۱۵ بهمن ۱۴۰۳ - ۱۴:۱۱
نتانیاهو از آمریکا می‌خواهد تا هزینه اقدامات جدی علیه ایران را تأمین کند
« فرآیند وارد کردن آمریکا به روند تقابل ایران و اسرائیل قطعاً از طرف بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم اسرائیل ادامه خواهد یافت. برای نتانیاهو بسیار مهم است که با پیروزی ترامپ در انتخابات،آمریکا هزینه بخشی از اقدامات جدی علیه ایران را بر عهده بگیرد.»
به گزارش گروه سیاست خارجی ایران اکونومیست، بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژِیم صهیونیستی روز یکشنبه ۱۴ بهمن ماه، عازم ایالات متحده شد تا برای نخستین بار پس از بازگشت دوباره دونالد ترامپ به کاخ سفید با وی دیدار کند. با مرور تاریخ به وضوح مشخص است که این بار نیز مسئله هسته‌ای ایران و تنش اسرائیل با ایران از اولویت‌های نتانیاهو برای گفت‌وگو با دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا خواهد بود.
برای بررسی اهداف و نتایج احتمالی سفر نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی با منصور براتی، کارشناس مسائل غرب آسیا گفت‌وگو کردیم.
رژیم اسرائیل در درجه اول می‌خواهد خود را به عنوان بخشی از توافق به آمریکا و ایران تحمیل کند. به این معنا که اگر توافقی که قرار است میان تهران و واشنگتن شکل بگیرد، یک‌جانبه باشد و تنها به موضوع هسته‌ای بپردازد، دستاوردهای طرف ایرانی باید به مراتب کمتر از توافق ۲۰۱۵ (برجام) باشد و محدودیت‌های ایران در حوزه هسته‌ای برای مدت طولانی‌تری حفظ شود. نتانیاهو به دنبال تحمیل خواسته های خود به توافق امریکا با ایران است
به نظر میرسد که بار دیگر با ازسرگیری زمزمه هایی مبنی بر احتمال انجام مذاکراتی میان ایران و ایالات متحده با محوریت رفع تحریم، نتانیاهو برای سنگ اندازی در این مسیر فعال شده و در سفر امروز به واشنگتن نیز به این موضوع خواهد پرداخت؛ شاید مهم‌ترین پرسش در این مقطع زمانی این باشد که آیا این تلاش نتانیاهو مانند دور نخست ریاست جمهوری ترامپ در واشنگتن خریدار جدی خواهد داشت؟
با شنیدن شدن مجدد این زمزمه‌ها، رژِیم اسرائیل قصد دارد نقشی در این میان ایفا و جایگاهی برای خود تعیین کند. در سفر نتانیاهو به واشنگتن که امروز انجام می‌شود، قطعاً یکی از محورهای مهم، همین موضوع خواهد بود. علاوه بر مسأله آتش‌بس در نوار غزه و فاز دوم آتش‌بس در لبنان، که موضوعات حیاتی هستند، به مسأله ایران نیز پرداخته خواهد شد. در خصوص ایران، مذاکرات احتمالی بین ایران و آمریکا بخش مهمی از این سفر است و نتانیاهو در تلاش است بر این موضوع تأثیر بگذارد. اما باید توجه داشت که اسرائیل در درجه اول می‌خواهد خود را به عنوان بخشی از توافق به آمریکا و ایران تحمیل کند. به این معنا که اگر توافقی که قرار است میان تهران و واشنگتن شکل بگیرد، یک‌جانبه باشد و تنها به موضوع هسته‌ای بپردازد، دستاوردهای طرف ایرانی باید به مراتب کمتر از توافق ۲۰۱۵ (برجام) باشد و محدودیت‌های ایران در حوزه هسته‌ای برای مدت طولانی‌تری حفظ شود. نتانیاهو پیش از این بارها تأکید کرده که بندهای غروب توافق برجام، مشکل‌ساز هستند.
