بازار نفت در هفته‌های اخیر تحت فشار مجموعه‌ای از عوامل اقتصادی، سیاسی و ژئوپلیتیکی قرار گرفته است که باعث نوسانات قابل توجه قیمت‌ها شده‌اند. تهدیدهای تجاری دونالد ترامپ علیه چین، توافق آتش‌بس در غزه، تغییرات تولید اوپک و آمریکا و نگرانی‌ها از تعطیلی دولت ایالات متحده، همه بر عرضه و تقاضای جهانی نفت تأثیرگذار بوده‌اند. کاهش یا افزایش کوتاه‌مدت قیمت‌ها نشان‌دهنده حساسیت شدید این بازار به هرگونه تغییر در سیاست‌های تجاری و سیاسی است. معامله‌گران با تحلیل این تحولات در تلاشند تا مسیر آینده قیمت نفت را پیش‌بینی کنند و ریسک‌های احتمالی را مدیریت نمایند. در چنین شرایطی، هر اظهار نظر سیاسی یا اقتصادی می‌تواند به سرعت تأثیر خود را بر قیمت‌ها بگذارد.
۱. افزایش قیمت نفت در معاملات آسیایی پس از افت شدید
در معاملات روز دوشنبه، نفت برنت با ۱.۷ درصد افزایش به ۶۳.۷۸ دلار و نفت خام WTI با ۱.۸ درصد افزایش به ۵۹.۹۵ دلار رسید. این رشد کوتاه‌مدت پس از کاهش حدود ۴ درصدی در جلسه قبلی رخ داد و نشان‌دهنده واکنش سریع بازار به هر نشانه‌ای از کاهش تنش‌ها است. افزایش قیمت‌ها تحت تأثیر مواضع نرم‌تر ترامپ و امید به مذاکرات تجاری بین آمریکا و چین بوده است. این حرکت همچنین نشان داد که معامله‌گران همواره به هر نشانه‌ای از کاهش ریسک‌های سیاسی و اقتصادی حساس هستند و کوچک‌ترین تغییر در لحن یا سیاست‌ها می‌تواند باعث نوسان قابل توجه در قیمت‌ها شود. علاوه بر این، احساسات بازار نسبت به تقاضای جهانی نفت نیز با هر نشانه مثبت تقویت می‌شود و انگیزه خرید برای حفظ یا افزایش سودهای کوتاه‌مدت را ایجاد می‌کند.
۲. سقوط قیمت نفت جمعه گذشته و واکنش بازار ریسک‌گریز
در جلسه جمعه گذشته، قیمت نفت بیش از ۳ درصد کاهش یافت و به پایین‌ترین سطح پنج ماه گذشته رسید. این افت شدید نتیجه مستقیم تهدید ترامپ برای اعمال تعرفه ۱۰۰ درصدی بر واردات چین و نگرانی‌های بازار از کاهش تقاضای جهانی نفت بود. معامله‌گران با مشاهده تهدید به تجارت بین دو اقتصاد بزرگ جهان، سریعاً اقدام به کاهش موقعیت‌های خرید کردند تا ریسک‌های ناشی از کاهش تقاضا و اختلال در تجارت را کاهش دهند.
تهدید ترامپ برای اعمال تعرفه‌های بیشتر بر چین باعث شد سرمایه‌گذاران به سمت دارایی‌های امن و بازارهای ریسک‌گریز حرکت کنند. این واکنش نشان داد که بازار نفت به شدت به انتظارات و سیاست‌های تجاری حساس است و حتی اخبار کوتاه مدت می‌تواند فشار فروش ایجاد کند. معامله‌گران با کاهش موقعیت‌های خرید تلاش کردند ریسک کاهش قیمت‌ها و اختلال در تقاضای جهانی را کنترل کنند. این اتفاق همچنین نمونه‌ای از نقش روانشناسی بازار و اهمیت مدیریت موقعیت‌ها در شرایط نوسانات شدید است و یادآوری می‌کند که بازار نفت نه تنها به عرضه و تقاضای واقعی، بلکه به انتظارات و اظهارات سیاسی نیز واکنش نشان می‌دهد.
