کدام کشورها از افت قیمت نفت بیشترین آسیب را دیدند؟

شاید زمانی که قیمت نفت آرام‌آرام سیر نزولی داشت، کسی باور نمی‌کرد تأثیر این کاهش نه‌فقط برای کشورهای تولیدکننده، بلکه تمام کشورها را در برمی‌گیرد.

قیمت جهانی نفت نزدیک به دو سال گذشته، بیش از 70 درصد کاهش یافت و به بشکه‌ای 30 دلار رسید و کارشناسان معتقدند حتی به کم‌تر از 20 دلار هم خواهد رسید در این میان برخی قیمت تمام‌شده تولید نفت را بشکه‌ای 10 دلار مطرح می‌کنند که با این وصف سود آن برای تولیدکننده، بسیار کم‌تر می‌شود و حتی به کم‌تر از قیمت آب می‌رسد.

کاهش قیمت نفت با فتنه‌انگیزی عربستان، آغاز شد، این کشور تلاش کرد تا ایران و روسیه را که درگیر تحریم‌های غرب بودند، به‌زعم خودش تحت فشار قرار دهد. هدف دوم عربستان بیرون راندن نفت شیل آمریکا از بازارهای جهانی بود. آمریکا تولید نفت شیل خود را در دو سال گذشته بیش‌ازاندازه افزایش داده بود و بیم آن می‌رفت که ادامه این روند باعث سلطه نفت آمریکا بر بازارهای جهانی شود.

در نگاه نخست چنین تصور می‌شد که آمریکا به دلیل قیمت‌ تمام‌شده‌ بالای نفت شیل، از تولید انبوه آن خودداری کند، اما افزایش عرضه بیش‌ازاندازه بدون توجه به قیمت تمام‌شده بالا، عربستان را نگران کرد.عربستان سعودی از ترس اینکه مبادا نفت شیل تازه وارد، بازار تولیدکننده‌های سنتی را بگیرد، وارد این کارزار رقابت شد.

به‌هرحال نزدیک به دو سال از برنامه عربستان برای کاهش قیمت نفت در بازارهای جهانی می‌گذرد، اما این فتنه نه‌تنها بلای جان این کشور، بلکه بسیاری از کشورهای دیگر نیز شده است. مسئولان عربستان، یک ماه پیش اعلام کردند با کسری 98 میلیارد دلاری مواجه شده‌اند، اما یکی، دو هفته بعد صندوق بین‌المللی پول این رقم اعلام‌شده مسئولان را تکذیب کرد و رقم آن را 1.5 برابر رقم اعلام‌شده، یعنی 140 میلیارد دلار عنوان کرد.

پایگاه اطلاع‌رسانی ادوایزر در جدیدترین گزارش تأثیر قیمت نفت بر کشورهای تولیدکننده و مصرف‌کننده را بررسی کرده است.

* آمریکا

پیش‌بینی می‌شود که تولید نفت آمریکا از 9.4 میلیون بشکه تولید در سال 2015 به 8.7 میلیون بشکه در سال 2016 برسد.

بر اساس این گزارش کشورهای وابسته به نفت به‌شدت از کاهش قیمت نفت ضربه خورده‌اند. داکوتای شمالی با کسری بودجه یک میلیارد دلاری مواجه است و همچنین در آلاسکا این میزان به 3.5 میلیارد دلار خواهد رسید و انتظار می‌رود قیمت بنزین، گالنی 2.03 دلار در سال 2016 برسد.

* کانادا

بر اساس آمار اتحادیه تولیدکنندگان بنزین کانادا، حداقل 40 هزار شغل مستقیم و 100 هزار شغل غیرمستقیم به‌واسطه کاهش قیمت نفت از دست داده‌اند. دولت جدید لیبرال کانادا قول داده بسته‌های محرکی ارائه دهد که احتمال می‌رود اجرای این بسته‌ها، کسری بودجه شدیدی را در این کشور ایجاد کند. این کسری قبلاً 10 میلیارد دلار اعلام شده بود که اجرای این بسته‌ها آن را تشدید خواهد کرد.

* عربستان سعودی

با کاهش قیمت نفت که کسری بودجه این کشور را روزبه‌روز بیش‌تر می‌کرد،‌عربستان تصمیم گرفت قیمت بنزین را از 0.6 ریال به 0.9 ریال افزایش دهد.

بر اساس اعلام آژانس بین‌المللی انرژی، این قیمت جدید، یک‌ششم قیمت بنزین در انگلیس و یک‌چهارم قیمت در چین و نصف قیمت بنزین در ایران است.

به‌تازگی عربستان تصمیم گرفت که بزرگ‌ترین شرکت نفتی دولتی خود را «آرامکو» به فروش برساند.

کسری بودجه این کشور به گفته مسئولان این کشور 98 میلیارد دلار و به گفته صندوق بین‌المللی پول 140 میلیارد دلار است.

* عراق

بر اساس آمار آژانس بین‌المللی انرژی، به‌واسطه کاهش قیمت نفت که درآمد این کشور را کاهش داده بود، این کشور در سال 2015، تولید خود را 650 هزار بشکه در روز افزایش داد که دومین کشور محسوب می‌شد که بعد از آمریکا توانسته تولید خود را بیش‌تر کند.

درآمدهای نفتی عراق 95 درصد بودجه این کشور را شامل می‌شود. انتظار می‌رود کسری بودجه 24 تریلیون دینار در سال 2016 داشته باشد. ایران در سال 2011، قبل از تحریم‌های آمریکا صادرات نفت خام ایران 2.6 میلیون بشکه در روز بود. صادرات این کشور به 1.4 میلیون بشکه در روز در سال 2014 رسید.

حجم معاملات در بازار بورس تهران از 40 میلیون دلار به 133 میلیون دلار بعد از لغو تحریم‌های غرب علیه ایران، رسید.

*اروپا/ روسیه

بر اساس اعلام آژانس بین‌المللی انرژی تقاضای نفت اروپا به روزانه 14.4 میلیون بشکه در روز در سال 2015 رسید که بالاتر از 14.1 میلیون بشکه در روز سال 2014 بود. همچنین این سازمان پیش‌بینی کرده است که تقاضای نفت اروپا از روسیه در سال 2016 ثابت بماند. صندوق بین‌المللی پول پیش‌بینی کرد که اقتصاد روسیه در سال 2016، 0.6 درصد کوچک می‌شود.

* آسیا

پیش‌بینی می‌شود که تولید نفت در سال 2016، 0.7 درصد  کاهش یابد. میزان هزینه هند برای واردات نفت خام به بیش از دوسوم از آغاز سال 2014 رسیده است. آژانس بین‌المللی انرژی انتظار دارد تقاضای نفت در هندوستان در سال 2016، با 5.7 درصد افزایش به روزانه 4.2 میلیون بشکه برسد.

* آفریقا

در نیجریه پول رایج این کشور از 160 در برابر یک دلار به 300 در برابر یک دلار رسید.

*‌آمریکای لاتین

در برزیل شرکت نفتی دولتی میزان هزینه‌های خود را تا 25 درصد برای سال‌های 2015 تا 2019 کاهش داد.

صندوق بین‌المللی پول پیش‌بینی کرد تورم در کشور ونزوئلا از 700 درصد در سال 2016 عبور کند.