ماشین ظرفشویی یکی از کاربردیترین لوازم آشپزخانه در زندگی مدرن است؛ اما کارایی و طول عمر آن بهشدت به نوع محصولاتی که برای شستوشو استفاده میکنید بستگی دارد. برندهای فینیش (Finish) و فیری (Fairy) دو نام بزرگ و جهانی در این حوزه هستند که محصولاتشان برای میلیونها خانواده در سراسر دنیا انتخاب اول محسوب میشود. در این مقاله قصد داریم با نگاهی علمی، تحلیلی و کاربردی به بررسی، مقایسه و معرفی انواع محصولات این دو برند بپردازیم و در پایان، 6 محصول ضروری برای نگهداری بهتر ماشین ظرفشویی را معرفی کنیم.
ماشین ظرفشویی بر خلاف تصور بسیاری از کاربران، دستگاهی حساس است که برای عملکرد مطلوب، نیاز به ترکیبی از مواد شوینده و مکملهای شستوشو دارد. انتخاب نادرست یا خرید قرص ماشین ظرفشویی اشتباه یا استفاده از مقدار و مدل نامناسب ژل میتواند منجر به موارد زیر شود:
از نظر فنی، هر شوینده دارای ترکیباتی مانند آنزیمها، سورفکتانتها، فسفاتها و مواد نرمکننده آب است. کیفیت این ترکیبات و سازگاری آنها با سختی آب منطقه، تفاوت زیادی در نتیجه شستوشو ایجاد میکند. به همین دلیل برندهایی مانند فینیش و فیری با فرمولاسیون اختصاصی خود، در صدر بازار جهانی قرار دارند.

برند فینیش یکی از زیرمجموعههای شرکت بزرگ Reckitt Benckiser است که از دهه ۱۹۵۰ در زمینه شویندههای ماشین ظرفشویی فعالیت میکند. محصولات برند فینیش بر روی قدرت پاککنندگی عمیق و محافظت از قطعات داخلی دستگاه تمرکز دارند.
برند فیری متعلق به شرکت Procter & Gamble یا همان P&G است و بهویژه در بازار اروپا محبوبیت بالایی دارد. شعار اصلی فیری «ظروفی درخشان با کمترین مصرف» است.
قرص ماشین ظرفشویی فینیش در مدلهای مختلفی تولید میشوند که هرکدام ویژگی خاص خود را دارند:
مدل اقتصادی فینیش، مخصوص شستوشوی روزمره. ترکیبات پایه شامل آنزیمهای پروتئولیتیک و ضدچربی است. بسیاری از ما قرص های ماشین ظرفشویی به این شکل می شناسیم.
ویژگیها:
محبوبترین مدل فینیش با قابلیت چندمنظوره. قدرت ترکیب شده پودر و ژل به همراه تکنولوژی پاور بال باعث شده که قرص ماشین ظرفشویی فینیش کوانتوم، گزینه اول بسیاری از افراد باشد.
ویژگیها:
مدرنترین و حرفهایترین مدل قرص فینیش. علاوه بر تمامی ویژگی های قرص کوانتوم، دارای تکنولوژی محافظ ظروف بوده تا از ظروف نقره و کریستال و بلورین در برابر خط و خش و مات شدن جلوگیری کنند. به علت وجود تکنولوژی سایکل سینک در مدل های التیمیت، قدرت پاک کنندگی این محصول تا دو برابر بیشتر از مدل های دیگر است و سر سخت ترین لکه ها، حتی لکه های سوختگی را به سرعت پاک می کند.
ویژگیها:

قرص ماشین ظرفشویی فیری نیز بسته به کاربرد و ویژگی، در مدل های اقتصادی تا پیشرفته عرضه می شود. محبوب ترین مدل های این برند به شرح زیر است:
مدلی مناسب شستوشوی روزانه با قیمت اقتصادی. از لحاظ کیفیت و قدرت، پاک کننده متوسط مناسب ظروف معمولی است.
