دو سیگنال افزایشی برای قیمت جهانی نفت؛ تحلیل پیامدهای کاهش نرخ بهره و توافق انرژی بر بازار

بازار جهانی نفت همواره تحت تأثیر دو عامل کلیدی سیاست‌گذاری در اقتصاد بزرگ دنیا بوده است: سیاست های پولی (تعیین نرخ بهره) و سیاست‌های تجاری (توافقات و تعهدات کلان). در شرایط کنونی، دو تحول محوری در این اقتصاد قدرتمند جهانی رقم خورده که اگرچه با اهداف داخلی یا تجاری مدیریت شده، اما نتیجه ناخواسته آن، تقویت بهای نفت خام و منافع اقتصادی کشورهای صادرکننده نفت بوده است: کاهش نرخ بهره فدرال رزرو و کاهش تنش‌های تجاری با شرکای بزرگ آسیایی.

این دو سیگنال صعودی، که در بحبوحه تلاش‌ها برای تحریک رشد اقتصادی بین‌المللی رخ داده، تحلیل بنیادی بازار را تغییر داده و سمت و سوی قیمت نفت و فرآورده‌های آن را تقویت کرده است.

۱. محرک پولی: تضعیف دلار، تقویت بهای نفت 

نکته‌ای که در تحلیل اقتصادی نباید از آن غفلت کرد، اقدام محوری بانک مرکزی ایالات متحده (فدرال رزرو) در کاهش نرخ بهره برای دومین بار در سال ۲۰۲۵ است. کاهش این نرخ، مستقیماً به کاهش بازدهی اوراق قرضه دولتی و در نتیجه کاهش جذابیت دارایی‌های مبتنی بر دلار منجر می‌شود.

این اقدام از دو جهت یک سیگنال افزایشی قوی برای قیمت جهانی نفت و اقتصادهای متکی به آن محسوب می‌شود:

• تضعیف ارزش دلار: با کاهش نرخ بهره، شاخص دلار جهانی در برابر سبدی از ارزهای اصلی تضعیف می‌شود. از آنجا که نفت خام با دلار قیمت‌گذاری می‌شود، دلار ضعیف‌تر به معنای یک سیگنال افزایشی برای قیمت نفت و فرآورده‌های نفتی است و آن را به سمت سطوح بالاتر حرکت می‌دهد. این امر، ارزش صادرات نفتی را به طور غیرمستقیم تقویت می‌کند.
• تحریک تقاضای جهانی: سیاست تسهیل پولی فدرال رزرو، با هدف کاهش هزینه‌های استقراض و جلوگیری از کندی رشد اقتصادی است. افزایش نقدینگی و بهبود نسبی چشم‌انداز رشد اقتصادی، به معنی تقاضای بیشتر برای انرژی، به ویژه سوخت‌های صنعتی و حمل و نقل است که بازار فرآورده‌های نفتی را نیز با رونق همراه می‌کند.

در واقع، فشارهای موجود بر سیستم پولی و مالی، نهایتاً منجر به این تصمیم (کاهش نرخ بهره) شده است؛ تصمیمی که بیش از آنکه به هدف مهار تورم یا تحریک کامل اقتصاد داخلی کمک کند، به نفع اقتصادهای رقیب و کشورهای صادرکننده نفت تمام شده است.

۲. توافق انرژی با شریک تجاری بزرگ آسیا: بازی با ورق عرضه 

دومین تحول مهم، آغاز خرید انرژی توسط شریک تجاری بزرگ آسیایی، از جمله احتمال انجام یک معامله بزرگ نفت و گاز از منابع این کشور است. این توافق بخشی از تلاش‌های دولت حاکم برای کاهش کسری تجاری است و تأثیر دوگانه‌ای بر بازار می‌گذارد:

• نیروی فشار بر قیمت (افزایش عرضه): ورود حجم قابل توجهی از نفت و گاز به بازارهای جهانی، به ویژه با هدف صادرات به این شریک تجاری بزرگ، می‌تواند توازن عرضه و تقاضا را به سمت افزایش عرضه متمایل سازد و از رشد بی‌رویه قیمت‌ها جلوگیری کند.
• تغییر مسیر تجاری: این توافق، نشان‌دهنده اولویت‌های تجاری است که تلاش می‌کند سهم بازار خود را حتی به قیمت همکاری با رقبای تجاری افزایش دهد. با این حال، در شرایطی که اوپک پلاس همچنان مدیریت محتاطانه عرضه را در دستور کار دارد، تأثیر این توافق بر قیمت جهانی نفت خام تا کنون خنثی یا تعدیل شده است.

جمع‌بندی: تثبیت کف حمایتی در بازار جهانی نفت 

در تحلیل نهایی، بازار جهانی نفت در حال حاضر شاهد یک پدیده متناقض است: از یک سو، عامل بنیادی محرک پولی (کاهش نرخ بهره و بازدهی اوراق قرضه) قیمت نفت را تقویت می‌کند و از سوی دیگر، عامل افزایش عرضه (از طریق توافق تجاری اخیر) سعی در مهار قیمت دارد.

نتیجه این تقابل، ایجاد یک کف حمایتی محکم برای قیمت نفت است که شکستن آن به سمت پایین کمی دشوار خواهد بود. این شرایط جدید، یک اهرم اقتصادی قوی در اختیار کشورهای صادرکننده نفت قرار می‌دهد. در حالی که سیاست‌گذاران در این اقتصاد بزرگ به دنبال اهداف داخلی خود هستند، ناخواسته بستر لازم برای افزایش درآمدهای ارزی و تقویت موقعیت بازار صادرکنندگان نفت را فراهم کرده‌اند. لذا، رصد دقیق سیاست‌های پولی آینده فدرال رزرو و نحوه اجرای توافق تجاری اخیر، برای پیش‌بینی دقیق روند ماه‌های آتی قیمت نفت، حیاتی است

رپورتاژ/