کدام بانک‌ها امن‌اند؟ رتبه‌بندی مالی جدید

به گزارش ایران اکونومیست؛ نهادهای ناظر برای سنجش سلامت مالی بانک‌ها از شاخص کفایت دارایی استفاده می‌کنند. این شاخص معیاری جهانی است که نشان می‌دهد بانک‌ها تا چه اندازه توانایی مقابله با بحران‌های اقتصادی، مدیریت نقدینگی و حفظ ثبات مالی خود را دارند.

بر اساس استانداردهای بین‌المللی، وضعیت بانک‌ها در پنج رتبه اصلی دسته‌بندی می‌شود؛ رتبه‌ای که می‌تواند تصویری روشن از کیفیت دارایی‌ها و سطح ریسک‌پذیری آنها ارائه دهد.

رتبه نخست؛ بانک‌های بسیار قوی

بانک‌هایی که در رتبه اول قرار می‌گیرند، از نظر مالی در وضعیت بسیار مطلوبی هستند. دارایی‌های آنها سالم و نقدشونده بوده و نسبت کفایت دارایی آنها بالاتر از استانداردهای نظارتی است. چنین بانک‌هایی توان مقابله با شوک‌های اقتصادی و بحران‌های مالی را دارند و از نظر اعتبار نزد مشتریان و سرمایه‌گذاران در بالاترین سطح قرار می‌گیرند.

رتبه دوم؛ بانک‌های خوب اما حساس به نوسان

بانک‌هایی که در این رتبه قرار می‌گیرند، شرایط خوبی دارند. دارایی‌ها عمدتاً باکیفیت و متنوع هستند، اما بخشی از پرتفوی ممکن است در برابر نوسانات بازار آسیب‌پذیر باشد. به بیان دیگر، این بانک‌ها توان مالی مناسبی دارند اما در صورت بروز بحران‌های شدید، احتمالاً بیشتر از گروه نخست تحت فشار قرار خواهند گرفت.

رتبه سوم؛ وضعیت متوسط و مرز مجاز

بانک‌هایی با رتبه سوم، شرایطی متوسط دارند. نسبت کفایت دارایی آنها در حد مرز مجاز یا کمی پایین‌تر از استانداردهاست. این گروه معمولاً با چالش‌هایی مانند مطالبات معوق، کمبود نقدینگی یا فشارهای ناشی از ساختار مالی ناکارآمد روبه‌رو هستند. اگرچه هنوز توان فعالیت دارند، اما در صورت عدم اصلاح ساختار مالی ممکن است به گروه‌های ضعیف‌تر سقوط کنند.

رتبه چهارم؛ بانک‌های ضعیف و پرخطر

رتبه چهارم نشان‌دهنده بانک‌هایی است که از نظر مالی در وضعیت ضعیفی قرار دارند. نسبت کفایت دارایی آنها پایین‌تر از حداقل استانداردهای نظارتی است و خطر بروز بحران یا حتی ورشکستگی در آنها جدی است. این بانک‌ها معمولاً تحت فشار نظارتی قرار می‌گیرند و نیازمند تزریق سرمایه یا اصلاحات فوری در ساختار مالی خود هستند.

رتبه پنجم؛ شرایط بحرانی و نیاز به اصلاح فوری

بانک‌هایی که در رتبه پنجم قرار می‌گیرند، در بحرانی‌ترین شرایط مالی قرار دارند. دارایی‌های آنها کیفیت بسیار پایینی دارد، نقدشوندگی ضعیف است و توانایی مقابله با بحران‌ها تقریباً از بین رفته است. چنین بانک‌هایی زیر نظارت سخت‌گیرانه قرار می‌گیرند و اگر اصلاحات فوری در آنها انجام نشود، خطر ورشکستگی اجتناب‌ناپذیر خواهد بود.

اهمیت شاخص کفایت دارایی در ثبات مالی

کارشناسان بانکی تاکید دارند که شاخص کفایت دارایی نه تنها وضعیت یک بانک را نشان می‌دهد، بلکه نقش مهمی در ثبات کل اقتصاد دارد. اگر تعداد زیادی از بانک‌ها در رتبه‌های پایین قرار گیرند، ریسک سیستماتیک افزایش یافته و کل بازار مالی کشور آسیب‌پذیر می‌شود. به همین دلیل، نهادهای ناظر همواره تلاش می‌کنند تا با پایش دقیق این شاخص، از بروز بحران‌های بانکی جلوگیری کنند.

جمع‌بندی

شاخص کفایت دارایی بانک‌ها، ابزاری حیاتی برای ارزیابی سلامت مالی آنهاست. این شاخص در پنج رتبه اصلی دسته‌بندی می‌شود؛ از وضعیت بسیار قوی و امن گرفته تا شرایط بحرانی و پرریسک. بانک‌هایی که در رتبه‌های پایین‌تر قرار می‌گیرند، نیازمند اصلاحات فوری، افزایش سرمایه و بازنگری در ساختار مالی خود هستند. اهمیت این شاخص در ثبات نظام بانکی به قدری بالاست که همواره در صدر توجه نهادهای ناظر و سرمایه‌گذاران قرار دارد.