توافق هسته ای افق نوید بخشی در اقتصاد ایران گشوده است

روزنامه وال استریت ژورنال درگزارشی به قلم«کریستوفر آله سی»افزود: به رغم تحریم های بین المللی که تجارت عمده خارجی ایران را محدود کرد، بسیاری از شرکت های آلمانی در سال های اخیر همچنان تجارت با این کشور را حفظ کرده و ادامه می دهند.
حال در افق نویدبخشی که توافق هسته ای در فضای اقتصاد ایران گشوده است، این شرکت ها در زمره نخستین شرکت هایی هستند که از این گشایش اقتصادی سود سرشاری می برند.
طبق اعلام «اتاق صنعت و تجارت آلمان - ایران» در تهران، از سال گذشته تعداد 75 شرکت آلمانی وارد فعالیت تجاری در ایران شده اند. اکثر آنها شرکت های کوچک هستند که افرادی مالکیت آنها را به عهده دارند و محصولات تولیدی شان کالاهایی است که به طورمستقیم هدف تحریم نیست و بیشتر کالاهای بهداشتی و سلامتی، ساختمانی و یا قطعات خودرو است.
این شرکت ها که اکثرشان خصوصی هستند امکان حضور در بازار تجارت ایران را دارند چون در آمریکا به آن صورت فعالیت تجاری ندارند و مشمول قانون سخت تحریم های آمریکا علیه ایران نیستند. اهرم تحریم آمریکا در مورد این شرکت ها برنده و کارا نیست.
در عین حال، شمار کثیری از شرکت های چند ملیتی آلمان از جمله گروه مهندسی «زیمنس» که در آمریکا هم صاحب فعالیت تجاری است، در دوران تحریم اعلام کرده بود که اختیار عمل چندانی برای کار کردن در ایران ندارد و ناچار است به محدودیت های آمریکا تن دهد.
«مارک پیس» مدیر اجرایی و صاحب مشترک شرکت «دنتاوروم» آلمان که چندین دهه است که با ایران تجارت دارد، در این باره توضیح داد: در عمل و واقعیت، ما هیچگاه ایران را ترک نکردیم.
وی افزود: تحریم های ایران هرگز مانع از فروش تجهیزات دندانپزشکی به ایران نشد و همه قراردادهای مالی این شرکت در ایران به تائید و تصویب اداره فدرال آلمان در امور اقتصادی و کنترل صادرات رسیده است و کار این شرکت تخطی از قوانین ضد تحریم آمریکا و اروپا نیست.
وال استریت ژورنال نوشت: البته تنها مانع کار در ایران، تحریم های آمریکا نیست. موانع در این راه فراوان است که فساد و عدم اطمینان از نرخ برابری ارز از جمله این موانع است. ضمن آنکه رقبای سرسخت و مصمم آسیایی که وقعی به تحریم های بین المللی نمی نهند، نیز در این میان مطرح است.
روزنامه آمریکایی نوشت: مشکل عمده دیگر خارج ماندن ایران از سیستم مالی و بانک های جهانی است. بابت همین مشکلات طبق اعلام «پیس» سطح فروش شرکت «دنتاوروم» به ایران در مدت یک دهه گذشته 90 درصد کاهش یافته است.
مدیر اجرایی و صاحب مشترک شرکت «دنتاوروم» آلمان در ماه سپتامبر گذشته همراه با یک هیات از مدیران تجاری آلمان برای نخستین بار عازم ایران شد. این موانع و مشکلات موجب شد تا شرکت «دنتاوروم» و همتایان آلمانی اش به اهدافی فراتر از منافع کوتاه مدت در ایران بیاندیشند.
پیس گفت: مشکل اصلی ما در ایران این است که بابت فروشمان نمی توانیم پول زیادی دریافت کنیم.
«هومن دولتشاهی» رئیس یک شرکت مشاوره ای در تهران در این باره توضیح می دهد: یکی از علل اصلی بروز این مشکلات، آن است که مشتریان ایرانی ناگزیر هستند برای پرداخت پول به فروشندگان غربی از درون حلقه بپرند. آنها مجبور هستند پول نقد بابت قراردادهایشان را به صورت اقساط کوتاه مدت از طریق صرافی های داخل کشور و یا بانک های کشورهای خارجی مانند ترکیه که با ایران رابطه دارند، پرداخت کنند.
کشور امارات متحده عربی نیز دیگر مجرای نقل و انتقال پول در قراردادهای خارجی است. «پیس» می گوید که «دنتاوروم» قراردادهایش را از طریق دوبی در امارات انجام می دهد.
