حافظ عزیزی نقش؛ با اشاره به قیمت نازل حق تقدم خرید سهام در بازار سرمایه ایران گفت: در حال حاضر برای خرید حق تقدم سهام برخی شرکت‌ها می‌توان با مشتی پول خرد اقدام کرد. قیمت برخی از این حق تقدم ها حتی از یک تومان هم کمتر است و این در حالی است که سهامدار باید علاوه بر این رقم مبلغ 100 تومان به ازای هر سهم به کارگزار خود بابت خرید حق تقدم بپردازد.
این کارشناس بازار سرمایه افزود: با وجود قیمت نازل حق تقدم خرید سهام اما اغلب معامله گران ترجیح می دهند، عطای سهامداری در این اوراق را به لقای سوداوری آن ببخشند و بجای حق تقدم به دنبال سهام شرکت ها باشند. چرا که هزینه زمانی و مالی که بابت حق تقدم خرید سهام صرف می شود نسبت به سهام شرکت غیر منصفانه و پر دردسر است.
وی با اشاره به فرایند پر مشقت افزایش سرمایه و تبدیل اوراق حق تقدم به سهام جدید، گفت: در شرایطی که قیمت سهام تا قیمت اسمی تنزل پیدا کرده تلاش برای شرکت در افزایش سرمایه از طریق خرید حق تقدم خرید سهام جدید با توجه به دردسرهای فراوان و صرف ماهها زمان تا تبدیل شدن به سهام جدید جذابیتی نخواهد داشت، زیرا در حالی که سهام در هر زمان می‌تواند از قابلیت خرید و فروش برخوردار باشد و سهامدار خود را مالک دارایی بداند، اما اوراق حق تقدم خرید سهام از زمان پذیره نویسی تا زمان تبدیل شدن به سهام جدید فرایندی چندین ماهه را طی می کند که در شرایط کنونی برای سهامدار قابل درک نیست.
عزیزی با بیان اینکه در شرایط فعلی حق تقدم خرید سهام به لحاظ خواب سرمایه و فرایند طولانی سپرده گذاری و تبدیل به سهام نرخ های بالایی را تجربه می کنند، عنوان کرد: در حال حاضر فرایند ثبت افزایش سرمایه و تبدیل حق تقدم به سهام جدید با بروکراسی طولانی مدت مواجه شده است.
وی افزود: هم اکنون به دلیل رقیق شدن حجم برگه های سهام حتی پس از ثبت افزایش سرمایه در اداره ثبت شرکت ها، امکان تبدیل شدن حق تقدم به سهم در سپرده گذاری با تعلل ناشر در ارسال اطلاعات سهامداری با وقفه زمانی چندین ماهه مواجه می شود . وقفه ای که پس از افزایش سرمایه به دلیل همین گرفتاری ها مانع از امکان معامله سهم در مدت 6 تا 9 ماه از سال می شود و به این ترتیب قابلیت نقد شوندگی خود را برای اغلب سهامداران از دست می دهد.
این کارشناس بازار سرمایه با تاکید بر اینکه سهام جدید شرکت ها می بایست به محض ثبتن افزایش سرمایه از قابلیت خرید و فروش در بازار سهام برخوردار شود، عنوان کرد: هر از چند گاهی به دلیل قیمت نازل حق تقدم خرد سهام فرصت طلایی برای سهامداران عمده شرکت ها ایجاد می شود که در نبود بازار ثانویه سهام جدید شرکت را به قیمت نازل در مالکیت خود در بیاورند.
وی ادامه داد: یک بازار ثانویه یا بازار دوم همواره در کنار بورس اصلی در کشورهای دنیا وجود دارد که با اتکا به منابع جذب شده از سوی متولیان و ناشران از طریق بازرا گردانی همواره تعادل قیمتی را در بازار ایجاد می کنند.
وی افزود: چنین بازاری در حال حاضر در ایران وجود ندارد و اقدامی برای خرید سهامی که به کمتراز ارزش ذاتی خود رسیده و یا با رشد های کاذب مواجه شده وجود ندارد.
عزیزی نقش ادامه داد: در این بین گاهی دیده شده که یک سهامدار عمده قصد فروش بلوکی سهام خود را داشته و برای این منظور اقدام به نوسانی کردن قیمت سهام خرد شرکت به دلیل حجم پایین سهام شناور آن در بازار کرده تا بتواند سهام بلوکی را به قیمت مورد نظر خود بفروشد.
وی گفت: بازار دوم یا ثانویه به عنوان بازار تعدیل کننده و اهرم کمکی مانع از نفوذ عرضه و تقاضای کاذب از سوی اشخاص حقیقی و حقوقی می شود.
مدیر تحقیقات کارگزاری اردیبهشت ایرانیان تصریح کرد: بورس ایران به دلیل حجم پایین سهام شناور و ارزش بازاری محدود از عمق پایینی برخوردار بوده و این موضوع باعث می شود، در نبود بازار ثانویه متعادل کننده با کمترین مبلغ، قیمت سهام نوسانی شود. در این بین ناظر بازار سهام تنها از اهرم توقف و بازگشایی نماد معاملاتی می تواند استفاده کند که برای بازار سرمایه امروز ایران کفایت کننده نیست.
