آیا روسیه به انزوای طالبان پایان می‌دهد؟

به گزارش روز دوشنبه ایران اکونومیست به نقل از نشریه نشنال اینترست، مسکو و کابل هر دو امیدوار هستند که اقدام روسیه در به رسمیت شناختن حکومت طالبان بر افغانستان به عنوان یک الگو عمل کند و به تدریج باعث ایجاد سلسله‌ای از اقدامات مشابه توسط سایر کشورهای غیر غربی شود.

دیمیتری ژرنوف، سفیر روسیه در دیدار با مولوی امیرخان متقی، سرپرست وزارت امور خارجه حکومت سرپرست افغانستان تصمیم به رسمیت شناختن طالبان را به طور رسمی اعلام کرد.

نیکیتا اسماگین، کارشناس سیاست خارجی روسیه در خاورمیانه، می‌گوید: تصمیم مسکو برای تبدیل شدن به اولین کشور جهان که دولت طالبان را به رسمیت شناخت، ناشی از تمایل مسکو برای معرفی خود به عنوان رهبری در منطقه بود که از ایجاد الگو نمی‌ترسد. در این راستا، کرملین امیدوار است که سایر کشورها تصمیم مشابهی را دنبال کنند.

وی افزود: شکی نیست که این تصمیم به دولت تحت رهبری طالبان اجازه می‌دهد تا سطح انزوای خود را کاهش دهد. احتمالا کشورهای دیگری نیز وجود خواهند داشت که ممکن است «حکومت سرپرست طالبان» را به رسمیت بشناسند.

به نوشته نشنال اینترست، با توجه به پویایی‌های ژئوپلیتیکی و امنیتی موجود، انتظار می‌رود که سیلی از به رسمیت شناختن طالبان آغاز شود. احتمال زیادی وجود دارد که جمهوری‌های سابق شوروی در آسیای مرکزی، کشورهای بعدی باشند که در به رسمیت شناختن طالبان به روسیه بپیوندند.

به نظر می‌رسد تمام کشورهای آسیای مرکزی حتی تاجیکستان که تا همین اواخر، موضع ضد طالبانی سفت و سختی داشته‌اند، به طور فزاینده‌ای آماده پیروی از مسکو هستند. از اوت ۲۰۲۱ (شهریور ۱۴۰۰)، این کشورها در رابطه با افغانستان، هماهنگی نزدیکی با روسیه داشته‌اند. به ویژه ازبکستان، تعامل خود را با افغانستان به طور قابل توجهی گسترش داده، بر روی زیرساخت‌ها و ابتکارات اقتصادی سرمایه‌گذاری و گفت‌وگو بین کابل و نهادهای بین‌المللی را تسهیل کرده است. علاوه بر این، سفر تاریخی عبدالله آریپوف، نخست وزیر ازبکستان در اوت ۲۰۲۴ به پایتخت افغانستان، تعهد تاشکند به روابط قوی را برجسته کرد.

چین، که از اوت ۲۰۲۱ (شهریور ۱۴۰۰) با «طالبان» تعامل داشته است، به عنوان یک مدعی احتمالی برای به رسمیت شناختن رسمی آن مطرح است. با این حال، مسائل مربوط به تنش‌های کابل با اسلام آباد رابطه کابل با پکن را پیچیده می‌کند. در همین حال، سایر کشورهایی که در مدار ژئوپلیتیکی روسیه فعالیت می‌کنند، اکنون ممکن است با توجه به اقدام مسکو، تمایل بیشتری به پیروی از این اقدام داشته باشند. همین امر را می‌توان در مورد پادشاهی‌های عرب خلیج فارس، به ویژه امارات متحده عربی، نیز گفت.

به نظر می‌رسد افغانستان به طور فزاینده‌ای در حال فاصله گرفتن از غرب است درصورتی که افغانستان به نحو عمیق‌تری در مدار نفوذ ژئوپلیتیکی روسیه قرار گیرد، احتمالا بیشتر به تنش‌های ژئوپلیتیکی شرق و غرب مرتبط خواهد شد.

این اقدام مسکو ممکن است احتمال به رسمیت شناختن طالبان توسط دولت‌های غربی را در آینده‌ قابل پیش‌بینی به شدت کاهش دهد. احکام دستگیری که به تازگی توسط دادگاه کیفری بین‌المللی برای هبت‌الله آخوندزاده، رهبر طالبان و عبدالحکیم حقانی، رئیس دادگاه عالی صادر شده است، بر بی‌میلی غرب برای «مشروعیت‌بخشی» به طالبان تاکید می‌کند.

یک دیپلمات سابق افغان به نشنال اینترست، گفت: در چهار سال گذشته وضع موجود در افغانستان وجود داشت، اما اکنون این وضعیت مختل شده است. افغانستان تحت حاکمیت طالبان به وضوح به سمت بلوک روسیه-چین-ایران تغییر جهت داده است و به طور قطع، غرب به این امر واکنش نشان خواهد داد.