ویژگیها:
محبوب ترین مدل فیری با رایحه طبیعی لیمو و قدرت درخشندگی بالا. مانند فینیش کوانتوم دارای تکنولوژی چند محفظه ای بوده و قدرت ترکیبی ژل و پودر و آنزیم را با هم دارد.
ویژگیها:
پرفروشترین مدل فیری که از نظر ترکیب با مدل التیمیت فینیش رقابت میکند. این محصول علاوه بر قدرت چربی زدایی بسیار بالاتری که نسبت به پلاتینیوم دارد، حاوی تکنولوژی آنتی مات بوده و از کدر و لک شدن ظروف کریستالی و نقره نیز جلوگیری می کند.
ویژگیها:
با این حال، برخی کاربران معتقدند قرصهای ماشین ظرفشویی فینیش در زدودن لکههای سرسخت عملکرد قویتری دارند .قدرت پاککنندگی: هر دو برند فینیش و فیری پاککنندگی بسیار بالایی ارائه میدهند.
ترکیبات داخلی: هر دو برند نمک و جلادهنده را در ترکیبات خود گنجاندهاند که باعث براقیت ظروف میشود؛ از این نظر تفاوت قابلتوجهی بین آنها وجود ندارد
عملکرد در دمای پایین: قرصهای ماشین ظرفشویی فیری بهدلیل فرمول خاص، در دماهای پایین عملکرد بهتری دارند و به صرفهجویی انرژی کمک میکنند. این ویژگی برای افرادی که برنامههای اقتصادی و کوتاهمدت را بیشتر استفاده میکنند مناسب است.
محافظت از ظروف شیشهای: قرصهای فینیش با ترکیبات خاصی که دارند، از ظروف شیشهای و بلورین محافظت و از کدر شدن آنها جلوگیری میکنند. بنابراین اگر ظروف کریستال یا بلور زیادی دارید، فینیش گزینهی مطمئنتری است.
دیگر نکات: قیمت قرصهای هر دو برند در بازار مشابه است و لازم است پس از تست و تجربه شخصی، مناسبترین گزینه را برگزینید اما به صورت کلی در بازار ایران، برند فینیش گزینه اقتصادی تری نسبت به فیری است.
بنابراین، هر دو نوع قرص فینیش و فیری از کیفیت بالایی برخوردارند؛ اگر نیاز به شستشوی ظروف در برنامههای دمای پایین و حفاظت از دستگاه دارید فیری انتخاب مناسبی است، اما اگر به دنبال حداکثر قدرت پاککنندگی و محافظت از ظروف شیشهای هستید، فینیش بهتر عمل میکند.
ژلهای ماشین ظرفشویی فینیش معمولاً در بستهبندی یک لیتری عرضه میشوند. محبوبترین آنها فینیش پاور ژل 3 کاره است که در حجم ۱۰۰۰ میلیلیتر (معادل حدود ۵۰ شستشو) ارائه میشود. این ژل با ترکیبی قوی از مواد شوینده چربیها و لکههای غذا را از بین برده و درخشندگی ظروف را تضمین میکند. فینیش این ژل را در سه رایحهی لیمو و کلاسیک (اقیانوس) و پرتقال عرضه کرده است. استفاده از این ژل بهخصوص در شرایطی که تعداد ظروف نسبتاً کم است (مثلاً ماشینهای رومیزی) کارایی مناسبی دارد.
ژل ظرفشویی فیری هم غالباً در حجم یک لیتری عرضه میشود. معروفترین نمونه آن فیری پلاتینیوم ژل لیمو است که با رایحه لیمو تولید میشود. مثلاً ژل ماشین ظرفشویی پلاتینیوم آبی 3کاره حجمی برابر ۶۵۰ میلیلیتر (حدود ۳۲ بار مصرف) دارد و پاککنندگی بسیار بالایی دارد. به طور کلی، ژلهای فیری کیفیت بسیار خوبی دارند و چربیها و لکهها را بهخوبی حل میکنند.
