تهدید واقعی علیه انگلیس چیست؟

به گزارش خبرنگار سیاست خارجی ایران اکونومیست، دولتمردان انگلیس به تازگی طرحی جدید موسوم به «طرح ثبت نفوذ خارجی» (FIRS) تصویب کرده‌اند تا به اصطلاح از این رهگذر امنیت ملی خود را ارتقا داده و با تهدیدات بین‌المللی مقابله کنند. گرچه در ابتدا به نظر می‌رسد این طرح به منظور مقابله با تهدیدات تروریستی گروه‌هایی چون داعش و القاعده و ... تصویب شده اما قرار گرفتن نام ایران در «سطح پیشرفته» طرح ثبت نفوذ خارجی، آن را به تازه‌ترین چالش در روابط تهران - لندن تبدیل کرده‌است.

گرچه طرح تصویب شده ابهاماتی دارد اما آنچه تاکنون درباره آن می‌دانیم از زبان «دن جارویس» معاون وزیر کشور انگلیس است که مدعی شده «دولت انگلیس نهادهای امنیتی ایران، از جمله سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و وزارت اطلاعات، را تحت نظارت مقررات جدید موسوم قرار می‌دهد.»

جارویس، «ایران را به دخالت در امور داخلی انگلیس، تهدید امنیت ملی و حمایت از فعالیت‌های مخرب متهم کرده و مدعی شده که ایران از طریق شبکه‌های نیابتی، حملات سایبری و عملیات اطلاعاتی به دنبال تأثیرگذاری بر سیاست‌های داخلی و خارجی لندن است. همچنین دولت ایران یهودیان، اسرائیلی‌ها و همچنین رسانه‌های فارسی زبان منتقد ایران را در انگلیس هدف قرار داده است.»

این ادعاها با پاسخ سخنگوی وزارت امور خارجه مواجه شد و اسماعیل بقائی ادعاهای مطرح‌شده توسط مقام‌های انگلیسی علیه جمهوری اسلامی ایران را نه تنها بی‌مبنا و کذب، بلکه نوعی فرافکنی آگاهانه از سوی طرفی دانست که سابقه سوء و طولانی از مداخلات بسیار خسارت‌بار علیه ملت ایران در کارنامه خود دارد و در حال حاضر نیز از هیچ فرصتی برای میزبانی و حمایت از گروه‌ها و عناصر تروریستی ضد ایرانی نمی‌گذرد.

بقائی به مقام‌های انگلیس توصیه کرد به جای اصرار بر سیاست‌های تقابلی و اتهام‌زنی‌های بی‌اساس علیه جمهوری اسلامی ایران، سیاست‌های ناصواب خود علیه ملت ایران را کنار گذاشته و ترغیب و ترویج تروریسم را متوقف کنند.

در همین راستا در واکنش به تکرار ادعاهای بی‌اساس مقام‌های ارشد انگلیسی علیه جمهوری اسلامی ایران و متهم‌کردن ایران به تلاش برای مداخله در امور داخلی انگلیس، «هوگو شورتر» سفیر انگلیس در تهران از سوی «علیرضا یوسفی» دستیار وزیر و مدیرکل غرب اروپای وزارت امور خارجه احضار و مراتب اعتراض رسمی‌ کشورمان در این زمینه به وی ابلاغ شد.

مدیرکل غرب اروپای وزارت امور خارجه در این جلسه احضار تصریح کرد: مواضع مغرضانه و ادعاهای بی‌پایه مقامات انگلیسی علیه ایران، مغایر با اصول و موازین حقوق بین‌الملل و عرف دیپلماتیک است و موجب تشدید بی‌اعتمادی ملت ایران نسبت به سیاست‌های انگلیس در قبال ایران و منطقه غرب آسیا خواهد شد.

یوسفی بر لزوم تجدید نظر و اصلاح رویکردهای غیرسازنده دولت انگلیس در قبال ملت ایران تاکید کرد و سفیر انگلیس اظهار داشت مراتب را به دولت متبوعش منتقل خواهد کرد.

ابهامات طرح انگلیسی

یکی از مهبم‌ترین طرح‌های تصویبی مجلس عوام انگلیس در حالی علیه جمهوری اسلامی ایران، مطرح شده که قرارگیری ایران در این طرح بدین معناست که هر یک از اعضای دولت ایران یا «هر کسی» که به نمایندگی از دولت ایران در انگلیس حضور داشته باشد و «فعالیت در جهت نفوذ سیاسی» انجام دهد، باید خود را معرفی کند. عدم ثبت نام و معرفی یک جرم کیفری است و می تواند به معنای پنج سال زندان باشد.

پیش‌زمینه این طرح اما به اعداد و ارقامی بازمی‌گردد که دولت انگلیس در گزارش خود به آن اشاره کرده و مدعی شده است که ۴۸ درصد خطراتی که در سه سال گذشته علیه انگلیس وجود داشته از سوی جمهوری اسلامی ایران بوده است و بریتانیا توانسته است در این مدت ۲۰ نقشه امنیتی ضد بریتانیایی علیه شهروندان این کشور کشف کند.

