تجربه‌های تلخ پیشین
افزایش تعداد معاملات و مشارکت قابل توجه معامله‌گران حقیقی نشان‌دهنده اقبال محتاطانه و شاید مقطعی سهامداران خرد به بازار است با این حال بررسی حجم و ارزش معاملات نشان می‌دهد تغییرات قابل توجهی در این حوزه و ورود سرمایه‌های جدید رخ نداده است. مساله‌ای که می‌توان آن را از طریق توجه به تجربیات پیشین سهامداران تحلیل کرد. تجربیاتی که باعث شده معامله‌گران بیشتر جانب احتیاط را رعایت کنند. بررسی روند تاریخی شاخص کل در ماه‌های گذشته نشان‌دهنده رشد شاخص در اثر برخی خوش بینی‌های سیاسی و سپس افت آن پس از افزایش‌های کوتاه‌مدت است. این روند را می‌توان در چند مقطع تاریخی بررسی کرد. شاخص کل از 27 مهر سال 93 تا 3 آذر ماه آن سال و در اثر فرآیند مذاکرات ژنو شاهد رشد 5 درصدی بود. با این حال تمدید مذاکرات در کنار افت قیمت‌های جهانی دو عاملی بودند که شاخص را پس از 3آذر کاهش دادند تا شاخص در پایان این ماه به سطوحی پایین‌تر از آغاز مذاکرات ژنو برسد. یکی دیگر از این مقاطع 26 اسفند93 تا 17 فروردین سال 94 است. این بازه زمانی که تقریبا مقارن با برگزاری مذاکرات لوزان است شاهد رشد 15درصدی شاخص بودیم، رشدی که دیری نپایید و شاخص از 17 فروردین و چند روز پس از ابلاغ بیانیه لوزان سقوط کرد. نهایتا در دوره انجام مذاکرات وین و توافق بر سر برنامه جامع اقدام مشترک نیز شاخص روندی مشابه را طی کرد. رشد شاخص از 27 خرداد ماه آغاز شد و تا 23تیر و با نهایی شدن توافق مجددا شاهد بازگشت قیمت‌ها به مسیر نزولی بودیم.
بازگشت بازار در واکنش به سیگنال‌های مثبت
پیمان حدادی در تشریح وضعیت بازار به «دنیای اقتصاد» گفت: رشد روزهای گذشته بازار را می‌توان از طریق تحلیل چندین عامل توضیح داد. نخست باید به رسیدن شاخص به کف حمایتی 61 هزار واحدی اشاره کرد. مساله‌ای که از جنبه تکنیکال سطحی حمایتی برای شاخص محسوب می‌شد. شاخص دو بار در ماه‌های گذشته (یک بار اواخر اسفند و تحت تاثیر بازگشایی نمادهای پالایشی و بار دیگر در ماه خرداد) به این سطح رسیده بود که هر دوبار به سطوح بالاتر بازگشت. وی افزود: از سوی دیگر قیمت‌ها در این سطح واجد جذابیت برای برخی از معامله‌گران است. به این ترتیب یکی از عوامل موثر بر بازگشت بازار به این موضوع مربوط می‌شود.
این کارشناس بازار سرمایه معتقد است: بحث پراهمیت دیگر این روزها مساله تصویب برجام است. تصویبی که نسبتا فوری و در کوتاه مدت انجام گرفت. تصویب کلیات در روز یکشنبه و جزئیات در روز سه‌شنبه سیگنال مثبتی برای بازار سهام بود. حدادی ادامه داد: تصویب جزئیات برجام در روز گذشته با مخالفت‌های کمتری نسبت به تصویب کلیات آن همراه بود. به این ترتیب به نظر می‌رسد با عبور برجام از سد کنگره ایالات متحده و مجلس شورای اسلامی کشورمان، یکی از ریسک‌های مهم سیاسی بازار مرتفع شود. در این باره می‌توان به اظهار نظر عباس عراقچی نیز اشاره کرد که دوشنبه هفته آینده را زمان اجرایی شدن برجام دانسته و به این ترتیب انتظارات مثبت بازار از این طریق افزایش یافته است. پیمان حدادی تغییر سیاست‌های دولت و حرکت به سوی رکودزدایی را عامل جذاب دیگری برای معامله‌گران دانست و گفت: تصمیمات دولت در جهت تغییر فضای کلی اقتصاد و اعلام استفاده از بسته رکودزدایی عامل دیگری است که می‌تواند به بهبود اقتصاد و بازار سهام منجر شود. به باور این کارشناس بازار سرمایه گرچه گزارش‌های 6 ماهه هنوز یکی از نگرانی‌های فعلی بازار