریم و احداث گلخانه موثرترین راهکار برای تحقق این امر است.
استفاده از گلخانه به منظور تولید خارج از فصل محصولات بخش کشاورزی است که اهمیت به سزایی در علوم باغبانی دارد.
 
** 30 واحد گلخانه ای در مجتمع شهید دکامی زاده قصرشیرین
مسوول امور باغبانی اداره جهاد کشاورزی قصرشیرین گفت: هم اکنون مجتمع شهید دکامی زاده این شهرستان دارای 30 واحد گلخانه ای است که هر واحد یک هکتار مساحت دارد و از هر هکتار نیز تنها دو هزار مترمربع آن به عنوان سطح مفید استفاده می شود.
افراسیاب محسنی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: در مجموع از 30 واحد گلخانه ای این شهرستان، تنها هفت واحد آن فعال است که مساحت مورد بهره برداری این واحدها نیز چهار هکتار است.
وی اظهار کرد: از چهار هکتار سطح مورد بهره برداری گلخانه های قصرشیرین نیز که به کاشت فلفل، خیار، گوجه فرنگی و توت فرنگی اختصاص دارد در مجموع سالیانه 138 تن محصول برداشت می شود.
 
** گازرسانی نشدن به مجتمع گلخانه ای بزرگترین مشکل گلخانه داران قصرشیرین
مسوول امور باغبانی جهاد کشاورزی قصرشیرین، برخوردار نبودن گلخانه ها از سوخت گاز طبیعی برای تامین گرما و تنظیم دمای موجود در گلخانه را مهم ترین مشکل واحدهای گلخانه ای این شهرستان مرزی بیان کرد.
محسنی افزود: کاهش و افت فشار آب نیز دیگر مشکلی است که گلخانه داران قصرشیرین با آن دست و پنجه نرم می کنند و علاوه بر این، بهره برداران برای دریافت تسهیلات نیز مشکلاتی از جمله اخذ ضمانت نامه های معتبر و تضمین بانکی دارند که با توجه به نبود تولید و فعالیت از باز پرداخت اقساط خود نیز ناتوان هستند.
وی گفت: در مجموع از 30 تن از گلخانه دار قصرشیرینی هم اکنون هفت تن فعال هستند که روی هم رفته چهار هکتار از مساحت گلخانه ها را به کشت محصولات خارج از فصل اختصاص داده اند و نیازمند حمایت مسوولان هستند.
 
** سه هزار و 400 هکتار سطح باغ ها و گلخانه های قصرشیرین
محسنی افزود: قصرشیرین گرمسیر در غرب کرمانشاه واقع شده و دارای حدود 30 هزار هکتار زمین زراعی است که سه هزار و 400 هکتار آن را باغ و گلخانه ها تشکیل می دهند.
وی ادامه داد: شهرستان قصرشیرین از لحاظ سطح زیرکشت گلخانه ای و همچنین به لحاظ تولید محصولات گلخانه ای و سبزی و صیفی جات، مقام اول استان کرمانشاه را در اختیار دارد و این در حالیست که تنها حدود سه درصد از اراضی استان در این شهرستان واقع شده است.
مسوول امور باغبانی اداره جهاد کشاورزی قصرشیرین گفت: باید با تخصیص اعتبار بلاعوض، کم بهره و دراز مدت امکان توسعه و تجهیز گلخانه های شهرستان را به جدید ترین روش و تجهیزات گلخانه ای فراهم کرد و از سوی دیگر با اختصاص تسهیلات بانکی ویژه به متقاضیان احداث گلخانه، امکان توسعه این صنعت موفق کشاورزی را نیز فراهم کنیم.
محسنی گفت: هم اکنون تا سقف 200 میلیون ریال تسهیلات در قالب پرداخت وام های کم بهره برای احیا و راه اندازی گلخانه ها به فعالان این عرصه پرداخت می شود.
یک گلخانه دار فعال در قصرشیرین با اشاره به مشکلات فراروی فعالان عرصه گفت: دولت باید با ایجاد زیرساخت های مناسب از جمله گازرسانی و پرداخت تسهیلات کم بهره، از گلخانه داران حمایت کند تا شاهد رونق بخش کشاورزی و ایجاد اشتغال پایدار در این شهرستان مرزی باشیم.
'الف. م' در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: هم اکنون گلخانه های قصرشیرین با مشکلات زیادی مواجه هستند و فعالان این عرصه برای تامین معیشت و همچنین بازپرداخت تسیهلات دریافتی مشکل دارند.
'ع. احمدی نژاد' دیگر گلخانه دار قصرشیرینی گفت: هزینه های تولید در گلخانه ها با توجه به اینکه از کمترین میزان آن بهره وری صورت می گیرد بسیار بالاست و از این رو درآمدهای ما از این بخش نیز جوابگوی هزینه ها نیست.
وی از مسوولان خواست تا با حمایت های همه جانبه از گلخانه داران، زمینه فعالیت بیشتر فعالان این عرصه را برای افزایش تولید و همچنین ایجاد اشتغال پایدار فراهم کنند.
وی گفت: با ایجاد زیرساخت های لازم می توانیم از ظرفیت های گلخانه ای مجتمع شهید دکامی زاده قصرشیرین به شکل مطلوبتری استفاده کنیم.
با توجه به گرمسیر بودن قصرشیرین، محدودیت زمانی در فصل کاشت در مقایسه با سایر مناطق کشورمان و همچنین بحران کم آبی و خشکسالی، امید است دولت تدبیر و امید با ایجاد زیرساخت های لازم و حمایت های همه جانبه، زمینه توسعه مجتمع های گلخانه ای به ویژه در این شهرستان مرزی را فراهم کند تا علاوه بر افزایش بهره وری ، شاهد ایجاد اشتغال پایدار و توسعه در این منطقه مرزی از خاک کشورمان باشیم.
قصرشیرین در غرب استان کرمانشاه حدود 27 هزار تن جمعیت دارد که پنج هزار نفر آن را روستاییان تشکیل می دهند.
شهرستان قصرشیرین دارای دو بخش سومار - نفت شهر و بخش مرکزی است که بخش مرکزی این شهرستان دارای 26 روستای خالی از سکنه و 29 روستای دارای سکنه است.
بخش سومار از توابع شهرستان قصرشیرین نیز دارای 17 روستاست.
قصرشیرین با عراق بیش از 186 کیلومتر مرز مشترک دارد که در امتداد این مرزها، دو معبر رسمی پرویزخان و خسروی قرار دارد که مبادلات اقتصادی ، تجاری و صادرات کالا به اقلیم کردستان و حکومت مرکزی عراق از این معبرها انجام می شود.
بیش از 54 درصد صادرات کالاهای غیرنفتی کشورمان به عراق از طریق مرز رسمی پرویزخان قصرشیرین انجام می شود.