چرا فاجعه منا در عاشورای کربلا تکرار نشد؟

مشاهدات از مراسم عاشورای سال 94 حاکی است که مراسم امسال عاشورا با توجه به حضور بسیار چشمگیر جمعیت و نیز سنت های آئینی کربلا بسیار بیشتر از هر سال آبستن وقوع حوادثی غیر از تهدیدات تروریستی احتمالی داعش بود.

به خصوص در یکی از این مناسک که طبق رسمی دیرینه در ظهر عاشورا در کربلا برپا می شود میلیون ها عزادار هروله کنان (حرکت سریع تر از راه رفتن و آهسته تر از دویدن) خود را به طرف حرم امام حسین (ع) و حضرت عباس (ع) می رسانند که به دلیل ازدحام بسیار زیاد و نیز فشار ناشی از دویدن، و البته گرمای هوا هر لحظه بروز شرایط خفگی و زیر دست و پا ماندن افراد محتمل بود که به دلایل مختلف خوشبختانه حادثه ای رخ نداد.

در درجه اول امسال خیابان های منتهی به بین الحرمین و مسیرهای هروله به سیستم های خنک کننده آب پاش تجهیز شده بود هرچند در سال های گذشته در برخی نقاط از این دستگاه ها نصب شده بود اما امسال این تدابیر گسترده تر اتخاذ شده بود.

از طرفی در مسیرهای ابتدایی به راه افتادن دسته های هروله که همزمان از چند مسیر دسته هایی وارد خیابان اصلی می شدند نیروهای ارتش عراق با ایجاد زنجیره انسانی سعی می کردند جمعیت را به صورت قطره چکانی وارد مسیر اصلی کنند تا موج جمعیت کنترل شود و این اقدام نقش بسیار مهمی در کنترل اوضاع داشت.

در شرایطی که جمعیت هر لحظه در حال افزایش بود و گرمای هوا نیز اوضاع را بحرانی تر می کرد بالگرد ارتش عراق با کاهش ارتفاع بر فراز جمعیت سعی می کرد با استفاده از باد ناشی از حرکت پره هایش و ایجاد جریان هوا نسبت به خنک کردن افراد اقدام کند.

از طرفی مردمی که در اطراف مسیرها اقامت داشتند با مشاهده ازدحام و شاید با تجربه حادثه منا با استفاده از شلنگ های آب از بالای پشت بام بر روی جمعیت متراکمی که به علت ازدحام قادر به حرکت نبود آب می ریختند.

توزیع آب معدنی بین جمعیت در فواصل نزدیک از دیگر اقدامات پیشگیرانه بود که البته افراد هم بعد از دریافت آب آن را برای خنک کردن جمعیت بر روی دیگران می ریختند.

نیروهای برقرار کننده نظم و امنیت هم با حضور در اطراف جمعیت در صورت مشاهده وضعیت وخیم افراد نسبت به خارج کردن آنان از بین جمعیت اقدام و آن ها را از روی بلوک های سیمانی قرار داده شده در بین خیابان عبور می دادند.

از دیگر اقداماتی که باعث شد حادثه منا در کربلا رخ ندهد غیر از رسیدگی مرتب مسئولان محلی،همراهی خود افراد بود که سعی می کردند ضمن حرکت نکردن به سمت جلو در صورت ازدحام ، شرایط را به جمعیت پشت سر گزارش دهند .

همه این شرایط دست به دست هم داد که بر خلاف وضعیت منا که با بی تفاوتی مسئولان اجرایی نسبت به جمعیت به فاجعه انجامید در عاشورای کربلا با وجود مسیر باریک تر، جمعیت بیشتر و هروله ای بودن حرکت افراد حادثه ای رخ ندهد.

*عصر ایران