مسئله اشتغال و اشتغالزایی جزو آن دسته از تاکیداتی بود که روحانی حتی در دوره دوم ریاست خود یعنی دولت دوازدهم به آن اهتمام زیادی می‌ورزید و همچون سال‌های پیشین وعده‌های خوش آب و رنگی را سرلوحه کار دولت تدبیر و امید قرار داده بود.
یکی از طرح‌ها یا سیاست جدیدی که رئیس جمهور پس از به دست گرفتن منصب خود یعنی ۹ اردیبهشت سال ۹۶ از آن برای «حل معضل بیکاری فارغ التحصیلان» روزنمایی کرد، طرح بزرگی به نام (طرح کارورزی) بود، روحانی معتقد است که این طرح می‌تواند به حدود ۷۰ درصد از جوانان کشور در حوزه اشتغالزایی آموزش دهد تا پس از اتمام دوره آموزشی، این افراد به سمت بنگاه‌های تولیدی برای فعالیت جذب شوند.
در حال حاضر حدود ۳ سال و ۳ ماه از رونمایی این طرح می‌گذرد و باشگاه خبرنگاران جوان در این گزارش به بررسی طرح بزرگ اشتغالزایی کارورزی در طول این مدت می‌پردازد که در ادامه می‌خوانید:
اشتغالزایی در قالب طرحی ملی!
رئیس جمهور کشورمان از همان سال ۹۶ اعلام کرد که طرح کارورزی، برای فارغ‌التحصیلان دانشگاهی بیکار، فاقد بیمه و سابقه‌ی کار در نظر گرفته شده، این طرح حدود ۱۰۰ هزار دانش‌آموخته‌ی دانشگاهی را هدف قرار می‌دهد و دولت هم موظف شده تا به ازای هر کارورز آموزشی مبلغ ۵۰ هزار تومان جهت تأمین بیمه در سال پرداخت کند.
اول تیر ماه سال ۹۶ بود که وزیر کار از آغاز اجرای طرح کارورزی خبر داد و ۱۹ روز بعد یعنی ۲۰ تیرماه، روحانی اعلام کرد که سهمیه هر استان در طرح کارورزی مشخص شده است و در سال آینده به واسطه این طرح در ۳۱ استان کشور جمعا ۱۰۰ هزار نفر با منابع ۱۸۰ میلیارد تومانی مشغول به کار خواهند شد، همچنین در استان تهران هم ۵ هزار ۴۰۰ نفر کارورز با حدود ۱۰ میلیارد تومان منابع پیش بینی شده، که مشغول به کار خواهند شد.
اما این طرح زمانی کار خود را آغاز کرد که در مرحله اول تنها ۶۰ هزار نفر در آن ثبت نام کردند، البته طبق آمار اخیر یکی از معایب طرح کارورزی این بوده که دولت بدون درنظر گرفتن سایر بیکاران، تنها فارغ‌التحصیلان دانشگاهی را مدنظر قرار داده و برای این قشر عمده تدبیری اندیشیده نشده و این موضوع موجب اختلافات و اعتراضات بسیاری از کارمندان و کارگران کشور هم شده است.
علی بابایی کارنامی رئیس فراکسیون کارگری مجلس یازدهم در گفتوگو با باشگاه خبرنگاران جوان در ۱۱ مرداد امسال با اشاره به عملیاتی شدن طرح کارورزی و انتقاد‌های وارد شده به آن بیان کرد که هر طرحی که برای اشتغال جوانان در نطر گرفته شود بسیار خوب است اما دولت باید این طرح‌ها را افزایش می‌داد که متاسفانه چنین اتفاقی رخ نداد.
بابایی بر این باور است که در جامعه ما سیاست‌های اشتغالزایی ترویج داده نمی‌شود اما مجلس آمادگی دارد که از این سیاست و طرح‌ها استقبال کند همچنین در جامعه کنونی فاصله شعار تا عمل بسیار زیاد است.
با وجود اختلاف نظرهای متفاوت، اما برخی کارشناسان همچون علی اکبر لبافی نظر دیگری دارند، او معتقد است که این نقدها بر طرح کارورزی وارد است اما در شرایطی که با بحران بیکاری مواجه هستیم و جوانان ناامید در خانه‌ها نشسته‌اند چاره‌ای جز اجرای چنین طرح‌هایی نداریم و باید از هر ظرفیتی استفاده کنیم و شورای عالی اشتغال باید محدودیت‌ها و ایرادها طرح را از میان بردارد.
البته هرطرحی برای رشد و پیشرفت نیاز به یک نگاه کلی دارد، نه اینکه تنها بخشی از اقشار جامعه را هدف قرار دهد، با این حال طبق گزارشات وزارت کار، این طرح نوانسته تا پایان سال ۹۷ حدود ۳۹۱ هزار و ۲۲ نفر را به سمت خود جذب کند.