«فرایدولین استراک» رئیس بازارهای بین المللی در فدراسیون صنایع آلمان در «برلین» نیز در این زمینه توضیح می دهد: تجارت شرکت های خارجی با ایران در این شرایط چیزی شیبه به یک معجزه است.
وی اشاره می کند: ما هیچ کانال شفاف و یا قابل اتکایی برای تجارت با ایران نمی شناسیم.
«مایکل هاک» مدیر توسعه تجارت خودرو در شرکت «هیگلر یو. کرن» در شهر «مانهایم» آلمان تولید کننده قطعات خودرو اعم از پمپ، سوپاپ و سایر قطعات صنعتی است که از دهه 1980 محصولاتش را به ایران می فروشد.
هاک در این خصوص می گوید: با همه این مشکلات و دردسرها، پتانسیل جمعیت 80 میلیونی مصرف کننده ایرانی ارزش اذیت شدن دارد. ایرانی ها کالاهای ما را دوست دارند و علاقمند هستند کالایی داشته باشند که با یک فناوری هنرمندانه تولید شده است.
«محمد نیک جو» یک فعال اقتصادی دیگر نیز گفت: در مقابل همه این مشکلات، ایران یک سری مزیت هایی دارد که کار کردن در آن را جذاب می کند. نیروی کار تحصیلکرده 27 میلیونی، نرخ مالیات و بازاری برای سرمایه گذاری خارجی از جمله این مزیت ها است.
این مزیت ها موجب شده است تا شرکت های آلمانی دستی بر بازار تجارت ایران داشته باشند.
«محمدرضا نعمت زاده» وزیر صنایع و معادن ایران در ماه سپتامبر گذشته در جمع مدیران اجرایی آلمانی که به ایران سفر کرده بودند، گفت: ما می خواهیم با شرکت هایی از اتحادیه اروپا و به خصوص با کشور آلمان کار کنیم.
نعمت زاده گفت که 40 درصد از فناوری و ماشین آلات ایران مرتبط با آلمان است.
هیات تجاری آلمانی از فرصت سفر به ایران استفاده کرده و به دنبال یافتن توزیع کنندگانی برای تولیدات شرکت های آلمانی بود که برای تجارتشان در سال های اخیر در ایران بسیار مهم و حیاتی بوه است.
«هک» از شرکت «هیلگر» آلمان گفت که توزیع کننده قبلی اش در ایران انصراف داده است و این شرکت به علت نیافتن توزیع کننده جدید، قراردادش را با ایران رها کرد.
وی گفت: اکنون سرگرم نهایی کردن مذاکراتش با شرکتی در «تهران» است و شاید مجبور شود مقررات شرکت در مورد لزوم انتقال کالا از طریق یک توزیع کننده را زیر پا بگذارد.
«هک» می گوید: ما در این قرارداد توانستیم پرداخت پول توسط خریدار را برای دور نخست صدور کالاهایمان به تعویق بیاندازیم و من پتانسیلی قوی در این راه می بینم.
هیلگر و سایر شرکت های کوچک خصوصی قابلیت انجام کار در این شرایط سخت را دارند، در حالی که شرکت های جهانی چنین مزیتی ندارند.
«استراک» از مسئولین فدراسیون صنایع آلمان نیز در این باره اعلام کرد: شرکت های کوچک فرآیندهای داخلی وقت گیر و یا کنترل انطباق داخلی ندارند و ضمن آن چندان نسبت به واکنش آمریکا به تجارت آنها با ایران نگران نیستند.
خلاف این شرکت های کوچک، شرکتهای دولتی که مستقیم در معرض تحریم های آمریکا قرار دارند، نسبت به بازگشت جهش گونه به ایران تردید دارند، چون بعید نیست آمریکا بعضی از تحریم های مرتبط با تروریسم و حقوق بشر در ایران را همچنان حفظ کند و امکان دارد شرکت های خارجی که در فهرست سیاه آمریکا قرار دارند نیز شامل شرکت های تحت تحریم باشند.
شرکت های آلمانی در انتظار لغو تحریم های ایران هستند. «پیس» از شرکت «دنتاوروم» در این باره می گوید: هیچ تحریمی برای همیشه ماندگار نیست، هر زمان که تحریم ها برداشته شود و یا سبک شود، ما مشکل چندانی نخواهیم داشت، چرا که از قبل اینجا بوده ایم. در حالی که دیگران باید در ایران به دنبال شرکای داخلی باشند و کار را از صفر شروع کنند.
او می گوید: من هیچ سهامداری ندارم که پاسخگوی آن باشم، بنابراین کار برای من بسیار آسان است و همه منابعم را در یک تئوری صرف می کنم که حتی امکان شکست در آن وجود دارد.