البته این در شرایطی است که سناریوی توافق فوق، تک‌بعدی باشد و فقط به پرونده هسته‌ای بپردازد، اما اگر یک توافق جامع مدنظر باشد، شرایط متفاوت خواهد بود. در این صورت، نگاه اسرائیلی‌ها این خواهد بود که به رسمیت شناختن اسرائیل و عادی‌سازی روابط ایران و اسرائیل و اعلام پایان دشمنی بین دو طرف، بخشی از این توافق باشد؛ به این معنا که ایران در نتیجه این توافق از سیاست همیشگی خود درباره نابودی اسرائیل دست بردارد. این بخشی است که نتانیاهو می‌خواهد به توافق تحمیل کند.
البته در هر توافقی قطعاً باید به مسائل مربوط به اسرائیل و همچنین دولت‌های عربی حاشیه خلیج فارس توجه شود. اما اینکه اهمیت و جدیت این مسائل چقدر باشد، موضوعی است که هنوز مشخص نیست. ممکن است آمریکا خواسته باشد که نوعی آرامش یا حرکت به سمت ثبات را در یک توافق تضمین کند، یا مطلوب واشنگتن این باشد که این مسائل به بخش اساسی توافق تبدیل شوند که هر کدام از این سناریوها معانی متفاوتی دارند.
اگر حزب دموکرات در انتخابات اخیر پیروز می‌شد، تل آویو احتمالاً به سمت پیگیری سیاست‌های مستقل‌تری در قبال ایران می‌رفت. اما با پیروزی ترامپ این امکان وجود دارد که اسرائیل از این فرصت طلایی استفاده کرده و بخشی از تقابل با ایران را به آمریکا واگذار کند. نتانیاهو سیاست‌های خود در قبال ایران را با واشنگتن هماهنگ میکند
یکی از تلاش های ناکام مانده نتانیاهو در جریان جنگ در منطقه، موضوع کشاندن پای آمریکا برای برخورد با ایران بود، آیا بی بی همچنان برای یک جنگ جدید در منطقه برنامه ریزی میکند؟ ممکن است او در جریان این سفر مجوز یک اقدام نظامی یا خرابکاری جدید را از ترامپ بگیرد؟
در حقیقت، این فرآیند وارد کردن آمریکا به روند تقابل ایران و اسرائیل قطعاً از طرف نتانیاهو ادامه خواهد یافت. برای نتانیاهو بسیار مهم است که با پیروزی ترامپ در انتخابات، این روند را به‌صورت دو جانبه پیش ببرد و آمریکا هزینه بخشی از اقدامات جدی علیه ایران را بر عهده بگیرد. نتانیاهو قصد دارد سیاست‌های خود در قبال ایران را با واشنگتن و کاخ سفید تحت رهبری ترامپ هماهنگ کند.
اگر حزب دموکرات در انتخابات اخیر پیروز می‌شد، تل آویو احتمالاً به سمت پیگیری سیاست‌های مستقل‌تری در قبال ایران می‌رفت. اما با پیروزی ترامپ و توجه او به منافع اسرائیل و تیمی که در وزارتخانه‌های مختلف به کار می‌گیرد، این امکان وجود دارد که اسرائیل از این فرصت طلایی استفاده کرده و بخشی از تقابل با ایران را به آمریکا واگذار کند.
این موضوع بسیار حائز اهمیت است و مشخص نیست که دو طرف چه مدلی را دنبال خواهند کرد. به عنوان مثال، اگر آمریکا بخواهد پیش از مذاکره با ایران، دوره‌ای از دیپلماسی اجباری را اجرا کند و ضربه‌ای به ایران بزند—که می‌تواند مشابه ترور سردارشهید سلیمانی باشد—این رویکرد بسیار متفاوت از توافقی خواهد بود که بدون تقابل و ضربه شکل گیرد. باید دید نتانیاهو تا چه میزان می‌تواند بر ترامپ تأثیرگذار باشد.
عربستان اخیراً اعلام کرده است که تا زمانی که کشور مستقل فلسطینی تشکیل نشود، با اسرائیل عادی‌سازی روابط نخواهد کرد. با این حال، مشخص نیست که موضوع فلسطین برای شخصی مانند محمد بن سلمان چقدر اهمیت دارد و آیا می‌توان در این زمینه مذاکره کرد یا نه.