۳. تعدیل لحن ترامپ و افزایش ریسک‌پذیری
در طول آخر هفته، ترامپ با انتشار پیام‌هایی در شبکه Truth Social لحن خود را ملایم‌تر کرد و گفت: «نگران چین نباشید، همه چیز درست خواهد شد.» این اظهار نظر باعث آرام شدن بازارها شد و سرمایه‌گذاران تا حدی اعتماد به روند مذاکرات تجاری پیدا کردند. اثر روانی این پیام‌ها بر بازار نفت قابل توجه بود، زیرا معامله‌گران احساس کردند که احتمال کاهش تنش‌های تجاری و محدودیت‌های صادراتی افزایش یافته است. در نتیجه، فشار فروش کاهش یافت و افزایش اندک قیمت‌ها رخ داد. این نمونه‌ای از تأثیر مستقیم سیاست‌های کلامی بر بازار انرژی است، جایی که حتی پیام‌های کوتاه شبکه‌های اجتماعی می‌توانند جهت بازار را تغییر دهند.
۴. توافق آتش‌بس اسرائیل و حماس و کاهش ریسک ژئوپلیتیکی
توافق آتش‌بس میان اسرائیل و حماس، که با میانجیگری ترامپ حاصل شد، نگرانی‌های مربوط به تنش‌های خاورمیانه را کاهش داد. کاهش ریسک ژئوپلیتیکی موجب شد پریمیوم ریسک قیمت نفت کاهش یابد و معامله‌گران با آرامش بیشتری به خرید نفت اقدام کنند. بازار نفت همواره حساس به تحولات منطقه‌ای است زیرا اختلال در تولید یا مسیرهای انتقال انرژی می‌تواند به سرعت باعث افزایش قیمت‌ها شود. این توافق، اطمینان نسبی به استمرار جریان عرضه نفت در خاورمیانه را افزایش داد و بخشی از فشار فروش ناشی از نگرانی‌های ژئوپلیتیکی را کاهش داد، به طوری که معامله‌گران اکنون توانستند با اطمینان بیشتری به تحلیل فاندامنتال بازار بپردازند.
۵. نگرانی‌های مربوط به عرضه بیش از حد
با وجود افزایش کوتاه‌مدت قیمت‌ها، نگرانی‌ها درباره عرضه بیش از حد همچنان پابرجاست. اداره اطلاعات انرژی آمریکا (EIA) پیش‌بینی تولید نفت خام سال ۲۰۲۵ را به ۱۳.۵۳ میلیون بشکه در روز افزایش داد و رشد قوی‌تر عرضه ایالات متحده را نشان داد. همچنین، اوپک پلاس تصمیم به افزایش تدریجی تولید خود گرفته است که این مسئله نگرانی‌ها درباره اشباع بازار را تشدید می‌کند. مازاد عرضه می‌تواند به کاهش قیمت‌ها در کوتاه‌مدت و ایجاد نوسانات شدید منجر شود، بنابراین معامله‌گران همچنان محتاط هستند و برای مدیریت ریسک، بخشی از موقعیت‌های خرید خود را کاهش می‌دهند.
۶. اثر مذاکرات تجاری آمریکا و چین بر بازار نفت
امیدها به مذاکرات احتمالی بین ترامپ و شی جین‌پینگ موجب افزایش کوتاه‌مدت قیمت‌ها شد، زیرا کاهش تنش‌های تجاری می‌تواند به حفظ تقاضای جهانی نفت کمک کند. تحلیلگران گلدمن ساکس پیش‌بینی کردند که محتمل‌ترین سناریو عقب‌نشینی هر دو طرف از سیاست‌های تهاجمی است و این می‌تواند منجر به تمدید توقف افزایش تعرفه‌ها شود. با این حال، خطر تشدید تنش‌ها هنوز پابرجاست و هرگونه اقدام ناگهانی می‌تواند بازار را دوباره به سمت ریسک‌گریزی سوق دهد. بنابراین، معامله‌گران باید با دقت اخبار و تحولات تجاری را دنبال کنند و واکنش سریع به تغییرات سیاستی داشته باشند.
۷. تاریخچه تنش‌های تجاری و اثر آنها بر نفت
تنش‌های تجاری آمریکا و چین در گذشته نیز باعث کاهش قیمت نفت شده‌اند. به عنوان نمونه، در ماه‌های مارس و آوریل، افزایش تعرفه‌ها و محدودیت‌های صادراتی موجب کاهش محسوس قیمت‌ها شد. این تجربه نشان می‌دهد که بازار نفت بسیار به سیاست‌های تجاری حساس است و حتی انتظار تغییرات آینده می‌تواند واکنش شدیدی ایجاد کند. سرمایه‌گذاران با تحلیل تاریخچه و روند رفتار چین و آمریکا تلاش می‌کنند ریسک ناشی از اقدامات تجاری را مدیریت کنند و از موقعیت‌های نزولی یا استراتژی‌های هج استفاده نمایند.
