به گزارش سیاست خارجی ایران اکونومیست، سفر «سرگئی لاوروف»، وزیر خارجه روسیه به تهران که روز ۷ اسفند ماه انجام و به دیدار با رئیس جمهور و وزیر خارجه کشورمان منتهی شد با حاشیه های فراوانی در سطح رسانه ای روبه رو شدهاست. همزمان با سفر دیپلمات شماره یک کرملین به تهران این پرسش مطرح شده بود که مهم ترین محور ماموریت دیپلماتیک او در تهران یک هفته پس از دیدار خبرساز با «مارکو روبیو»، وزیر خارجه ایالات متحده در ریاض، پایتخت عربستان سعودی چیست؟
یک هفته پس از پایان این سفر، رسانه های بسیاری از تلاش روسیه برای میانجی گری میان ایران و ایالات متحده به منظور مدیریت تنش میان این دو دشمن قدیمی خبر میدهند. این در حالی است که مقام های روسیه و ایران برخی از این گمانه زنیهای مطرح شده در سطح رسانهای را رد کرده و برخی دیگر را با ادبیاتهای سیاسی متفاوت تایید میکنند.
آسیا تایمز در گزارشی در این باره مینویسد: روسیه و ایران در اواسط ژانویه با امضا توافقنامه بهروز شدهای در مورد شراکت استراتژیک خود، اعتماد متقابل خود را به نمایش گذاشتند. اکنون پوتین و نمایندگان او در حوزه سیاست خارجی در موقعیت مناسبی قرار دارند تا سیاست خارجی طوفانی ترامپ را برای همتایان ایرانی خود توضیح دهند و آنها را ترغیب کنند که با حسن نیت وارد مذاکرات شوند.
طرف روسی همچنین میتواند تجربه خود در تعامل با دولت ترامپ را با ایران به اشتراک بگذارد و احتمال موفقیت هرگونه مذاکرات احتمالی میان ایالات متحده و ایران را افزایش دهد. مذاکراتی که میتواند روند تنشزدایی جدید میان تهران و واشنگتن را کلید بزند. با این حال، هرچند روسیه روابط نزدیکی با ایران دارد، اما روابط خوبی با اسرائیل نیز دارد که برخلاف برخی تصورات غلطی است که در سالهای اخیر در مورد روابط آنها رواج یافته است.
نویسنده این مطلب در ادامه ادعا میکند که روسیه با هوشیاری از اتحاد با «محور مقاومت» تحت هدایت ایران در جنگ اخیر با اسرائیل اجتناب کرد و اکنون براساس برخی گزارشها، با لابی اسرائیل، ایالات متحده اجازه داده روسیه پایگاههای خود را در سوریه حفظ کند.
بنابراین، اسرائیل احتمالاً از این که ایالات متحده از روسیه خواسته که میان آن کشور و ایران میانجیگری کند، خوشحال است، بهویژه از آن جهت که باور بر این است که بنیامین نتانیاهو به پوتین اعتماد دارد. برخی از نخبگان و رسانههای اسرائیلی ممکن است به شدت با این روند مخالفت کنند، اما احتمالاً قادر به ایجاد شکاف میان روسیه و ایالات متحده نخواهند بود، چه برسد به ایجاد فاصله میان روسیه و ایران.
از اینرو، مذاکرات میان ایالات متحده و ایران که توسط روسیه میانجیگری میشود، احتمالاً بدون دخالتهای خارجی پیش خواهد رفت و ممکن است موفقتر از آن چیزی باشد که بسیاری انتظار دارند.
آسیا تایمز در ادامه استدلال میکند که دعوت روسیه از اسرائیل برای شرکت در رژه روز پیروزی در میدان سرخ در تاریخ ۹ مه اهمیت دارد و احتمالاً نتانیاهو در آن زمان با پوتین ملاقات خواهد کرد تا گزارشی دقیق از مذاکرات دریافت کند.
انتظار میرود که رئیس جمهور روسیه در این دیدار منافع خود را در خصوص تمایل به میانجیگری برای «تنشزدایی جدید» میان ایران و ایالات متحده توضیح دهد که ممکن است شامل نیاز به حفظ ترانزیت در کریدور حمل و نقل شمال-جنوب با هند و همچنین اجرای طرحهای انرژی آنها باشد. مانع اصلی، سیاست «فشار حداکثری» ترامپ علیه ایران است که تهدید تحریمهای ثانویه علیه کشورهای ثالثی مانند هند را نیز در بر دارد. ترامپ میخواهد به یک توافق جامع با ایران برسد که سپس سیاست «چرخش به آسیا» او را برای مهار چین تسهیل کند و پوتین ممکن است در این مسیر البته با اهدافی متفاوت به او کمک کند.
نویسنده این مطلب در ادامه ادعا میکند که اهداف ایالات متحده در مواجه با ایران عبارتند از: متقاعد کردن ایران به توافق جدید هستهای، محدود کردن برنامه موشکهای بالستیک آن و دور کردن آن از «محور مقاومت» در ازای کاهش تدریجی تحریمها، که همه اینها میتواند نگرانیهای امنیتی اسرائیل و عربستان سعودی را کاهش دهد و شانس وقوع جنگی دیگر در منطقه را کم کند.
ترامپ تا زمانی که این شمشیر داموکلس بالای سرش آویزان باشد، نمیتواند تمرکز کاملی بر روی چین داشته باشد. اما احتمالاً او هیچ شانسی واقعی برای متقاعد کردن ایران به پذیرش شرایط خود بدون کمک پوتین ندارد.
آسیا تایمز در ادامه پیشبینی میکند که احتمالا مطالبههای ترامپ از ایران به نوعی حداکثری خواهد بود و این کار را برای مسعود پزشکیان، رئیس جمهور ایران سخت خواهد کرد. در اینسوی صحنه اسرائیل، ممکن است هیچ نوعی از شراکت میان ایران و ایالات متحده را نپذیرد، صرفنظر از اینکه توافق چه شکلی داشته باشد. نویسنده این مطلب در ادامه استدلال میکند که اگر منافع اقتصادی ایران به طور جزئی به ایالات متحده گره بخورد، چه از طریق سرمایهگذاریها و چه از طریق کاهش تحریمها، تهران بیشتر به پایبندی به هر توافقی متمایل خواهدبود.
اگر «تنشزدایی جدید» میان ایران و ایالات متحده بعد از «تنشزدایی جدید» نوظهور روسیه-ایالات متحده بر سر اوکراین، اتفاق بیفتد، این امر بهطور کامل ژئوپولیتیک اوراسیا غربی را متحول و فرصتهای جدید اقتصادی را فراهم خواهد کرد.