کانال پاناما، آبراهه‌ای کلیدی در جنگ آمریکا علیه چین

به گزارش ایران اکونومیست، «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهوری آمریکا در جریان سخنرانی در کنگره این کشور گفت: دولت من کانال پاناما را پس خواهد گرفت و ما همین حالا این روند را آغاز کرده‌ایم. امروز یک شرکت بزرگ اعلام کرد که در حال خرید هر دو بندر اطراف کانال پاناماست. کانال پاناما توسط آمریکایی‌ها ساخته شده و برای آمریکایی‌هاست؛ نه برای دیگران.

تحت فشار شدید رئیس جمهوری ایالات متحده، دونالد ترامپ، شرکت هنگ کنگی Hutchison امروز سه شنبه، ۴ مارس، اعلام کرد که موافقت کرده است مشارکت خود را در بهره برداری از کانال پاناما و سایر تاسیسات بندری به یک کنسرسیوم آمریکایی واگذار کند.

کانال پاناما یکی از چندین نقطه‌ای است که ترامپ در تلاش است تا آمریکا کنترل آنها را به دست آورد و وسواس این کشور به چین سبب شده تا این آبراهه بین اقیانوسی به کانون درگیری این دو قدرت بزرگ جهانی تبدیل شود.

در حالی که آنچه آمریکا را در مورد کانال پاناما نگران می‌کند، شرکت «هاچیسون» (Hutchison) مستقر در هنگ کنگ است که دو بندر ورودی (Balboa , Cristóbal) را مدیریت می‌کند، در نهایت و تحت فشارهای ترامپ، شرکت آمریکایی «بلک‌راک» اعلام کرد در یک قرارداد ۲۲ میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلاری، این دو بندر مهم را از مالک و اداره‌کننده هنگ‌کنگی آن ‌خریداری می‌کند.

هاچیسون در یک بیانیه خبری مشترک با خریداران گفت که این معامله با انگیزه تجاری بوده است نه سیاسی.

«فرانک سیکست» (Frank Sixt) مدیرعامل شرکت هاچیسون گفت: مایلم تاکید کنم که این معامله ماهیت کاملاً تجاری دارد و به هیچ وجه به اخبار سیاسی اخیر در مورد بنادر پاناما مرتبط نیست.

وی این معامله را «به وضوح به نفع سهامداران» توصیف کرد و گفت: این معامله نتیجه یک فرآیند سریع و محتاطانه، اما رقابتی است که در آن، پیشنهادهای بسیاری دریافت شد.

«لری فینک» (Larry Fink) مدیر عامل بلک راک نیز گفت این معامله توانایی شرکت او را برای «ارائه سرمایه‌گذاری‌های متفاوت برای مشتریان» نشان می‌دهد.

وی گفت: این بنادر در کلاس جهانی رشد جهانی را تسهیل می‌کنند.

ترامپ از زمان روی کارآمدن بارها ادعا کرده است که چین کانال پاناما را اداره می‌کند و اوایل سال ۲۰۲۵ پاناما را تهدید کرد که این کانال را دوباره تحت کنترل آمریکا درخواهد آورد.

در ماه فوریه، «مارکو روبیو» وزیر امور خارجه آمریکا در اولین سفر خارجی خود پس از تصدی مسئولیت، از پاناما دیدن کرد که این امر نشان دهنده اهمیت این کانال برای دولت جدید بود.

به دنبال سفر روبیو، «خوسه رائول مولینو» رئیس‌جمهوری پاناما از توقف مشارکت این کشور در ابتکار «یک پهنه، یک راه» چین خبر داد.

از زمان ساخت کانال پاناما و در بیشترِ سال‌های قرن بیستم، مدیریت کانال به طور کامل در دست آمریکا بود.

در سال ۱۹۷۷، «عمر توریخوس» (Omar Torrijos) رهبر سیاسی وقت پاناما و «جیمی کارتر» رئیس‌جمهوری وقت آمریکا، «توافقنامه توریخوس-کارتر» را امضا کردند که به موجب آن واشنگتن متعهد شد که کنترل کانال را به پاناما منتقل کند.

این کانال از سال ۱۹۹۹ توسط کشور پاناما و «اداره کانال پاناما» (ACP) مدیریت می‌شود.

تاریخچه این کانال به قرن نوزدهم بازمی‌گردد، زمانی که اولین پروژه‌ها برای ساخت یک کانال مصنوعی بر روی تنگه پاناما پیشنهاد شد و سپس پیشنهادات آلمانی‌ها و فرانسوی‌ها را به دنبال داشت. آلمانی‌ها و فرانسوی‌ها در دهه ۱۸۸۰ مرحله مقدماتی برای ساخت آن را آغاز کردند، اما پیشرفت زیادی حاصل نشد.

تا اینکه در سال ۱۹۰۳ و پس از جدایی پاناما از کلمبیا، این کشور معاهده‌ای برای ساخت این مسیر بین اقیانوسی برای کشتی‌ها با آمریکا امضا کرد و سال بعد، پس از خرید حقوق این طرح از فرانسوی‌ها، فرآیند ساخت این پروژه آغاز شد.

این پروژه در مدت ۱۰ سال (۱۹۱۴) با هزینه تقریبی ۳۸۷ میلیون دلار تکمیل شد.

سالانه بیش از ۱۴ هزار کشتی از کانال پاناما عبور می‌کنند که این روند، این آبراهه را به یکی از شلوغ ترین خطوط کشتیرانی در جهان تبدیل می‌کند؛ در کنار کانال سوئز که ۲۲ هزار کشتی از آن عبور می‌کنند.

حدود ۵ درصد تجارت دریایی جهان از این کانال عبور می‌کند و نزدیک به ۱۷۰ کشور از خدمات آن استفاده می‌کنند.

این مسیر زمان تحویل کالا از آسیا به سواحل شرقی ایالات متحده را کاهش می‌دهد. طی کردن فاصله بین این دو مقصد به وسیله کشتی از طریق کانال پاناما ۲۰ روز طول می‌کشد؛ در مقایسه با ۳۵.۶ روز جابجایی از طریق اطراف کیپ هورن در آمریکای جنوبی، ۳۱.۶ روز از طریق دماغه امید نیک در آفریقا یا ۲۹.۵ روز در صورت عبور از کانال سوئز.