به گزارش ایران اکونومیست، زهرا روددهقان دکترای آموزش پرستاری و هیئت علمی گروه داخلی و جراحی دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی تهران، درباره راه‌های پیشگیری از گرمازدگی در پیاده‌روی اربعین، گفت: زمانی که افزایش دمای بدن از مکانیسم دفع حرارتی پیشی بگیرد و بدن نتواند خود را با افزایش دمای محیط تطبیق دهد، دمای بدن افزایش پیدا کرده و گرمازدگی رخ می‌دهد. در این بین علی‌رغم تغییرات شدید محیط، افراد می‌توانند به وسیله اتلاف یا ایجاد گرما دمای بدن خود را در محدوده‌ای ثابت نگه‌دارند.
بیماری‌های ناشی از گرما
روددهقان بیان کرد: بیماری‌های ناشی از گرما شامل عرق سوز، گرفتگی عضلات ناشی از گرما، سنکوپ گرمایی، ضعف و خستگی مفرط حاصل از گرما و گرمازدگی است،در این بین گرمازدگی در کنار این که به راحتی و سرعت قابل تشخیص و درمان است، می‌تواند خطرناک و کشنده نیز باشد.
این دکترای آموزش پرستاری گفت: با فعاليت در هوای گرم بدن برای حفظ دمای خود شروع به تعريق می‌کند، اتفاقی که باعث از دست رفتن آب و املاح از بدن می‌شود و می‌توانیم با مصرف «آب بدون املاح» اقدام به جايگزين کردن آن می‌کنيم، در غیر این صورت باعث اختلال در املاح بدن و بروز دردهای عضلانی می‌شود.
وی ادامه داد: با شدید شدن تعریق، کمبود آب بدن آرام آرام خود را نشان داده و دمای بدن اندکی افزایش پیدا کرده و بدن به کم آبی دچار می‌شود که این حالت منجر به سردرد، سرگیجه، بی‌اشتهایی، حالت تهوع، غش، افزایش ضربان قلب، رنگ پریدگی پوست و افزایش دما تا ۳۹ درجه سانتیگراد می‌شود.
وی ادامه داد: در صورت ادامه داشتن این روند، کمبود شدید آب بدن منجر به افزایش شدید دمای بدن (دمای بالای ۴۰ درجه)، گرم و خشک شدن پوست، توقف تعریق و اختلال کارکرد دستگاه‌های بدن، اختلال در هوشیاری و گاه مرگ می‌شود، در تمام این مراحل، بدن خون بیشتری به پوست می‌فرستد تا با تبادل دما با محیط، دمای خود را پایین بیاورد و این ممکن است به طور لحظه‌ای باعث کاهش خون رسانی مغز و کاهش ناگهانی سطح هوشیاری شود.
علائم مهم گرمازدگی
عضو هیئت علمی دانشگاه با اشاره به علائم مهم گرمازدگی، تشریح کرد: علائم شامل تب، افزایش ضربان قلب، منگی، گیجی، هذیان، تشنج، توهم، ناهماهنگی حرکتی، رعشه، تکلم ناهماهنگ، حرکات سریع کره چشم، افزایش تعداد تنفس، درد و گرفتگی عضلانی، کاهش میزان ادرار یا تغییر رنگ ادرار است.
روددهقان ادامه داد: گرمازدگی در صورت سهل‌انگاری بیمار یا اطرافیان او، اشتباه در تشخیص و شروع تأخیری در درمان، می‌تواند ۲۰ درصد مرگ و میر در جوانان و ۷۰ درصد مرگ و میر در افراد مسن را به دنبال داشته باشد.
وی افزود: در مواجهه با چنین موقعیتی باید سریعا به درمان اقدام کرد، درمان قبل از استقرار کامل بیماری یا رساندن فرد بیمار به مراکز درمانی که در بین راه تعبیه شده‌اند یکی از کارهای مهم است؛ استراحت و پناده دادن از گرما، برای این کار مصدوم را در یک محیط سایه و خنک قرار دهید که از تابش نور آفتاب و گرما دور باشد.
عضو هیئت علمی دانشگاه بیان کرد: بیمار را در وضعیت به پشت بخوابانید، کاستن دمای بدن یکی دیگر از کارها است، برای این کار بیمار را برهنه کنید و روی بدن او آب ۱۵ تا ۲۰ درجه بریزید (ترجیحاً به وسیله یک اسپری)، می‌توان از کیسه‌های یخ در کشاله‌های ران و زیر بغل و گردن استفاده کنید.
روددهقان گفت: توجه داشته باشید که خنک کردن باید به آهستگی انجام شود و اگر بیمار حین خنک کردن دچار لرز شد باید خنک کردن را متوقف کنید و بعد به آرامی ادامه دهید؛ جهت پیشگیری از بروز گرما زدگی، زمانی که هوا بسیار گرم است سعی کنید لباس خنک و نسبتاً گشاد بپوشید، لباس‌های تنگ در اثر ایجاد اصطکاک با بدن، نواحی عرق سوز را در بدن به ویژه در زیر بغل‌ها و کشاله ران ایجاد می‌کند.
وی با اشاره به اینکه باید افراد گرمازده به اندازه کافی مایعات مصرف کنند، افزود: در کنار مصرف مایعات بیشتر، مصرف نمک همراه با میوه، مصرف کمی آجیل شور یا دوغ برای جبران نمک از دست رفته توصیه می‌شود؛ در فواصل مناسب استراحت داشته باشید.
این دکترای آموزش پرستاری بیان کرد: یک معجون خوب هم برای این وضعیت و پیشگیری از ابتلا به گرمازدگی همان خاک شیر است که قبل از سفر تهیه کنید، خوب آن را بشویید و بگذارید خشک شود؛ با کمی شکر و آب لیمو می‌توانید یک شربت معجزه آسا درست کنید؛ سعی کنید در زمان‌هایی که هوا به شدت گرم است، مثل وسط ظهر، بیشتر استراحت کنید و در صبح زود و زمان عصر که از دمای هوا کاسته می‌شود، پیاده روی کنید.
روددهقان یادآوری کرد: از عینک آفتابی، کلاه، دستکش، پوشیه و کرم‌های ضدآفتاب برای محافظت پوست خود از تابش مستقیم آفتاب بهره بگیرید؛ نواحی که بیشتر دچار عرق سوز می‌شوند مانند زیر بغل و کشاله ران را در طول روز چندین بار با دستمال مرطوب تمیز کنید.
