ایوان مدائن و میراث آن در ادبیات؛ نگاهی به اپرای میرزاده عشقی

به گزارش ایران اکونومیستت به نقل از خبرگزاری شعر ایران-تارنا: ایوان مدائن، یکی از باشکوه‌ترین بناهای معماری ساسانی، به عنوان نمادی از عظمت تمدن ایران باستان شناخته می‌شود. این اثر تاریخی که در شهر تیسفون (عراق کنونی) قرار دارد، در ۱۹ اسفند، سالروز اتمام ساخت خود، بار دیگر مورد توجه علاقه‌مندان به تاریخ و فرهنگ ایران قرار می‌گیرد.  

یکی از جلوه‌های ماندگار تأثیر این ویرانه‌های تاریخی در ادبیات فارسی، «اپرای رستاخیز شهریاران ایران» اثر میرزاده عشقی است. عشقی، این شاعر آزادی‌خواه دوران مشروطه، هنگام سفر از بغداد و موصل به استانبول، از ویرانه‌های طاق کسری در مدائن عبور کرد. این مشاهدات چنان تأثیری عمیق بر روح و اندیشه او گذاشت که در استانبول، این اپرای حماسی را نوشت؛ اثری که در آن، ویرانی ایوان مدائن استعاره‌ای از زوال شکوه ایران کهن و ضرورت بیداری دوباره ملت ایران است.  

نکته جالب اینجاست که برای نخستین بار، نت‌های این اپرا در کتاب «میرزاده عشقی» نوشته سولماز نراقی منتشر شده است. این کتاب، ضمن بررسی زندگی و آثار این شاعر، بخشی از میراث موسیقایی و ادبی او را نیز در معرض دید پژوهشگران و علاقه‌مندان قرار داده است.  

اپرای رستاخیز شهریاران ایران نه‌تنها یک اثر ادبی و موسیقایی برجسته محسوب می‌شود، بلکه بازتابی از نگاه یک شاعر آزادی‌خواه به تاریخ ایران و لزوم احیای هویت ملی است؛ هویتی که همچون ایوان مدائن، هرچند دستخوش ویرانی شده، اما همچنان ایستاده و الهام‌بخش است.