آشتی ملی، پیشنیاز اساسی برای تصمیمهای دشوار و ابتکار عملهای بزرگ است؛ امری که جز با گفتوگوهای فراگیر میان اجزای حاکمیت، نخبگان سیاسی و اجتماعی و عموم مردم محقق نمیشود و هدف از آن نیز دستیابی به چشمانداز مشترک و مفاهمه بر سر اهداف مشترک ملی است.
در بحران پیشآمده، همگان دیدیم و دیدند که قاطبه ایرانیان میهندوست داخل و خارج کشور، کارزارهای مشترکی به راه انداختند و در پشتیبانی از نیروهای مسلح برای بقای ایران عزیز از هیچ کوششی دریغ نکردند.
حتی منتقدان مصلح حبسکشیده نیز برای حفظ یکپارچگی سرزمینی و بقای ملک و میهن، هم تجاوز دشمن را محکوم کردند و هم آمادگی خود را برای مبارزه با متجاوزان اعلام داشتند و همه ظرفیت فکری و سرمایه اجتماعی خود را نیز برای بسیج نیروهای همفکر و هوادارشان به صحنه آوردند. در این جنگ تحمیلی، آنچه ایرانیان را از هر طیف فکری و با هر سلیقه سیاسی و اجتماعی گرد هم آورد و توطئه فروپاشی نظام و تجزیه کشور را عقیم گذاشت، حب وطن بود. این وحدت در عین کثرت، سرمایه گرانسنگی برای دفاع از مام میهن و صیانت از سرمایههای انسانی، زیرساختی و توسعهای آن به شمار میآید و عقل سلیم و وجدان جمعی حکم میکند برای بقای ایران و فرهنگ و تمدن چندهزارساله آن، باید در حفظ و تقویت این همبستگی کوشید.
پاسداشت این میهندوستی و استمراربخشی به انسجام و وفاق ایجادشده در این ایام، البته الزامات و اقتضائاتی دارد. ناگفته پیداست هر گفتار و کردار وحدتشکن در این فضای همدلانه، خواسته یا ناخواسته، آبریختن در آسیاب دشمن است؛ نظیر حرکت زشت کژاندیشانی انقلابیپندار که پس از فرونشستن دود و غبار برخاسته از آتشباران سهمگین دشمن، آفتابی شده و سکوت خود را با بیان سخنان سخیفی که واژه مقدس وطن را با آغل حیوانات همتراز کرده، شکستند یا کوتهبینانی که از دشمن صهیونیستی، ترور رئیسجمهور مستقر را مطالبه میکنند! به هر حال، در شرایط کنونی ضرورت دارد در کنار تقویت بنیه دفاعی، مسدودکردن راههای نفوذ و تسلط دشمن بر مراکز حساس و تغییر و تحول دوراندیشانه در راهبردهای امنیت ملی، تصمیمهای مهمی برای ترمیم شکافها و پلزدن بر گسستها اتخاذ شود. دستور کار اصلی اجزای گوناگون نظام در این شرایط باید تقویت سرمایه اجتماعی و تحکیم پیوند با مردم باشد.
گفتوگوی شفاف و صادقانه با آحاد مردم، احترام به تنوع و تکثر رنگینکمانی ملت بزرگ و تمدنساز ایران، بازنگری در برخی سیاستهای کلان و رجوع به آرای اکثریت مردم در موارد خاص و مهم، همگی در زمره گامهایی است که به شنیدهشدن صداهای مختلف یاری میرساند؛ موضوعی که جزء رویکردهای اصلی رئیسجمهوری هم بوده و شرط اساسی پاسخگویی به مطالبات دیرینه مردم محسوب میشود.
کنارگذاشتن تعابیر و رویکردهایی نظیر خودی و غیرخودی، بهویژه با تغییر اساسی گفتمان حاکم بر صداوسیما و برخی دیگر از تریبونها و رسانههای نظام و خارجکردن آنها از دایره تنگ انحصار جناحی و فرقهای، کاهش محدودیتهای اینترنتی با هدف تسهیل دسترسی و گردش آزاد اطلاعات بهعنوان یکی از راهکارهای مؤثر مبارزه با فساد و ناکارآمدی، افزایش آزادی عمل رسانهها به منظور بازگرداندن مرجعیت رسانهای به داخل کشور و گشایش بیشتر در فضای سیاسی و اجتماعی و لغو قوانین تشدیدکننده شکافهای اجتماعی و مصوبات تنشزا در عرصه فرهنگ و هنر، از دیگر گامهای اساسی در راستای تحقق راهبرد آشتی ملی است. در شرایط خطیر کنونی، لازم است قوای سهگانه و همه ارکان نظام با دوراندیشی و تأمل بیشتر پیش از تصویب و اجرای قوانین مختلف، تمرکز اصلی خود را بر حل مسائل کلان اقتصادی، کاهش دغدغههای معیشتی و شکاف طبقاتی موجود بگذارند.
در این مسیر، استفاده از تمام ظرفیت نخبگانی ایران برای کاهش فشار تحریمها و حمایت از تلاشهای دیپلماتیک به منظور تنشزدایی و گسترش تعاملات بینالمللی، حفظ صلح و پایداری اقتصاد رنجور کشور، ضرورتی اجتنابناپذیر است. همچنین، تداوم کوششهای مجلس و دولت با همراهی دیگر ارکان حاکمیت به منظور خروج از پیله انزوا و خودتحریمی، موضوعی حیاتی بهشمار میآید که با پیوستن به معاهدات بینالمللی ناظر بر شفافیت مالی و پیمانهای سیاسی و اقتصادی منطقهای، تقویت ارتباط با همسایگان و کشورهای مسلمان و جنبش غیرمتعهد میسر میشود.
در کنار همه اینها نباید اهمیت مبارزه قاطع و فراگیر با فساد در سطوح مختلف و مهمتر از آن، زمینهسازی برای برگزاری انتخاباتی حداکثری در ادوار آینده با مشارکت همه احزاب و طیفهای سیاسی و فارغ از تنگنظریهای مرسوم را از یاد برد؛ امری که بدون شک، گردش نخبگان در دایره تصمیمگیری و اجرای سیاستهای ملی، بسط عدالت سیاسی و اجتماعی و تحقق حداکثری مطالبات مردم ایران را در پی خواهد داشت.
به باور من و بسیاری دیگر از دلسوزان کشور، توجه به موارد گفتهشده، بسترساز شکلگیری بنیانهای حکمرانی خوب و شایسته مبتنی بر اصول توسعه پایدار و داناییمحور است. البته که گامنهادن در این مسیر و اتخاذ تصمیمهای دشوار و ابتکارات بزرگ بر پایه منافع ملی را میتوان بهمنزله یک جراحی بزرگ در شیوههای کنونی مدیریت کشور دانست.
* عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی و رئیس مجمع نمایندگان استان خراسان شمالی در مجلس شورای اسلامی
منبع: شرق