در آزمایشهای مقایسه و گزارشهای موجود، ژلهای ظرفشویی فینیش و فیری (و حتی برند پریل) معمولاً از نظر قدرت شستشو در سطحی تقریباً یکسان قرار دارند. یعنی تفاوت آشکاری در کارایی شستشو دیده نمیشود. آنچه برای عملکرد بهینه اهمیت دارد، استفاده همزمان از نمک و مایع جلادهنده است. ژلهای ظرفشویی برای شستشوی خوب نیاز به نمک دارند و به دلیل کاهش براقیت طبیعی ژلها، حتماً باید مایع جلادهنده نیز استفاده شود.
در نتیجه، انتخاب بین ژل فینیش و فیری بیشتر به سلیقه شخصی و دسترسی شما برمیگردد؛ هر دو گزینه، فرمولاسیون قوی دارند و در صورت استفادهٔ صحیح نتایج مشابهی میدهند.

به صورت کلی برای عملکرد صحیح ماشین ظرفشویی به 6 محصول اصلی نیاز دارید. ماشین ظرفشویی برای شستشوی بهینه نیازمند شوینده یا دترجنت های مناسب بوده و خرید محصولات با کیفیت و مناسب دستگاه، عمر مفید ظرفشویی را افزایش می دهد.
در بالا به 2 مورد مهم ژل و قرص ماشین ظرفشویی پرداختیم، اکنون به بررسی 4 مورد مهم دیگر می پردازیم.
مهم ترین محصولی که سلامت و طول عمر دستگاه ظرفشویی شما به آن وابسته است، نمک ماشین ظرفشویی است. نمک ماشین ظرفشویی یک نمک خالص و دانه درشت است که نقش کلیدی در دستگاههای دارای نرم کنندهٔ آب ایفا میکند.
منظور از آب سخت و نرم چیست ؟ آب سخت به آب حاوی املاح و نمک می گویند که باعث ایجاد رسوب در دستگاه و لوله های می شود. نزدیک ترین مثال برای متوجه شدن آب سخت، جمع شدن رسوب در پایین سماور و کتری ها یا گرفتگی لوله ها و شیر آلات با سنگ ریزه هایی شبیه به شن است.
آب شهری معمولاً حاوی یونهای کلسیم و منیزیم است که بهمرور در دیوارهٔ دستگاه رسوب میکنند و کارکرد فیلتر ها و بازوهای پاشش را مختل میسازند. نمک ظرفشویی با بازسازی دوبارهی فیلتر سختیگیر داخلی دستگاه باعث میشود یونهای سختیساز از محلول جدا شوند و ماشین بتواند آب نرم برای شستشو استفاده کند. به عبارتی دیگر نمک مخصوص ماشین ظرفشویی کمک میکند تا آب سخت نرم شود، شستوشوی ظروف بهتر صورت گیرد و لکههای سفید روی ظروف باقی نماند.
در مناطقی که سختی آب پایین است (آب نرم)، ممکن است نیاز به نمک ماشین ظرفشویی به صفر برسد با این حال، در اکثریت مناطق ایران که آب سخت است، استفاده از نمک مخصوص ظرفشویی ضروری است.
نکته کلیدی درباره استفاده از نمک ماشین ظرفشویی آن است که حتما هر چند بار استفاده مقدار آن را بررسی کرده و در انتهای سیکل شستشو داخل مخزن سختیگیر (معمولاً در کف دستگاه) بریزید تا برای چرخه بعدی آماده باشد.
همچنین از نمک ظرفشویی اورجینال و برند های معتبر استفاده کنید تا به دستگاه شما آسیب وارد نشود.
