به گزارش گروه سیاست خارجی ایران اکونومیست، عملیات وعده صادق یک و بمباران مواضع نظامی رژیم صهیونیستی، از سوی ایران نخستین رویارویی مستقیم تهران و تلآویو از ابتدای تاسیس این رژیم تاکنون بود. حملهای که ایران آن را در واکنش به بمباران کنسولگری خود در دمشق و شهادت فرماندهانش انجام داد. جمهوری اسلامی ایران در این حمله که از آن به عنوان بزرگترین حمله پهپادی و موشکی ایران یاد میشود، مواضع نظامی را در بخشهای مختلف سرزمینهای اشغالی هدف قرار داد.
در پی تداوم ماجراحوییهای اسرائیل در منطقه و ترور فرماندهان مقاومت در تهران و بیروت، عملیات وعده صادق دو از سوی ایران اجرا شد و رژیم صهیونیستی هم در پاسخ به این حملات، به مرزهای هوایی ایران حمله کرد و به این ترتیب فصل تازهای از کنش و واکنش میان تهران و تلآویو آغاز شد.
بنیامین نتانیاهو در طول ماههای گذشته و به ویژه هفتههای پس از روی کار آمدن دونالد ترامپ در آمریکا، ادعاهای خود درباره حمله دوباره به ایران را بار دیگر تکرار کرده است. ادعاهایی که به بهانه برنامه هستهای جمهوری اسلامی ایران مطرح شده و درپی آغاز مجدد ایرانهراسی در جهان و منطقه بوده در کنار افزایش پروازهای نظامی آمریکا در منطقه و تنوع رزمایشهای نظامی ایران نشان دهنده غیرعادی بودن اوضاع در منطقه است.
روزنامه تلگراف انگلیس در گزارشی اشاره کرده است که تحلیلگران معتقدند که اسرائیل بدون کمک ایالات متحده قادر نخواهد بود با حمله برنامه هستهای ایران را از بین ببرد.«گیدئون ساعر»، وزیر خارجه اسرائیل، در مصاحبه با نشریه پولیتیکو مدعی شده که «گزینه نظامی باید بهعنوان یک راهکار جدی روی میز باشد چرا که به ادعای این نشریه ایران در حال رسیدن به توانایی تولید چندین بمب هستهای است و این یک تهدید جدی برای منطقه محسوب و منجر به رقابت هستهای در خاورمیانه میان مصر، عربستان سعودی و ترکیه خواهد شد.» همزمان بنیامین نتانیاهو هم در سخنانی ادعا کرده که «ما نسبت به تهدید ایران بیتفاوت نخواهیم ماند و اسرائیل آماده است تا هر اقدامی که لازم باشد را برای حفظ امنیت خود انجام دهد.»
رژیم اسرائیل اما برای پیشبرد اهداف خود در این زمینه و تحقق ادعاهای خود نیازمند همراهی آمریکاست و این همراهی با توجه به موضوعات بسیار و رویکرد رئیسجمهور این کشور با اما و اگرهایی روبروست. ترامپ پیش از این تأکید کرده که ترجیح میدهد با ایران توافق کند تا اینکه وارد تنش نظامی شود. روزنامه تلگراف انگلیس در گزارشی اشاره کرده که تحلیلگران معتقدند که اسرائیل بدون کمک ایالات متحده قادر نخواهد بود با حمله برنامه هستهای ایران را از بین ببرد.
«سیما شاین» مدیر بخش تحقیقات محور مقاومت در «مؤسسه مطالعات امنیت ملی اسرائیل» بیان کرده که پس از سالها، جامعه اسرائیل معتقد است که باید تأسیسات هستهای ایران را هدف قرار داد اما او نسبت به اثرگذاری حمله یکجانبه هشدار داده و گفته است: اگر اسرائیل بهتنهایی اقدام کند، باید تأسیسات را بهطور عمیق ویران کند تا برنامه هستهای ایران برای سالها متوقف شود. این اقدام به تمرینات زیادی نیاز دارد و در وهله اول، چراغ سبز واشنگتن را میطلبد. همه چیز به ترامپ بستگی دارد و بنیامین نتانیاهو قطعاً مجبور خواهد شد از سیاست آمریکا پیروی کند.