۸. افزایش واردات نفت چین و تقاضای پایدار
داده‌های گمرکی نشان می‌دهد که واردات نفت خام چین در ماه سپتامبر نسبت به سال گذشته ۳.۹ درصد افزایش یافته و به ۱۱.۵ میلیون بشکه در روز رسیده است. این رشد نشان می‌دهد که حتی با وجود تنش‌های تجاری، پالایشگاه‌های چین با بالاترین ظرفیت خود فعالیت می‌کنند و تلاش برای ذخیره‌سازی ادامه دارد. این امر اهمیت تقاضای پایدار چین به عنوان بزرگ‌ترین مصرف‌کننده نفت آسیا را برجسته می‌کند و به بازار نفت جهانی اطمینان می‌دهد که مصرف‌کنندگان بزرگ هنوز فعال هستند. برای معامله‌گران، این سیگنال مهمی است که کاهش کوتاه‌مدت قیمت‌ها ممکن است با پشتیبانی تقاضای چین محدود شود و بازار، حداقل در کوتاه‌مدت، توان مقاومت در برابر فشار نزولی را دارد. همچنین، این افزایش واردات نشان‌دهنده تلاش چین برای حفظ ثبات ذخایر استراتژیک و حمایت از صنایع داخلی است که می‌تواند اثر مثبتی بر ثبات بازار جهانی نفت داشته باشد.
۹. آزادسازی گروگان‌ها و اثر آن بر نگرانی‌های منطقه‌ای
حماس روز دوشنبه هفت گروگان اسرائیلی را آزاد کرد، که مرحله اولیه توافق آتش‌بس بود. این اقدام نه تنها به کاهش تنش‌ها در غزه کمک کرد بلکه معامله‌گران را نسبت به ثبات منطقه‌ای امیدوار کرد. کاهش ریسک ژئوپلیتیکی باعث کاهش پریمیوم ریسک قیمت نفت شد، زیرا اختلال در حمل و نقل انرژی یا تولید نفت در خاورمیانه کمتر محتمل شد. این موضوع همچنین نشان می‌دهد که حتی تحولات جزئی در حل و فصل بحران‌های منطقه‌ای می‌تواند اثر روانی مثبتی بر بازار داشته باشد و به تقویت اعتماد سرمایه‌گذاران کمک کند. تحلیلگران بر این باورند که ادامه روند صلح نسبی در خاورمیانه، فرصت‌های خرید کوتاه‌مدت را افزایش می‌دهد و مانع از سقوط شدید قیمت‌ها در شرایط فشار فروش می‌شود.
۱۰. تقویت قیمت نفت با کاهش تنش‌های تجاری و ژئوپلیتیکی
جهش اخیر قیمت نفت در بازارهای آسیایی عمدتاً ناشی از اظهارات آشتی‌جویانه دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، بود که پس از تهدیدهای تعرفه‌ای علیه چین اعلام کرد ایالات متحده قصد آسیب رساندن به چین را ندارد و اقتصاد این کشور "خوب خواهد بود". کاهش نگرانی‌ها از تشدید تنش‌های تجاری بین دو اقتصاد بزرگ جهان، چشم‌انداز رشد اقتصادی و تقاضای نفت را مثبت کرد. علاوه بر این، اخبار مربوط به پایان درگیری غزه و پیشرفت در روند آزادی گروگان‌های اسرائیلی و زندانیان فلسطینی، نگرانی‌ها درباره ریسک‌های ژئوپلیتیکی عرضه نفت را کاهش داد. همزمان، داده‌های اداره کل گمرک چین نشان داد واردات نفت خام این کشور در سپتامبر ۳.۹ درصد افزایش یافته و پالایشگاه‌ها با بالاترین نرخ بهره‌برداری خود در سال جاری فعالیت کردند که تقاضای نفت را همچنان تقویت می‌کند. این عوامل جمعی باعث شدند تا قیمت نفت پس از افت شدید جلسه قبل، روند صعودی کوتاه‌مدتی را تجربه کند.
۱۱. ترکیب عوامل فشرده‌کننده قیمت‌ها
تحلیلگر Lipow Oil Associates توضیح داد که سقوط قیمت نفت نتیجه هم‌افزایی چند عامل بود: تهدید تعرفه‌ای ترامپ، افزایش تولید اوپک و کشورهای غیر اوپک و کاهش ریسک‌های ژئوپلیتیکی پس از آتش‌بس غزه. این هم‌زمانی باعث شد معامله‌گران موقعیت‌های خرید خود را سریعاً کاهش دهند و فشار فروش افزایش یابد. تحلیلگران تأکید می‌کنند که بازار نفت تحت تأثیر چند متغیر همزمان است و نوسانات قوی اغلب ناشی از واکنش‌های روانی و هم‌زمانی اخبار سیاسی و اقتصادی است. این شرایط نشان می‌دهد که مدیریت ریسک و ارزیابی دقیق تمامی عوامل، از جمله سیاست‌های تجاری، تولید جهانی و تنش‌های ژئوپلیتیکی، برای پیش‌بینی مسیر بازار ضروری است.
