تغییر سقف انتظار بورس‌بازان

طی معاملات روز گذشته در بورس تهران، باز‌هم شاخص کل به رشد خود ادامه داد و به چند قدمی کانال 67 هزار واحدی رسید. ظاهرا فعالان بازار سهام، هنوز تصمیم ندارند در سمت فروش حضور معناداری داشته باشند و در برخی نمادها حتی سقف‌شکنی و ورود به محدوده‌های جدید نیز دیده می‌شود. این موضوع نشان از آن دارد که سهامداران فعلی حاضر در بورس تهران به بازدهی‌های اخیری که کسب کرده‌اند قانع نیستند و ظاهرا توقع بازار از رشد قیمت‌ها هنوز اشباع نشده است. این نکته می‌تواند توسط مشاهده ریز معاملات حقیقی‌ها و حقوقی‌ها نیز رصد و تایید شود. خالص خرید حقیقی‌ها طی معاملات روز گذشته نه‌تنها کاهش نیافت بلکه نسبتا رشد کرد. همین موضوع نشان می‌دهد که رشد بازار دستکم در کوتاه‌مدت ادامه‌دار خواهد بود. با این حال، رشد بی‌رویه قیمت‌ها نیز یکی از نگرانی‌های کارشناسان و فعالان این بازار است که ممکن است موجب حبابی شدن و سپس ریزش سنگین قیمت‌ها شود، بنابراین احتیاط همراه با نگاه معقول به معاملات سهام نیازی اساسی است که نباید جای خود را به رفتار هیجانی معامله‌گران دهد. همچنین گروه خودرویی که طی هفته‌های گذشته، با رشد سرسام‌آور شاخص روبه‌رو‌ شده بود و باعث ایجاد هیجان مثبت در کلیت بازار بود، دیروز هم با یک افت و خیز کوچک مسیر صعودی خود را ادامه داد. در ابتدا تا میانه‌های ساعات معاملات، گروه خودرویی با رشد کوچکی مواجه شد و رفته رفته به سمت قیمت‌های منفی تابلو پیش‌رفت اما بسیاری از فعالان بورس منفی‌های گروه خودرویی را به‌عنوان فرصت‌های خرید تلقی کردند و در نهایت قیمت خودرویی‌ها مسیر خود را به سمت سقف محدوده نوسان در پیش گرفت. همین موضوع سبب شد دیگر گروه‌ها نیز با هیجان بیشتری مورد معامله قرار بگیرند. با توجه به آنکه قیمت در آخرین معاملات گروه خودرویی، از قیمت پایانی پیشی گرفت، اصطلاحا سهم‌ها در مثبت فردا معامله می‌شدند. انتظار می‌رود امروز هم شاخص‌های بازار صعودی باشند اما نباید فراموش کرد که قیمت‌ها به‌طور متوسط طی ماه گذشته به‌شدت رشد کرده است و با توجه به آنکه هنوز به لحاظ اقتصادی خبری از رویدادهای بزرگ نیست، هر لحظه امکان دارد که اصلاح قیمت‌ها را شاهد باشیم. اما با وجود آنکه با رشد قیمت‌ها ریسک بازار سهام روز به روز در حال افزایش است، ظاهرا فعالان بازار این‌بار قصد دارند در بازار بمانند و شناسایی سود هنوز در برنامه کلیت بازار نیست.

علاوه بر حرکت رفت و برگشتی گروه خودرویی، رویدادهای جالب توجه دیگری در بازار شکل گرفت که مرور آنها خالی از لطف نیست. طی معاملات روز گذشته، بیشترین رشد شاخص صنعت، متعلق به گروه استخراج سایر معادن بود. این گروه با تک سهم کماسه، مدت‌ها بود که درگیر حواشی و اخبار ضد و نقیض بود. در واقع این سهم پیش از اعمال افزایش سرمایه، حرکت صعودی خود را از نرخ‌های کمتر از 500 تومانی آغاز کرده بود و در مقاطعی قیمت‌های بیش از 800 تومانی را نیز به خود دید. اما بازی اینجا خاتمه پیدا نکرد؛ پس از افزایش سرمایه سنگین در این شرکت از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها و همچنین سود انباشته، دیروز این نماد بدون محدودیت نوسان بازگشایی شد و در کمال تعجب در حالی که قیمت تئوریک آن 136 تومان بود، در قیمت 255 تومان کشف قیمت شد و پس از آن به سمت قیمت 232 تومان نزول کرد، در نتیجه معاملات این سهام قیمت پایانی نماد 75 درصد رشد کرد و ارزش بازار این شرکت با معامله تنها 2/ 1 میلیارد تومانی، از 22 میلیارد تومان به 39 میلیارد تومان رسید. این در حالی است که پیش‌بینی می‌شود این شرکت در بهترین حالت در سال جاری به ازای هر سهم خود، 10 تومان سود بسازد و اکنون با P / E 25معادل در حال معامله است.

