شرايط بازار ارز بعد از اجراي برجام کاملا متفاوت خواهد بود

بر همین اساس با نزدیک شدن به روز اجرای برجام، غلامعلی کامیاب معاون ارزی بانک مرکزی در گفت و گو با روابط عمومی این بانک از آمادگی برای روز اجرایی شدن برجام، تحولات قابل انتظار برای نظام بانکی و آینده با ثبات ارز سخن می گوید.

مشروح این گفت و گو را در ادامه بخوانید.
 
گفته مي‌شود که به زودي روز اجراي برجام فرا مي‌رسد. آيا شما آماده اين روز هستيد؟
از بدو توافق ژنو و اعلام برجام بانک مرکزي اقدام های خود را براي فراهم‌سازي مقدمات لازم براي اجرايي شدن برجام آغاز کرد. در اين مدت با بانک‌هاي مختلف مذاکره شده و هماهنگي براي ورود به دوره پساتحريم به عمل آمده است و پس از روز اجراي برجام عملياتي خواهد شد. با مؤسسات بيمه صادراتي کشورهاي مختلف هم صحبت شده و خوشبختانه استقبال بسيار خوبي از برداشتن تحريم‌ها به عمل آورده‌اند و آماده همکاري هستند. انتظار ما اين است که سطح همکاري مؤسسات مزبور در مدت کوتاهي به سطح سال‌هاي قبل از تحريم‌ها و حتي بالاتر از آن برسد. در اين مدت همايش‌هايي در سطح واحدهاي بين‌الملل بانک‌ها، بخش نظارتي بانک مرکزي و بخش ارزي با مشارکت بانک‌هاي خارجي برگزار شده است، اين همايش‌ها به منظور آشنايي مديران و مسئولين بانک‌هاي ايراني و خارجي و ايجاد هماهنگي بين آن‌ها صورت گرفته و نتايج بسيار خوبي داشته است، به نحوي که بانک‌هاي ايراني را قادر ساخته بلافاصله پس از اجراي برجام امکان گشايش اعتبارات اسنادي را داشته باشند.
 
بعد از اجراي برجام، انتظار چه تحولاتي را داريد؟
با استقرار روابط بانکي و کارگزاري بين بانک‌هاي ايراني و خارجي، امکان استفاده از ابزارهاي متداول پرداخت از قبيل گشايش اعتبارات اسنادي، بروات اسنادي امکان‌‌پذير خواهد بود. صدور ضمانت نامه وحوالجات توسط بانک‌هاي ايراني و خارجي انجام خواهد شد. ارتباطات بين‌المللي از طريق مجاري رسمي و کانال‌هاي بانکي شکل خواهد گرفت و هزينه نقل و انتقالات و پرداخت‌هاي ارزي کاهش خواهد يافت. به نظر اينجانب قيمت تمام شده واردات حداقل ده درصد کاهش خواهد داشت. ريسک واردکنندگان ايراني کاهش قابل توجهي خواهد داشت و واردات مراحل عادي خود را طي خواهد کرد. به سيستم‌هاي پرداخت بين‌المللي متصل خواهيم شد و نياز به حمل فيزيکي اسکناس به ميزان قابل توجهي کاهش خواهد يافت.
 
 
 امکان دريافت خطوط اعتباري کوتاه‌مدت، ميان مدت و بلندمدت فراهم خواهد شد. محدوديت فروش نفت برداشته و موجب افزايش درآمدهاي نفتي خواهد شد. دارايي‌هاي بلوکه شده ايران آزاد خواهد شد و در دسترس قرار می گیرد. درآمدهاي حاصل از فروش نفت به طور آزادانه قابليت نقل و انتقال خواهد داشت. انجام معاملات ارزي و مديريت ذخاير ارزي به صورت کاملاً طبيعي وبه طور عادي صورت خواهد گرفت.
 
آيا سوئيفت بلافاصله پس از اجراي برجام برقرار خواهد شد؟
اتصال بانک‌ها به سوئيفت مستلزم طي تشريفاتي است که ممکن است چند هفته‌اي به طول انجامد. با مقامات سوئيفت مذاکره مي‌کنيم که، بتوانيم اين مدت را کاهش دهيم. خوشبختانه مقامات سوئيفت نظر مساعد دارند و ما اميدواريم که بانک‌هاي ما هرچه سريع‌تر به سوئيفت وصل شوند. البته ‌اکنون 14 بانک ما به سوئيفت مجهز بوده و از خدمات آن بهره‌مند هستند و مي‌توانند بسياري از خدمات بانکي را ارائه کنند. اين در حالي است که پنج بانک نيز در آخرين مراحل اتصال به سوئيفت هستند.
 
اين روزها قيمت ارز بالا رفته است. به نظر مي‌رسد بانک مرکزي نتوانسته است کنترل مؤثري در بازار داشته باشد؟
شما شرايط موجود را ملاحظه کنيد قيمت نفت به پايين‌ترين سطح خود در 7، 8 سال گذشته رسيده است. تنش‌ها در منطقه افزايش يافته است؛ اين وضعيت رفتارهاي هيجاني را تشديد مي‌کند و بر بازار اثر منفي مي‌گذارد. علي‌رغم آن بازار و آثار نامطلوب عوامل منفي کنترل شده است. توجه داشته باشيم که در سال 1391، قيمت دلار به 3900 تومان هم رسيد، در حالي که قيمت هر بشکه نفت بالاي صد دلار بود. اين تنش‌هاي سياسي هم در منطقه نبود. مضافاً نرخ برابري دلار در برابر ساير ارزها به ويژه يورو در حضيض بود در آن زمان هر يورو برابر با 1.30 تا 1.35 دلار بود، در حالي که حالا دلار در برابر همه ارزها تقويت شده است. در مقابل يورو نزديک 30 درصد تقويت شده است. آن زمان دامنه نوسانات خيلي وسيع بود حالا اين دامنه کوچکتر شده است. بلي نرخ به 3700 تومان نزديک شد اما آنچه که در عمل اتفاق مي‌افتد سامانه سنا نشان مي‌دهد .
سامانه سنا براي شفافيت بازار هر يک ساعت يک بار ميانگين موزون نرخ‌هاي خريد و نرخ‌هاي فروش را هر کدام به طور جداگانه محاسبه و گزارش مي‌کند و از طريق پايگاه اينترنتي sanarate در اختيار عموم قرار داده مي‌شود. اگر بخواهيم تحولات نرخ ارز را دنبال کنيم و تحليل کنيم بايد به اين پايگاه مراجعه کنيم که جامعيت دارد و آنچه را اتفاق افتاده منعکس مي‌کند. انجام يک يا چند معامله کوچک در مقياس 3700 تومان و يا معاملات فردايي چند دلال نمي‌تواند منعکس‌کننده نرخ ارز باشد.
آنچه در اين بازار و شرايط خاص مهم است و بايد مورد توجه قرار گيرد پرهيز از التهاب‌آفريني و ايجاد هيجان کاذب در بازار است، که برخي‌ها در ايجاد التهاب در جستجوي منافع شخصي هستند. بازار ارز ما نياز به آرامش دارد و قطعاً‌ آثار هيجاني، بلندمدت نمي‌تواند باشند و به محض فروکش کردن هيجانات مذکور و عوامل غير بنيادين، به حالت طبيعي خود برخواهد گشت. اين روزها مواجه با اجرا شدن برجام و اخبار مربوط به آن است. فکر مي‌کنم در شرايط بعد از اجراي برجام، وضعيت کاملاً متفاوت خواهد بود.