۱۲. نقش کنترل صادرات عناصر خاکی کمیاب چین
چین کنترل صادرات عناصر خاکی کمیاب خود را گسترش داد، اقدامی که ترامپ آن را تهدیدی برای اقتصاد جهانی خواند. این عناصر برای تولید فناوری‌های پیشرفته حیاتی هستند و محدودیت آنها می‌تواند صنایع وابسته به انرژی و فناوری را تحت فشار قرار دهد و در نتیجه تقاضای نفت را کاهش دهد. بازار نفت این اقدام را به عنوان یک سیگنال منفی بلندمدت ارزیابی کرد و بخشی از فشار نزولی هفته گذشته ناشی از این نگرانی بود. تحلیلگران می‌گویند چنین محدودیت‌هایی می‌توانند اثرات زنجیره‌ای بر تقاضای جهانی نفت داشته باشند و بر رفتار پالایشگاه‌ها و ذخیره‌سازی تأثیر بگذارند، که در نهایت به نوسانات قیمت‌ها دامن می‌زند.
۱۳. پیامدهای توافق اوپک پلاس
اوپک پلاس تصمیم گرفت تولید خود را در ماه نوامبر حدود ۱۳۷ هزار بشکه در روز افزایش دهد، که کمترین میزان مورد بحث بود. هدف این اقدام، حفظ ثبات بازار و جلوگیری از افزایش بیش از حد عرضه بود. با این حال، نگرانی‌ها درباره مازاد عرضه همچنان پابرجاست، زیرا افزایش تولید ایالات متحده و سایر کشورهای غیر اوپک می‌تواند فشار نزولی بیشتری ایجاد کند. تحلیلگران بر این باورند که تصمیم اوپک پلاس نشان‌دهنده تلاش این گروه برای کنترل بازار و جلوگیری از نوسانات شدید است، اما اثرات آن ممکن است محدود باشد و معامله‌گران همچنان باید به عوامل دیگر مانند تعطیلی دولت آمریکا و تنش‌های تجاری توجه کنند.
۱۴. نگرانی از تعطیلی دولت آمریکا
سرمایه‌گذاران نگران تعطیلی طولانی‌مدت دولت آمریکا هستند، زیرا این امر می‌تواند فعالیت اقتصادی و مصرف انرژی در بزرگ‌ترین مصرف‌کننده جهانی را کاهش دهد. کاهش تقاضا در آمریکا می‌تواند به سرعت فشار نزولی بر قیمت‌ها وارد کند و نوسانات شدید ایجاد نماید. این نگرانی معامله‌گران را به اتخاذ مواضع محافظه‌کارانه واداشته است و باعث شده آنها نقدینگی بیشتری نگه دارند تا در صورت تغییر ناگهانی شرایط، بتوانند واکنش سریع نشان دهند. علاوه بر این، تعطیلی دولت ممکن است انتشار داده‌های اقتصادی و شاخص‌های مهم را به تأخیر اندازد و باعث افزایش عدم قطعیت در بازار نفت شود.
۱۵. جمع‌بندی و ارزیابی کلی
بازار نفت تحت تأثیر مجموعه‌ای از عوامل ژئوپلیتیکی، اقتصادی و تجاری، نوسانات شدیدی را تجربه کرده است. کاهش تنش‌ها و افزایش کوتاه‌مدت قیمت‌ها نشان‌دهنده حساسیت بازار به هرگونه نشانه مثبت است، اما نگرانی‌ها درباره مازاد عرضه، تعطیلی دولت آمریکا و تشدید تنش‌های تجاری همچنان پابرجا هستند. معامله‌گران برای پیش‌بینی مسیر قیمت‌ها باید تحولات جهانی را به‌صورت همزمان رصد کنند و استراتژی‌های انعطاف‌پذیر اتخاذ کنند. تحلیل‌های فاندامنتال و ارزیابی روانشناسی بازار هر دو اهمیت دارند و مدیریت ریسک در شرایط نوسان شدید، کلید حفظ سود و کاهش زیان احتمالی خواهد بود. این شرایط همچنین نشان می‌دهد که بازار نفت، بازاری پیچیده و حساس به سیاست‌های جهانی است و هر تغییر جزئی می‌تواند اثرات قابل توجهی بر قیمت‌ها داشته باشد.
منبع: شبکه اطلاع‌رسانی طلا و ارز،
