ایران اکونومیست- از سازمان امور سینمایی و سمعی بصری، در این آیین نامه که پس از امضای «حسین انتظامی» سرپرست این سازمان ابلاغ شده است، چگونگی اجرایی شدن درجه بندی سنی فیلم ها و نحوه برخورد با خاطیان مشخص شده، که از امروز 10 اردیبهشت ماه برای تمامی سینماها، تهیه کننده ها و پخش کننده ها لازم الاجرا است.
در این دستورالعمل، «پیشگیری از هرگونه آسیب به مخاطبان اعم از کودکان، نوجوانان و جوانان بر اساس موازین تربیتی، اخلاقی و باورهای اجتماعی، به عنوان ضرورت صنعت تصویر» معرفی شده است.
در این دستورالعمل آمده است:اهمیت این موضوع بدان خاطر است که گاه نمایش رفتار و گفتار شخصیت های منفی و یا رخدادهایی که متضمن خشونت، ترس و مضامین مشابه هستند، برای برخی گروه های سنی نامناسب است، لذا اطلاع رسانی، طبقه بندی آثار و توصیه های آگاهی بخش با انواع روش ها ضروری به شمار می رود.
نظام درجه بندی سنی فیلم ها، معیار مناسبی برای خوب یا بد بودن محتوای آثار نبوده و صرفا هدایتگر مخاطبان در تشخیص مطابقت آثار با موازین تربیتی و روحی روانی می باشد و به همین منظور تبیین و ابلاغ می شود.»
** متن آیین نامه درجه‌بندی سنی فیلم‌های سینمایی بدین شرح است:
*فصل اول: ضرورت های درجه بندی سنی
ماده 1: نمایش مواردی که ممکن است موجب تاثیر نامناسب بر مخاطبین سنین مختلف و لزوم اعمال درجه بندی سنی بر فیلم ها شود که این موارد به شرح زیر است:
- ارزیابی تمامیت فیلم با معیارهای فرهنگی، عرفی و مذهبی جامعه با هدف بدآموز نبودن آثار برای تمامی گروه های سنی.
- هدایت گروه های سنی ناتوان از درک نادرستی فعالیت های ضد قوانین و هنجارهای عمومی جامعه.
- پرهیز از نمایش تبعیض قومی، نژادی، جنسیتی و مذهبی، معلولیتهای ذهنی، جسمی وجنسی و نیز پیشگیری از نمایش حرکات و الفاظ رکیک و نامناسب برای کودکان و نوجوانان.
- حمایت از گروه های سنی در معرض خطر در برابر نمایش خشونت افسار گسیخته، خونریزی، رفتارهای هیجانی و مجرمانه مانند استفاده از اسلحه گرم یا سرد، خودکشی، خودآزاری و غیره.
- جلوگیری از تاثیرگذاری مثبت نمایش مصرف مشروبات الکلی، سیگار و مواد مخدر با تاکید بر پرهیز از آموزش تولید این گونه مواد.
- جلوگیری از ایجاد ذهنیت منفی نسبت به گویش، آداب و زبان فرهنگ های مختلف.
*فصل دوم: درجه بندی سنی
ماده 2: براساس ماده 1 این دستورالعمل و با توجه تاثیر پیام های مستقیم و غیر مستقیم فیلم ها و فضای کلی آثار بر گروه های سنی مختلف، درجه بندی سنی به تشخیص شورای صدور پروانه نمایش صورت می گیرد و این درجه بندی در متن پروانه نمایش درج می شود.
تبصره: بدیهی است که تماشای فیلم هایی که مشمول درجه بندی مندرج در این دستورالعمل نباشند برای تمامی گروه های سنی آزاد است.
ماده 3: درجه بندی سنی فیلم ها به شرح زیر است:
-گروه 9+ : این فیلم دارای الفاظ یا صحنه های نامناسب برای کودکان است و تماشای آن برای کودکان زیر 9 سال توصیه نمی شود.
- گروه 12+ : این فیلم دارای صحنه های نسبتا خشونت آمیز یا دلهره آور یا استعمال دخانیات و یا الفاظ نامناسب است و تماشای آن برای افراد زیر 12 سال توصیه نمیشود.
- گروه 15+ : این فیلم دارای صحنه های خشونت آمیز، ترسناک یا استعمال مواد مخدر یا روابط خلاف عرف جامعه و یا زبان تند و نامناسب است و تماشای آن برای افراد زیر 15 سال توصیه نمی شود.
- گروه 18+ : این فیلم دارای صحنه های افراطی از خشونت یا صحنه های استعمال مواد مخدر یا صحنه هایی تداعی کننده روابط زناشویی و یا الفاط و حرکات نامناسب است و تماشای آن برای افراد زیر 18 سال ممنوع است.
تبصره 1: شورای پروانه نمایش می تواند حسب مورد، گزینه های مندرج در هریک از گروه های سنی مطروحه در ماده 2 را برای درج در پروانه نمایش گزینش کند.
تبصره 2: برای درجه بندی ( 18 +) مدیران سینما مکلف به جلوگیری از حضور افراد زیر 18 سال به سالن های سینما هستند و در سایر درجه بندی ها مسئولیت اجرا بر عهده والدین یا همراه بزرگسال است.
* ضوابط و مقررات اجرایی
ماده 4: دفاتر پخش فیلم، سالن های نمایش فیلم، سامانه های برخط نمایش فیلم و سامانه های پیش فروش و فروش اینترنتی بلیت سینما مکلف به اطلاع رسانی درجه بندی سنی مندرج در پروانه نمایش فیلم ها در تمامی مواد تبلیغی، فضای فیزیکی و مجازی مرتبط با نمایش فیلم می باشند.