استقبال سرد فارغ‌التحصیلان از سیاست اشتغالزایی دولت
یکی از تعهدات ذکر شده در پیش‌نویس طرح کارورزی دولت این است که اگر فردی در این طرح ثبت نام کند حق فعالیت در جای دیگری را ندارد و از همه مهمتر نباید قبلا مشغول به کار بوده باشند، تنها می‌توان گفت این طرح اشتغالزایی فقط یک سال به بیکاری فارغ‌التحصیلان دانشگاهی اضافه می‌کند.
شاید دولت در همان اوایل کار تاکید کرده بود که افراد دوره دیده سریعا جذب بنگاه‌های تولیدی می‌شوند، اما بعد از گذشت ۲ سال هنوز تمام این افراد در کارگاهی تحت پوشش قرار نگرفته‌اند، به طوری که تقریبا هیچ تضمینی برای ادامه کار کارآموز در آن کارگاه وجود ندارد و کارورز مجبور است نهایت تلاش خود را انجام بدهد تا شاید جذب بازار کار شود.
در ارتباط با این موضوع، علی ربیعی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی سابق در ۵ آذر سال ۹۷ در گفتوگو با یکی از رسانه‌ها اعلام کرد که بسیاری از کسانی که در سامانه کارورزی ثبت نام کردند شرایط قانونی یعنی تحصیلات را نداشتند، بعضی‌ها را هم به کارورزی فرستادیم، ولی شغل‌هایی بود که مایل نبودند در آن کار کنند و برخی‌ها هم شاغل بودند و فکر می‌کردند جای بهتری معرفی می‌شوند.
با توجه به اینکه ۲ سال از صحبت ربیعی می‌گذرد، به نظر می‌رسد که تنها سلیقه کارورزان برای اشتغال مطرح نبوده و اگر نگاهی گذرا به بازار کار و اعتراضات افراد بیندازیم، متوجه می‌شویم که آیا اصلا ینگاه تولیدی یا کارگاهی وجود دارد که افراد را سریع برای کار و شروع فعالیت جذب کند؟
از سال ۹۶ که رئیس جمهور دغدغه بیکاری فارغ‌التحصیلان را مهم شمرد، بسیاری از مسئولان کشور معتقد بودند که مشکل بیکاری در جامعه ما نبود نیروی متخصص نیست؛ بلکه نبودن فرصت خالی شغلی است؛ حتی نیرو‌های فعال بازار کار هم که تمام نگرانی‌شان رشد و پیشرفت فعالیت خود است بر این باورند که طرح کارورزی تا به امروز نتوانسته مشکل آموزش و حتی بیکاری را تا حدودی رفع کند.
با این حال طرح کارورزی به امیدی موقت برای جوانان تبدیل شده، به این معنا که پس از گذراندن دوره آموزشی تازه باید به دنبال محلی برای فعالیت باشند، سوال اینجاست که این طرح پس چه نقشی در اشتغالزایی دارد؟ به نظر می‌رسد که تنها دوره‌ای آموزشی است که تا حدودی جوانان را سرگرم می‌کند.
همچنین بر اساس آخرین آمار عملکرد طرح کارورزی، تا پایان سال ۹۸ بیش از ۴۱۱ هزار و ۶۸ نفر به عنوان متقاضی کارورزی ثبت نام کرده‌اند که از این تعداد فقط ۱۱۵ هزار و ۴۲ نفر متقاضی واجد شرایط برای شرکت در دوره کارورزی شناخته شده‌اند.
سرانجام نامعلوم طرح کارورزی و اشتغال جوانان!
حدود ۵ ماه از آغاز سال ۹۹ می‌گذرد، اما تا به امروز آمار و ارقام جدیدی در حوزه طرح کارورزی از سوی وزارت کار و دولت مطرح نشده است، با این حال باشگاه خبرنگاران جوان چند روزی در پی دریافت گزارش کار از میزان استقبال و موفقیت این طرح از وزارت کار بود، اما متاسفانه این وزارتخانه عملکرد خود را شفاف سازی نکرد و آماری در اختیار ما قرار نداد.
حال با توجه به اینکه تنها ۹ ماه به پایان دولت دوازدهم مانده، لازم است بدانیم که ایجاد اشتغال در هر قشری توسط دولت با منابع درست و امنیتی اساسی بوجود می‌آید، اما در صورتی که همان دولت طرحی را بدون در نظر گرفتن دغدغه ملت ارائه دهد ممکن است که علاوه بر بیکاری مشکلی دیگر در جامعه ترسیم کند به طوری که شاید عواقب آن جبران‌ناپذیر و حتی غیرقابل پیش بینی باشد.
در چنین شرایطی لازم است که دولت تنها برای رونمایی از یک طرح بزرگ با کلمات بر روی یک کاغذ بازی نکند، زیرا این عمل موجب می‌شود که رئیس جمهور کشور کارنامه‌ای ناموفق از کاهش نرخ بیکاری و اشتغالزایی از خود به جای بگذارد و نارضایتی حداکثری را رقم بزند.