مایع آبکشی ظرفشویی که اکثر ما آن را به اسم مایع جلادهنده ظرفشویی می شناسیم، محلولی است که در مرحلهٔ آبکشی نهایی استفاده میشود. عملکرد اصلی این مایع کاهش تنش سطحی آب است، بهعبارت سادهتر، از آنجایی که مولکولهای آب بهصورت قطره به سطوح میچسبند، مایع جلادهنده باعث میشود این قطرهها بهصورت ورقه ورقه یا نازک بر روی ظروف بریزند و در نتیجه مقدار بسیار کمتری آب به جا بماند. این ویژگی منجر به خشکشدن سریعتر ظروف و عدم ایجاد لکههای آب و املاح روی آنها میشود.
انواع مختلفی از مایع جلادهنده در بازار عرضه میشود. برند فینیش با محصولاتی مانند Jet Dry از فناوری ویژه جهت جلوگیری از باقی ماندن لکه و درخشش شیشهها استفاده میکند. برند فیری و پریل نیز محصولات آبکشی مخصوص خود را دارند. بهعنوان مثال، مایع جلادهنده پریل حاوی ترکیباتی برای خشککردن سریعتر و عدم زنگزدگی ظروف عرضه شده است.
اکنون شاید این سوال ایجاد شود چرا استفاده نکردن از مایع جلادهنده برای دستگاه ظرفشویی بد است ؟ یا چرا جلادهنده جزو اقلام واجب و ضروری است ؟
مایع جلادهنده نوعی سورفکتانت است که نتیجهٔ تمیزکردن و خشککننده ماشین را بهبود میدهد و فشار وارد شده در سیکل پایانی به دستگاه را به شدت کاهش می دهد به همین دلیل استفاده از این محصول در هر سیکل شستشو توصیه شده است.
نکته طلایی در مورد مایع جلادهنده ظرفشویی آن است که مخزن آن کاملا باید پر شود یعنی نباید به صورت دستی دوز آن را تنظیم کنید. اجازه دهید که خود دستگاه میزان مورد نیاز را استفاده کند.
در صورت استفاده از قرصهای همهکاره پیشرفته (مانند التیمیت پلاس فینیش)، ممکن است نیاز به مایع جلادهنده مجزا نداشته باشید. برند بوش اعلام کرده «اگر در لیست مواد شویندهٔ خود از قرص فینیش استفاده میکنید، بهتر است از بهکار بردن جلادهنده ماشین ظرفشویی بهصورت جدا صرفنظر کنید»
اما در موارد عمومی، بهخصوص زمانی که از ژل ماشین ظرفشویی استفاده می کنید، استفاده از مایع جلادهنده کمک زیادی به شفافیت و خشک شدن ظروف میکند.
جرمگیر ماشین ظرفشویی محصولی مخصوص برای پاکسازی داخلی دستگاه است. به مرور زمان، ذرات چربیهای ریز، ذرات غذا و رسوبات آهکی در مسیرهای آب و بخشهای داخلی جمع میشوند و کارایی دستگاه را کاهش میدهند. استفاده از جرمگیر منظم موجب از بین رفتن این رسوبات میشود و عمر مفید ماشین را افزایش میدهد. این ماده شوینده کمک میکند هرگونه رسوبات و بقایای غذاها در سیستم آبرسانی از بین برود و سیستم گرمایش دستگاه بهتر کار کند.
روش درست استفاده از جرمگیر معمولاً به این صورت است که دستگاه را خالی تنظیم نموده و یکبار جرمگیر را داخل مخزن مخصوص (معمولاً محل قرص) قرار داده و یک سیکل کامل اجرا کنید. کارشناسان توصیه میکنند این کار را حدود هر ۳۰ روز یکبار تکرار نمایید تا دستگاه همیشه در شرایط ایدهآل باشد. استفاده نکردن منظم از جرمگیر میتواند باعث انسداد مجاری آب و کاهش کارایی شود.