ماده 5: اطلاع رسانی درجه بندی سنی هر فیلم در مکان های نمایش فیلم باید قبل از رسیدن مخاطبان به گیشه فروش بلیت یا در محل گیشه فروش نصب گردیده و قابل رویت باشد.
تبصره: در فروش اینترنتی بلیت و یا تماشای برخط فیلم ها، مخاطب باید قبل از پرداخت وجه یا تماشای فیلم از درجه سنی فیلم آگاه شده باشد.
ماده 6: حداقل یک شانزدهم مساحت هر یک از مواد تبلیغی مانند عکس، پوستر، پلاکارد، سردر، بیلبورد، استند، مکانهای تبلیغاتی و تلویزیون شهری، فضای مجازی، جلد حامل های داده ، بلیت اعم از چاپی و الکترونیکی و سایر موارد تبلیغاتی باید به درج عبارت مرتبط با درجه بندی سنی، مندرج در پروانه نمایش اختصاص یابد.
ماده 7: نوع نگارش و چاپ گروه سنی باید کاملا واضح و قابل رویت بوده و از روش های تعیین شده از سوی معاونت ارزشیابی و نظارت سازمان امور سینمایی و سمعی بصری بهره مند باشد.
تبصره: معاونت ارزشیابی و نظارت سازمان امور سینمایی و سمعی بصری، پیوست گرافیکی این دستورالعمل که شامل نشان های مشخص گرافیکی و مطالب آگاهی بخش برای هر یک از گروه های سنی است را تهیه و از طریق پورتال رسمی سازمان امور سینمایی و سمعی بصری برای بهره برداری دست اندرکاران و اطلاع عموم مردم منتشر خواهد کرد.
ماده 8: درج هشدار مربوط به درجه بندی سنی هر فیلم باید قبل از شروع فیلم در سالن های سینما و همچنین قبل از نمایش در سایر بستر های پخش، ضروری است و سینماها، شرکت های پخش سینمایی و سامانه های برخط نمایش فیلم، مسئول اجرای آن هستند.
ماده 9: لازم است در طول نمایش فیلم حداقل 5 نوبت، متن هشدار به صورت زیرنویس در فیلم درج شود که این زیرنویس 30 ثانیه قبل از نمایش بخشهای نامناسب گروه سنی نمایش داده شود.
*فصل سوم: تخلفات ومجازات
ماده 10: بازرسان اداره کل سینمای حرفه ای در خصوص عدم رعایت مواد این دستورالعمل ابتدا به متخلفان تذکر می دهند و در صورت عدم توجه به تذکرات، با دستور مدیر کل سینمای حرفه ای ازادامه اکران یا پخش فیلم ممانعت به عمل خواهد آمد.
تبصره 1: پس از رفع تخلفات و با تایید اداره کل سینمای حرفه ای، روند اکران از سر گرفته خواهد شد.
تبصره 2: از صدور پروانه نمایش خانگی برای فیلم متخلف، با در نظر گرفتن میزان تخلف تا یکسال جلوگیری به عمل می آید.
ماده 11: در صورت بروز تخلف از سوی دفاتر پخش، ضمن ابلاغ کتبی و درج در پرونده، از صدور پروانه نمایش فیلم بعدی تا 6 ماه جلوگیری خواهد شد.
تبصره: در صورت تکرار تخلف دفاتر پخش فیلم برای دومین مرتبه، پروانه فعالیت به مدت یکسال تعلیق و در صورت تکرار در مرتبه سوم، به مدت 5 سال تعلیق می شود.
ماده 12: شرکت های پخش حامل های داده در صورت تخلف در مرتبه اول اخطار کتبی و جمع آوری نسخه های فیلم از بازار و در صورت تکرار سه ماه تعلیق پروانه فعالیت و در مرتبه سوم لغو پروانه خواهند شد.
ماده 13: در صورت سهل انگاری مدیر سینما، نسبت به عدم اطلاع رسانی صحیح و کامل رده بندی سنی اعلامی در پروانه نمایش، کارت فعالیت مدیر سینما به مدت 6 ماه تعلیق می شود.
تبصره: در صورت تکرار تخلف از سوی مدیر سینما، ضمن برکناری مدیر و ابطال کارت مدیریت، منع صدور حواله اکران فیلم جدید برای سینمای خاطی و تنزل درجه سینما به مدت 3 ماه صورت خواهد گرفت.
ماده 14: سامانه های برخط نمایش فیلم و سامانه های فروش و پیش فروش اینترنتی بلیت در صورت تخلف در مرتبه اول با اخطار کتبی و در صورت اصلاح نشدن تخلف با تعلیق پروانه فعالیت به مدت 3 ماه و در صورت تکرار برای مرتبه دوم یکسال تعلیق فعالیت و در مرتبه سوم لغو پروانه فعالیت خواهند شد.
ماده 15: نظارت بر حسن اجرای دستورالعمل نظام درجه بندی سنی فیلم های سینمایی به عهده معاونت ارزشیابی و نظارت سازمان امور سینمایی و سمعی بصری می باشد.
ماده 16: این دستورالعمل در یک مقدمه، 16 ماده و 9 تبصره به تایید معاون وزیر و رییس سازمان امور سینمایی و سمعی بصری رسیده است و لازم الاجرا است.