از نکات جالب‌توجه رویدادهای بازار سهام طی روز گذشته، عرضه اوراق مشارکت صندوق سرمایه‌گذاری کارکنان نفت با نرخ سود 21 درصد و پرداخت‌های 3 ماهه بود. اگرچه حجم این اوراق در مقایسه با بازار پول و سرمایه کشور ناچیز به‌حساب می‌آید، اما حاوی نکته‌ای است که تا حدودی برای بازار مالی نگران‌کننده است. این عرضه و زیر بار رفتن این صندوق برای تضمین سود سالیانه 21 درصدی برای 4 سال آینده نشان می‌دهد که هزینه فرصت پول در کشور همچنان بالاست و تضمین چنین سودهایی برای جذب سرمایه‌ها هنوز لازم است. با آنکه داده‌های اخیر بانک مرکزی نشان از کاهش معنادار نرخ بهره بین بانکی داشت، اما همچنان خبری از کاهش هزینه فرصت پول نیست. این موضوع می‌تواند P بر E گرفتن بازار سهام را تهدید کند. با افزایش چنین قراردادهایی چسبندگی نرخ سود در سطح اقتصاد کشور احتمالا مطول‌تر خواهد شد و رقابت برای نرخ شکن هزینه فرصت پول شاید به این زودی‌ها رخ ندهد. البته چنین دلایلی را نمی‌توان برای محکوم کردن عرضه این اوراق ذکر کرد، چرا‌که احتمالا این صندوق و متولیان تضمین این سود اگر می‌توانستند بیشتر صبر کنند تا نرخ سود تنزل کند احتمالا این کار را می‌کردند. هیچ شخصی اعم از حقیقی و حقوقی تمایل به پرداخت هزینه‌های بالا برای جذب سرمایه ندارد، اما چنانچه عرضه این اوراق در این برهه زمانی لزومی داشته است، اگر نرخی پایین‌تر از این برای تضمین سود پیشنهاد می‌شد، احتمالا عرضه این اوراق با استقبال مواجه نمی‌شد.

همان‌طور که اشاره شد شاخص کل بورس تهران در روز گذشته با رشد تقریبا 400 واحدی در عدد 66 هزار و 960 واحد قرار گرفت. این رشد شاخص در سایه داد و ستد 2 میلیارد و 137 میلیون ورقه بهادار به ارزش 553 میلیارد تومان و در 121 هزار و 666 نوبت شکل گرفت. بخش اعظم ارزش این معاملات به عرضه اوراق مشارکت «منفت» اختصاص یافت که بالغ بر 180 میلیارد تومان بود. گروه‌های بانکی، فلزات اساسی، مواد و محصولات دارویی و فرآورده‌های نفتی هر یک به ترتیب شاخص را 291، 85، 57 و 49 واحد ارتقا دادند و در صدر گروه‌های اثرگذار بر شاخص کل قرار گرفتند. در طرف دیگر نیز گروه‌های مخابرات، استخراج کانه‌های فلزی و محصولات شیمیایی نیز به‌عنوان منفی‌ترین اثرگذاران بر شاخص کل لقب گرفتند و هریک به ترتیب شاخص را 112، 59 و 51 واحد تنزل دادند. از میان شرکت‌ها نیز نمادهای وبملت، وغدیر، وپاسار و فولاد بیشترین اثر مثبت و نمادهای همراه، کچاد و اخابر نیز بیشترین تاثیر منفی را بر شاخص کل گذاشتند.