بسیاری از مدل های جدید مانند جرم گیر های دوفاز فینیش، نیازی به قرار دادن داخل مخزن دستگاه نداشته و به صورت انفرادی عملکرد خود را انجام می دهند. برای مثال برای استفاده از جرم گیر دوفاز فینیش، ابتدا برچسب بالای درب محصول را باز کرده و قوطی پلاستیکی را سر و ته، داخل محل قرار دادن ظروف درون دستگاه ظرفشویی خالی می گذاریم و سپس یک سیکل حرارت بالا و طولانی را اجرا می کنیم.
خوشبوکننده یا بوگیر ماشین ظرفشویی محصولی است که با افزودن عطر مخصوص (معمولاً لیمو یا مرکبات) محیط داخلی ماشین را خوشبو میکند. در حین شستشو ممکن است ذرات غذا بوی نامطبوع تولید کنند؛ بوگیرها با داشتن عناصر ضدباکتری و خوشبوکننده، این بوها را خنثی میکنند.
نکته قابل توجه در مورد بوگیر ها، آنتی باکتریال بودن و خاصیت ضد میکروبی آن هاست. استفاده از بوگیر ظرفشویی علاوه بر از بین بردن بوی نامطبوع موجود در دستگاه، از تشکیل میکروب و باکتری های تولید کننده این رایحه نیز جلوگیری کرده و تمیزی مضاعفی به دستگاه شما می دهد.
بله. نمک ماشین ظرفشویی برای نرم کردن آب سخت استفاده میشود و از ایجاد رسوبات آهکی روی ظروف و قطعات داخلی دستگاه جلوگیری میکند. بدون نمک، احتمال دارد پس از شستشو روی ظروف سفیدی یا رگههای آهکی ظاهر شود. همچنین مایع جلادهنده کشش سطحی آب را کاهش میدهد تا آب به صورت لایهای روی ظروف بنشیند و لکههای آب باقی نماند. نتیجهٔ استفاده از جلادهنده، خشک شدن مؤثر ظروف و براقیت بیشتر لیوانها و بلور است.
بسته به شرایط. برای ماشینهای کوچک (رومیزی) و زمانی که مقدار ظروف کم است، ژل برای شستشوی ظروف مناسب است. ولی اگر ماشین کاملاً پر باشد یا ظروف چرب و لکهدار زیادی داشته باشید، قرص نتیجه بهتری خواهد داشت. طبق گزارشها، ژل برای ظروف کم و برنامههای سبک خوب است، اما برای شستشوی ظروف حجیم و لکهدار، قرصهای ظرفشویی کارایی بالاتری دارند.
هر دو برند از کیفیت بالایی برخوردارند. فینیش با فناوریهای پیشرفته و پوشش کامل لکهها شناخته میشود، در حالی که فیری با تمهای عطری و قدرت شستشوی مؤثر در برنامههای اقتصادی مورد توجه است. اگر ماشین شما در برنامههای دمای پایین و انرژیصرفه عمل میکند یا آب سخت دارید، محصولات فیری بهویژه سری پلاتینیوم گزینه مناسبی است. اما اگر قصد دارید ظروف بلور و نقرهای را براق نگاه دارید و به حداکثر قدرت پاککنندگی نیاز دارید، گزینههای فینیش را امتحان کنید.
مخزن مایع جلادهنده معمولاً روی درب داخلی ماشین ظرفشویی (کنار یا بالای محفظه مواد شوینده) قرار دارد. کافی است درپوش این مخزن را باز کرده و مایع را تا خط یا علامت تعیینشده پر کنید و سپس درپوش را ببندید. سپس چرخه شستشو را شروع کنید تا در مرحلهٔ آبکشی نهایی، مایع جلادهنده آزاد شده و ظروف را خشک و براق نماید.
مقاله فینیش در مقابل فیری | InTheWash
مقاله کاربرد نمک ظرفشویی چیست ؟ | Bosch-Home
مقاله چگونه ماشین ظرفشویی را تمیز کنیم ؟ | Whirlpool