است، اما احتمالا با انتشار این گزارش‌ها شاهد ریزش‌های بیشتر قیمتی نباشیم. وی در تشریح این مساله گفت: بازار همچنان انتظار گزارش‌های ضعیف 6 ماهه دارد، اما با توجه به تاثیر پیشاپیش این گزارش‌ها و پیشخور شدن آن در قیمت‌های فعلی به نظر نمی‌رسد انتشار این گزارش‌ها موجب ریزش‌های شدیدتری شود. وی افزود: در کنار عوامل یاد شده باید به رشد قیمت کالاهای جهانی نیز اشاره کرد. رشد قیمت فلزات اساسی و خارج شدن نفت و سایرکالاهای جهانی از کف‌های قیمتی خود بر شرکت‌هایی که از رشد قیمتی این کالاها منتفع می‌شوند تاثیرات مثبتی داشته است. حدادی در خاتمه با اشاره به اقبال نسبی سهامداران خرد گفت: سهامداران بزرگ و معامله‌گران حقوقی در شرایطی وارد بازار می‌شوند که اطمینان کاملی از شرایط بازار داشته باشند. حجم و ارزش نه چندان قابل توجه معاملات نشان می‌دهد این احتیاط هنوز وجود دارد، اما سهامداران خرد و معامله‌گران حقیقی که دید کوتاه‌مدتی دارند با سیگنال‌های مقطعی مثبت نیز وارد بازار می‌شوند. امری که در معاملات امروز نیز قابل مشاهده بود.
فعالیت پررنگ حقیقی‌ها در بورس
روز گذشته شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران 138 واحد(معادل 22/ 0 درصد) افزایش یافت تا در ارتفاع 61 هزار و 434 واحدی بایستد. مسیر حرکتی شاخص نشان‌دهنده روندی مثبت در طول روز و رشد اغلب نمادها است. به این ترتیب شاخص کل هم‌وزن نیز با رشد 54/ 0درصدی از رشد شاخص کل پیشی گرفت. در این خصوص باید توجه کرد که طی روزهای اخیر و به ویژه پس از تصویب کلیات برجام در مجلس، شاخص کل هم وزن رشد بیشتری داشته است. مساله‌ای که هر چند بیانگر رشد قیمت در تعداد بیشتری از نمادها (فارغ از اندازه آنها) است، اما به‌طور همزمان برخی نگرانی‌ها از رشد بی‌رویه قیمت برخی سهام کوچک را ایجاد می‌کند.
افزایش 23 درصدی تعداد معاملات نیز عاملی دیگری است که حکایت‌گر مثبت بودن فضای کلی بازار و ورود سهامداران خرد است. نمادهای رمپنا، خودرو، وبملت و خساپا بیش از سایر نمادها موجب رشد شاخص کل شدند و نمادهای رانفور، شبندر، اخابر و کگل بیشترین تاثیر منفی را بر شاخص داشتند. بررسی مشارکت معامله‌گران حقیقی و حقوقی در نمادهای موثر بر بازار نشان‌دهنده فعالیت قابل توجه حقیقی‌ها در معاملات روز گذشته است. گرچه حقوقی‌ها در نمادهای رمپنا (تاثیرگذارترین نماد بازار)، وبملت و رانفور فعال‌تر بودند، اما حقیقی‌ها در سایر نمادهایی که بیشترین تاثیر را بر شاخص کل داشتند فعال تر بودند.
این معامله‌گران 8/ 93 درصد از حجم خرید و 6/ 68 از حجم فروش خودرو، 1/ 99 درصد از حجم خرید و 8/ 91 درصد از حجم فروش خساپا، 8/ 71 درصد از حجم خرید و 4/ 55 درصد از حجم فروش فملی و 6/ 91 درصد از حجم خرید و 5/ 66 درصد از حجم فروش شبندر را در اختیار داشتند. در پايان معاملات روز گذشته نماد معاملاتي شركت نفت بهران برای برگزاري مجمع عمومي عادي به‌طور فوق‌العاده به منظور انتخاب اعضاي هيات‌مديره، متوقف شد. نماد معاملاتي شركت بين‌المللي محصولات پارس نیز با توجه به تعديل پيش بيني درآمد هر سهم متوقف شد. همچنین نماد معاملاتي شركت پمپ سازي ايران که روز دوشنبه با توجه به ارائه صورت‌هاي مالي تلفيقي سال مالي منتهي به 31 خرداد 94 بازگشایی شد، با توجه به عدم كشف قيمت در روز دوشنبه بدون محدوديت نوسان قيمت آماده انجام معامله بود. این نماد با 7/ 5 درصد افزایش در قیمت 3263ریال به کار خود پایان داد.