در نهایت، شاین تأکید کرد که به نظر نمیرسد ترامپ تمایلی به گسترش درگیری منطقهای داشته باشد، چرا که این امر پای پایگاههای نظامی آمریکا در منطقه را نیز به ماجرا باز میکند. او در این باره میگوید: ایران هر آنچه میگوید را عملی خواهد کرد: «اگر به آنها حمله کنند، هر هفته حمله متقابل خواهیم داشت.»
«دانیل شاپیرو» معاون سابق دستیار وزیر دفاع در امور خاورمیانه استراتژی ایالات متحده را، بهویژه در دوران ریاستجمهوری دونالد ترامپ، فشار دیپلماتیک و تحریمهای سختگیرانه علیه ایران و در نهایت آوردن تهران به پای میز مذاکره عنوان کرده است. از سوی دیگر او معتقد است که بدترین سناریو برای اسرائیل این خواهد بود که به تاسیسات هسته ای ایران حمله کند اما نتواند برنامه هستهای ایران را بهطور کامل نابود کند.
بخش دیگری از مسئولان و تحلیلگران آمریکایی اما دیدگاه تندتری درباره تصمیم کاخ سفید پیرامون تقابل ایران و اسرائیل دارند. «برایان هیوز»، سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید، در مصاحبهای گفته که «رئیسجمهور بهصراحت اعلام کرده که اجازه نخواهد داد ایران به سلاح هستهای دست یابد و گرچه ترامپ ترجیح میدهد مسائل دیرینه آمریکا با حکومت ایران از طریق مذاکره حل و فصل شود، اما اگر تهران حاضر به مذاکره نباشد، بهزودی دست به اقدام خواهد زد.»
واکنش ایران به تهدیدات و ادعاهای اسرائیل
مقامات جمهوری اسلامی ایران نه در سال جاری که در تمام مقاطع تقابل آشکار و پنهان میان ایران و اسرائیل درباره هرگونه ماجراجویی هشدار داده و تاکید کردهاند که هرگونه حمله به تأسیسات هستهای ایران با پاسخ شدید مواجه خواهد شد. تهران در پاسخ به تهدیدات رژیم اسرائیل، سامانههای دفاعی خود را در اطراف تأسیسات هستهای افزایش داده، تقویت کرده و به حالت آمادهباش درآورده است.
سردار امیرعلی حاجیزاده، فرمانده نیروی هوافضای سپاه پاسداران هم مانند دیگر فرماندهان نیروهای نظامی ایران تصریح کرده است که ایران در حال توسعه یک سامانه دفاع ضدبالستیک برای مقابله با حملات احتمالی است. ما در حال حاضر قادر به تولید موشکهایی با برد ۲۰۰۰ کیلومتر هستیم و از نظر فنی هیچ محدودیتی نداریم. اگر تهدیدی از سوی آمریکا وجود داشته باشد، ما میتوانیم با موشکهای ارزانقیمت به اهداف که در نزدیکی ما دارد ضربه بزنیم.
هرگونه اقدام و تهدید نظامی علیه ایران به تاکید سردار علی فدوی، جانشین فرمانده کل سپاه پاسداران، احتمال اجرای عملیات «وعده صادق ۳» را افزایش خواهد داد و به تصریح این فرمانده «زمان این عملیات در دستان ایران است و آن را در بهترین زمان ممکن اجرا خواهد کرد.
همزمان با افزایش تهدیدات رژیم صهیونیستی، تهران ضمن ارتقا سیستم و سامانههای دفاعی خود با تلاشهای دیپلماتیک همه کشورهای منطقهای و فرامنطقهای را درباره تبعات اینگونه جنگطبیها و زیادهخواهیهای اسرائیل آگاه کرده است.دستگاه دیپلماسی هم نسبت به ادعاهای رژیم صهیونیستی درباره حمله نظامی به ایران واکنش نشان داده است. عباس عراقچی وزیر امور خارجه هم با تاکید بر اینکه موضع ایران در مذاکرات هستهای کاملاً روشن است؛ گفت: ایران تحت فشار و تحریم مذاکره نخواهد کرد. همچنین «اسماعیل بقایی» سخنگوی وزارت خارجه ایران با اشاره به تهدید مدام تهران از سوی وزیر خارجه و دیگر مقامات رژیم صهیونیستی به عملیات نظامی و همزمانی آن با سرزنش تهران از سوی غرب به خاطر توانمندی دفاعیاش، آن را غیر منطقی و فضاحتبار دانست و تاکید کرد: در منطقهای که مبتلا به یک موجودیت اشغالگر شده که معتاد به تجاوز و رفتارهای خلاف قانون است، قطعاً تقویت ظرفیتهای دفاعیمان یک اقدام کاملاً مسئولانه و ضروری محسوب میشود.
