استقبال از سامانه‌های پیشگیری و کشف تقلب بومی به شرط کارایی

به گزارش ایران اکونومیست به نقل از روابط‌ عمومی شرکت شاپرک، استفاده و پیاده‌سازی از سامانه‌ای برای پیشگیری و کشف تقلب‌های احتمالی در شبکه پرداخت الکترونیک، مسئله‌ای کلیدی است که ضرورت آن از سال‌ها قبل مشخص بود، گرچه همزمان با افزایش چشمگیر تعداد و مبلغ تراکنش‌ها طی سال‌های اخیر، این ضرورت و اهمیت بیش از پیش آشکار شده‌است.

شرکت شاپرک نیز ناظر بر همین اهمیت و حساسیت و به عنوان نهاد ناظر به شبکه پرداخت الکترونیک، تمهیدات و اقدامات مختلفی در راستای به حداقل رساندن موارد احتمالی تقلب در شبکه پرداخت انجام داده‌است. این اقدامات در دو حوزه مقررات و الزامات و همچنین تجهیزات و زیرساخت‌های فنی انجام گرفته‌ است و همچنان نیز ادامه‌ دارد.

در حوزه مقررات، الزاماتی در قالب مستند "الزامات پذیرندگان در بهره‌برداری از پایانه‌های فروش" به شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات ابلاغ شده‌ است. بر این اساس، "پذیرنده مجاز به واگذاری ابزار پذیرش به اشخاص غیر نیست. عدم توجه به این موضوع، تخلف محسوب شده و شرکت ارائه‌دهنده خدمات پرداخت درصورت مشاهده، باید اقدام به قطع ارائه خدمات پرداخت الکترونیک به پذیرنده کند و مراتب را به مراجع قضایی و انتظامی اطلاع دهد". همچنین "پذیرنده موظف است پیش از جابجایی پایانه فروش و پایانه‌های قابل حمل و نقل، مراتب را به شرکت ارائه دهنده خدمات پرداخت اطلاع دهد". علاوه بر این "پذیرنده باید دقت کند در زمان انعقاد قرارداد با شرکت ارائه دهنده خدمات پرداخت یا پرداخت‌یار، اطلاعات صحیح و معتبر از هویت، صنف و کسب و کار، آدرس و شماره تلفن خود ارائه کند. همچنین درصورت تغییر در صنف، آدرس یا سایر موارد کلیدی ارائه شده به شرکت ارائه دهنده خدمات پرداخت جهت شناسایی خود، (از جمله تغییر مندرجات روزنامه رسمی برای اشخاص حقوقی) مجوزهای مربوط را کسب کرده و موارد مربوط را در اسرع وقت به شرکت ارائه دهنده خدمات پرداخت و یا پرداخت‌ یار اطلاع دهد".

شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات از سوی شاپرک ملزم هستند هنگام ارائه پایانه‌های فروشگاهی به پذیرندگان، این الزامات را در قرارداد خود قید کنند و مسئولیت نظارت بر رعایت آن نیز بر عهده شرکت‌های ارائه دهنده خدمات پرداخت است. علاوه بر این، شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات پرداخت موظف شده‌اند، سوئیچ خود را به سیستم پیشگیری از تقلب مجهز کنند و باید مستندات لازم برای چگونگی تشخیص و پیشگیری از تقلب به همراه الگوریتم‌های داده‌کاوی برای تحلیل داده‌ها توسط شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات پرداخت تهیه و اجرا شود.

میزان انطباق شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات با این الزامات و پیاده‌سازی سامانه‌های مورد نظر در بازرسی‌های دوره‌ای شاپرک از شرکت‌ها به طور مرتب بررسی می‌شود. خوشبختانه برخی از شرکت‌های پی‌اس‌پی اقداماتی برای تجهیز به این قبیل سامانه‌ها انجام داده‌اند و در مواردی که کوتاهی‌هایی مشاهده شده‌، با استفاده از مکانیزم‌های نظارتی، برخوردهایی با شرکت‌ها انجام گرفته‌است.

بنا بر این گزارش، از سوی دیگر به طور همزمان شرکت شاپرک نیز برای رصد دقیق‌تر و جامع شبکه پرداخت کشور به منظور تشخیص و پیشگیری از تقلب‌های احتمالی، تلاش‌هایی را برای دست‌یابی به سامانه‌های به‌روز دنیا در حوزه پیشگیری و کشف تقلب انجام داد ولی در نهایت جمع‌بندی بر این قرار گرفت که علیرغم تفاوت‌هایی که از نظر قابلیت‌ها و سرعت دسترسی وجود دارد، استفاده از توان و ظرفیت داخلی در دستور کار قرار بگیرد. در همین راستا نیز تاکنون مواردی از سامانه‌هایی که در این حوزه طراحی شده‌اند مورد بررسی قرار گرفته تا بهترین نمونه داخلی انتخاب و سفارش‌های لازم برای تکمیل آن داده‌شود. این تلاش‌ها و پیگیری‌ها همچنان ادامه دارد و امیدواریم در آینده نزدیک متخصصان داخلی بتوانند با استفاده از ظرفیت‌ها و دانش بومی، نیاز شبکه پرداخت کشور را برطرف کنند.