عددسازی عجیبی که در گزارش وزیر امنیت انگلیس درباره مقابله با تهدیدات دولتی از سوی ایران منتشر شده، مبنایی در عالم واقعیت ندارد و لندن بدون هیچ مدرک مشخصی تهران را متهم به ایجاد خطر برای گروه‌های مختلف در انگلیس کرده است.

ابهام دیگر در قانونی است که قرار است از تابستان سال آینده اجرایی شود و براساس آن همه افراد وابسته به دولت ایران باید، برای چیزی که مشخص نیست، ثبت‌نام کنند. هدف از این ثبت‌نام حداقل در این متن مبهم است چرا که اگر همه افراد ایرانی یا وابسته به دولت جمهوری اسلامی ایران به صورت قانونی و با ویزای ارائه شده از سوی انگلیس وارد این کشور شده‌اند؛ این بدان معنا است که یکبار در نهادهای مختلف این کشور مدارک خود را تحویل و به نوعی ثبت‌نام کرده‌اند. در چنین شرایطی چرا باید بار دیگر در پرونده دیگری خود را معرفی و ثبت‌نام کنند؟

پرسش دیگر این است که اگر این افراد از نگاه دولت انگلیس مجرم هستند، چرا اجازه ورود داده شده است؟ اگر مجرم بوده و در حال حاضر در انگلیس حضور دارند، چرا به صورت خودکار و قانونی دستگیر نمی‌شوند و اسکاتلندیارد یا پلیس دیگر شهرهای انگلیس آن‌ها را بازداشت نمی‌کنند؟ یا اساسا چرا انگلیس از کسانی که به ادعای لندن، برای اقدامی غیرقانونی در آن کشور به سر می‌برند، انتظار ثبت‌نام دارد؟

مجموع این ابهامات و پرسش‌ها، طرح تصویب شده در مجلس عوام انگلیس را دستکم تا به اینجای کار طرحی عجیب ترسیم می‌کند که بیش از آنکه در پی افزایش امنیت و کاهش خطرات باشد در پی فشار سیاسی و رسانه‌ای جدید علیه ایران است.

بریتانیا با گرفتن انگشت اتهام به سوی ایران، زمانی که تهدیدات تروریستی از سوی گروه‌های مشخص نه فقط لندن که همه شهرهای جهان را تهدید می‌کند، به نوعی در پی فرار از مسئولیت خود در قبال شهروندان انگلیسی و مقصرسازی از دیگران در پی ناکامی‌های احتمالی در این حفاظت است.

این رویکرد به تصریح وزارت امور خارجه، اعتماد شکننده میان دو کشور را تهدید کرده و راه رسیدن به زبانی مشترک برای کاستن از نگرانی‌ها و دغدغه‌های تهران و لندن را مسدود می‌سازد. جمهوری اسلامی ایران براساس اصول ثابت خود با هر دولت و کشوری که به این اصول و منافع تهران احترام گذارد؛ متقابلا محترمانه رفتار خواهد کرد اما بی‌اعتنایی به آداب و عرف دیپلماتیک از سوی هر کشور، از طرف جمهوری اسلامی هم بی‌پاسخ نخواهد ماند.

ضرورت هوشیاری در برخورد با ایران‌هراسی

«سید جلال ساداتیان» سفیر پیشین ایران در انگلیس در ارزیابی دلالیل قرارگیری نام ایران در «سطح پیشرفته» طرح ثبت نفوذ خارجی انگلیس، دو بستر را زمینه‌ساز این رویداد دانست و به خبرنگار ایران اکونومیست گفت: بعضی از اظهارات داخلی تبعاتی برای کشور دارد و ادعاهایی که از سوی برخی افراد مسئول یا غیر مسئول در کشور صورت می‌گیرد، از سوی طرف‌های خارجی جدی گرفته می‌شود. ایران در مقطع کنونی شرایط حساسی را تجربه می‌کند و ادعاهایی در ارتباط با برخی فعالیت‌های خارج از کشور که از سوی شماری از چهره‌ها و با هدف مرور گذشته منتشر می‌شود، این شرایط را حساس‌تر هم می‌کند. چون این گونه اظهارات از سوی سازمان‌های اطلاعاتی کشورهای دیگر مورد رصد و جدی گرفته شده و منجر به واکنش می‌شود.

ساداتیان بعد دیگر این پرونده را اقدامات و دسیسه‌هایی دانست که از سوی رژیم صهیونیستی و برخی سرویس‌های اطلاعاتی و با هدف ایران‌هراسی صورت می‌گیرد.

وی در همین زمینه توضیح داد: اسرائیل سرویس‌های اطلاعاتی کشورهای دیگر را تحت فشار قرار داده و آن‌ها را مجبور به اتخاذ مواضع و سیاست‌های علیه ایران، افراد و نهادهای وابسته به جمهوری اسلامی در کشورهای دیگر از جمله انگلیس می‌کند. بر همین اساس باید در داخل هوشیار و مراقب اظهارنظرها و رفتارها بود تا رژیم صهیونیستی و دیگر سرویس‌ها از آن سواستفاده نکنند. از سوی دیگر سازمان‌های امنیتی ما هم باید در این زمینه دقیق‌تر از گذشته و با هماهنگی یکدیگر، مانند دیگر سرویس‌های اطلاعاتی بر موضوعات حساس تمرکز کنند.