همزمان با افزایش مقطعی تهدیدات رژیم صهیونیستی علیه ایران، تهران از یک سو ضمن ارتقا سیستم و سامانههای دفاعی خود با این تهدیدات مقابله کرده و از سوی دیگر با تلاشهای دیپلماتیک همه کشورهای منطقه ای و فرامنطقهای را درباره تبعات اینگونه جنگطبیها و زیادهخواهیهای اسرائیل آگاه کرده است.
واکنش اروپا نسبت به افزایش تنشها میان ایران و رژیم اسرائیل
در تنشهای اخیر میان ایران و رژیم صهیونیستی گرچه مقامات اروپایی در ظاهر به اظهار نگرانی بسنده کردهاند اما در برهههای خاصی حمایت خود از اسرائیل را هم از یاد نبردهاند. در حال حاضر مقامات اروپایی نگرانی قابلتوجهی در پی تهدیدهای اخیر اسرائیل برای حمله به تأسیسات هستهای ایران، ابراز کردهاند. اتحادیه اروپا همچنان بر لزوم خویشتنداری و تعامل دیپلماتیک تأکید دارد تا از بیثباتی بیشتر در خاورمیانه جلوگیری شود. این نگرانی درحالی است که در جریان نشست شورای همکاری اسرائیل و اتحادیه اروپا در بروکسل و در فوریه سال جاری میلادی، ادعاهای رژیم اسرائیل پیرامون تهدیدات چندوجهی ایران، از سوی اتحادیه اروپا به رسمیت شناخته شد.
از سوی دیگر رئیسجمهور فرانسه، امانوئل مکرون، در یک نشست خبری در تاریخ ۲۵ فوریه ۲۰۲۵، هرگونه اقدامی را که میتواند به تشدید بیشتر تنشها منجر شود، محکوم کرد. وی اظهار داشت: فرانسه قاطعانه با هرگونه اقدام یکجانبه که صلح منطقهای را به خطر بیندازد، مخالف است. ما از همه طرفهای درگیر میخواهیم که راهحلهای دیپلماتیک را بر اقدامات نظامی ترجیح دهند.
اولاف شولتز، صدراعظم آلمان، نیز نسبت به احتمال وقوع درگیری ابراز نگرانی عمیق کرد. وی در بیانیهای خطاب به پارلمان آلمان (بوندستاگ) در تاریخ ۲۶ فوریه ۲۰۲۵ اظهار داشت: تحولات اخیر بین اسرائیل و ایران نگرانکننده است. آلمان از هر دو کشور میخواهد که از لبه پرتگاه فاصله بگیرند و برای حل اختلافات خود، وارد گفتوگوی سازنده شوند.
وزیر امور خارجه بریتانیا، دیوید لمی، نیز در این باره اظهار نظر کرد و بر تعهد بریتانیا به جلوگیری از تشدید تنشها تأکید داشت. وی در بیانیهای که در تاریخ ۲۷ فوریه ۲۰۲۵ منتشر شد، گفت: انگلیس به شدت نگران افزایش تنشها بین اسرائیل و ایران است. ما از همه طرفها میخواهیم که از تشدید درگیری خودداری کرده و مسیرهای دیپلماتیک را برای تضمین ثبات منطقه دنبال کنند.
همراهی کشورهای های اروپایی با حمله احتمالی اسرائیل به ایران نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است. سایمون والترز، سفیر انگلیس در اسرائیل، درباره رویکرد اروپا در قبال ایران ادعا میکند که آلمان، فرانسه و انگلیس برای تعیین ضربالاجلی برای برنامه هسته ای ایران تا اواسط تابستان تلاش میکنند که اگر ایران به شرایط تعیینشده پایبند نباشد، این موضوع میتواند به سناریوی دیگری منجر شود.
شاپیرو معتقد است که موضع انگلیس نسبت به دو کشور دیگر سختگیرانه تر است و رویکرد تهاجمیتری دارد و حاضر نیست هیچگونه ریسکی را با ایران بپذیرد. این اظهارات نشاندهنده تفاوت در رویکرد لندن نسبت به سایر کشورهای اروپایی است.