تأسیس قطارهای حومه ای که هنوز برای اجرا به وزارت راه و شهرسازی ابلاغ نشده

 در حالی که حمل و نقل حومه ای ریلی در دنیا به خصوص کشورهایی که شهرهای اقماری کلانشهرها، بخش عمده ای از جمعیت شبانه شهرهای مادر را در خود جای می دهند، اما سهم حمل و نقل ریلی حومه ای کمتر از نیم درصد جمعیتی است که روزانه از شهرهای اطراف به تهران می آیند.
بر اساس آمار موجود، روزانه بین ۶ تا ۸ میلیون نفر-سفر در کشور انجام می شود که سهم تهران بین ۲.۴ تا ۲.۵ میلیون نفر-سفر از سفرهای حومه ای به پایتخت است. تنها روزانه کمتر از ۳۰ هزار نفر با قطارهای حومه ای به پایتخت می آیند که معادل حدود یک و نیم درصد مجموع مسافران حومه ای به تهران است در حالی که سهم قطارهای حومه ای توکیو از حمل و نقل مسافران حومه ای، ۵۷ و میانگین اروپا، ۲۴ درصد است.
تأسیس شرکت قطارهای حومه ای که در برنامه پنج ساله ششم به تصویب مجلس رسیده، به گفته وزیر راه و شهرسازی اساسنامه آن در هیئت دولت مصوب شده؛ اما هنوز برای اجرا به وزارت راه و شهرسازی ابلاغ نشده است.
در حال حاضر یکی از مهمترین عوامل آلاینده هوای تهران، حجم بالای خودروهای سواری است که از شهرهای اقماری اطراف پایتخت وارد تهران می شوند؛ بر اساس برخی آمارها، روزانه ۴۵۰ تا ۵۰۰ هزار خودرو از شهرهای حومه وارد پایتخت می شود. اگرچه بخش عمده ای از آنها تک سرنشینند، اما به دلیل نبود زیرساخت های مناسب در بخش حمل و نقل عمومی، افزایش تعداد آزادراه های اطراف پایتخت مانند اضافه شدن آزادراه همت-کرج به مجموعه بزرگراه ها و آزادراه های موجود میان استان های تهران و البرز، صرفا به افزایش تعداد خودرو می انجامد و نقشی در کاهش ترافیک جاده ای نخواهد داشت.
همچنین در حوزه حمل و نقل عمومی اتوبوسی نیز که پس از مود ریلی می تواند جانشینی برای کاهش خودروهای شخصی ورودی به تهران باشد، علاوه بر آنکه برخی از این اتوبوس ها به دلیل فرسودگی، خود عاملی در افزایش غلظت آلاینده ها هستند، از نظر سرتایم های حرکت نیز با فاصله بسیار زیاد اقدام به جابه جایی مسافران می کنند که در کم شدن تعداد مسافران حمل و نقل عمومی بی تأثیر نیست؛ از بی آر تی تهران کرج نیز فعلا خبری نیست. بنابراین تنها راه باقی مانده، افزایش ناوگان ریلی برای تشویق مسافران حومه ای به استفاده از قطار های حومه ای است.
یکی دیگر از اصلی ترین مشکلات مسافران قطارهای حومه ای تهران، توقف نهایی آنها در ایستگاه راه آهن تهران واقع در جنوب پایتخت است که برای آن دسته از مسافرانی که از غرب تهران خصوصا استان البرز وارد پایتخت می شوند، ولی در مناطق مرکزی، غربی و شمالی پایتخت کارهای اداری، دانشجویی یا تجاری دارند، باید مجددا چند ساعت دیگر را در حمل و نقل عمومی تهران صرف کنند. درنتیجه از میزان انگیزه مردم برای استفاده از قطار حومه ای برای تردد به پایتخت کاسته می شود.
با این حال مهمترین نقطه قوت قطارهای حومه ای، یارانه ای بودن بلیت این قطارهاست که ۶ سال است بدون تغییر باقی مانده و مسافران مثلا پرند-تهران با ۱۵۰۰ تومان و قم-تهران با ۴ هزار تومان می توانند خود را به قلب پایتخت برسانند.
معاون مسافری راه آهن: ایستگاه جدید در فرودگاه مهرآباد احداث می کنیم
میرحسن موسوی معاون مسافری شرکت راه آهن، در خصوص نقش قطارهای حومه ای در کاهش آلودگی هوای کلانشهرها در نیمه دوم سال که با پدیده وارونگی مواجه هستیم، اظهار داشت: در بحث آلودگی هوای کلانشهرها به خصوص پایتخت، یکی از مهمترین عوامل آلاینده، ورود خودروهای شخصی به تهران است.
وی افزود: اگر بتوانیم در مسیر گرمسار، پیشوا و ورامین به تهران از خطوط ۳ و ۴ استفاده کرده و با خرید ناوگان، تعداد سفرها را افزایش دهیم، در این صورت می توان به کاهش آلودگی هوای تهران امیدوار بود.
موسوی با بیان اینکه باید چند نقطه جدید در پایتخت به عنوان ایستگاه راه آهن در نظر گرفته شود، گفت: باید راه آهن در مسیرهای مذکور به خطوط مترو متصل شود، تا مسافران بتوانند به راحتی به صورت درب به درب سفر کنند تا نیازی به استفاده از خودروی شخصی نباشد.
وی ادامه داد: تمام سعی خود را کرده ایم تا در مسیرهای هشتگرد، کرج و پرند تعداد سیر قطارهای حومه ای را افزایش دهیم اگر دولت و مجلس هم توجه ویژه ای به قطارهای حومه ای داشته و اعتبارات خاصی برای این سیستم حمل و نقلی در تهران اختصاص دهند تا پروژه های عمرانی و زیرساختی ریلی که شروع شده، تکمیل شود، می توانیم به ۳ تا ۴ برابر شدن ظرفیت موجود امیدوار باشیم که در این صورت اثرات بسیار زیادی در کاهش آلودگی پایتخت خواهد داشت.
به گفته معاون مسافری شرکت راه آهن، خودروهای تک یا دو سرنشینی که وارد تهران می شوند با همان خودرو در شهر تردد می کنند که میزان آلودگی بیشتر می شود.
وی تأکید کرد: قرار است خطی که از کرج به تهران می رسد، یک خط نیز به فرودگاه برسد؛ مطالعات آن تکمیل شده اما اجرای آن نیازمند تخصیص اعتبارات است.

 

مهر