اسرائیل احتمالا به سراغ تسلیح نیروهای دموکراتیک سوریه می‌رود
با توجه به تحولات سوریه، رویکرد دولت نتانیاهو به این تحولات را چگونه ارزیابی میکنید و آیا تل آویو در پی خودمختاری کردهای سوریه است؟
سیاست اسرائیل در سوریه از زمان سقوط بشار اسد تا کنون شامل سه بعد کلیدی است. اولین بعد، حملات گسترده به پایگاه‌های استراتژیک ارتش سوریه است که تأثیرات آن به وضوح قابل مشاهده است. طبق آمار، حدود ۱۸۰۰ بار حملات هوایی انجام شده و بمب‌ها بر سر پایگاه‌های نظامی ارتش سوریه در نقاط مختلف این کشور ریخته شده‌اند. دومین بعد، ورود نظامی اسرائیل به جنوب سوریه و اشغال مناطقی از استان سویدا و شهر قنیطره در مجاورت با جولان اشغالی است. با توجه به اینکه دولت سابق سوریه که توافقی با اسرائیل در سال ۱۹۷۴ داشت، دیگر وجود ندارد، اسرائیل نگران است که گروه‌های جدیدی که قدرت گرفته‌اند، بخواهند ناآرامی و بی‌ثباتی ایجاد کنند. سومین بعد اقدامات، کمک به اقلیت‌ها در سوریه، به ویژه کردها و دروزی‌هاست. وضعیت کردها مشخص‌تر است؛ آنها قدرت زیادی دارند و نیروهای دموکراتیک سوریه نقش اصلی را ایفا خواهند کرد. اسرائیل احتمالاً به سمت تسلیح این نیروها و کمک به آنها علیه تحریر الشام (القاعده) و ترکیه خواهد رفت.
سیاست اسرائیل در سوریه بیشتر بر کنترل جنوب این کشور متمرکز خواهد بود. اخیراً شاهد هستیم که اسرائیل یک منطقه ۱۰ کیلومتر مربعی تحت کنترل خود قرار داده است که از نظر جغرافیایی بسیار وسیع محسوب می‌شود. از طرف دیگر، منطقه شمال سوریه حوزه نفوذ ترکیه خواهد بود زیرا نزدیک مرزهای ترکیه قرار دارد. اخیراً پیام مشخصی از سوی ترکیه برای اسرائیل مبنی بر ایجاد یک مکانیزم مشترک ارسال شده که اجازه می‌دهد جنوبی‌ترین مناطق تحت اختیار اسرائیل باقی بمانند تا بتوانند ضمن هماهنگی بیشتری با یکدیگر عمل کنند.
در چنین شرایطی، واکنش اسرائیل نسبت به این پیام هنوز مشخص نیست، اما واضح است که شمال سوریه منطقه‌ای تحت نفوذ ترک‌ها بوده و فاصله زیاد آن با مرزهای اسرائیل اهمیت کمتری برای تل آویو دارد. نکته مهم برای اسرائیل، جلوگیری از ضعیف شدن کردها در برابر وقایع جاری سوریه است تا ترکیه نتواند آنها را از میدان خارج کند و منازعات ادامه یابند بدون اینکه طرف خاصی پیروز شود.
ترامپ و نتانیاهو احیای توافق ابراهیم را در دستور کار قرار دادند
موضوع توافق ابراهیم بار دیگر با بازگشت ترامپ به کاخ سفید مطرح شده است و تل آویو و واشنگتن هر دو به کلید زدن مجدد این روند رغبت دارند؛ آیا با توجه به آتش بس در غزه، ممکن است شاهد آغاز این روند در دور جدید و عربستان سعودی باشیم؟
در مورد توافق ابراهیم، بدون شک این توافق با سرعت بسیار زیادی آغاز خواهد شد و طرف‌های مختلف به زودی بر سر میز مذاکره خواهند نشست. باید خود را آماده کنیم تا هر چه سریع‌تر این مذاکرات به‌طور جدی آغاز شود و در مسیر رسیدن به نتیجه حرکت کند. البته موانعی نیز وجود دارد؛ به عنوان مثال، عربستان اخیراً اعلام کرده است که تا زمانی که کشور مستقل فلسطینی تشکیل نشود، با اسرائیل عادی‌سازی روابط نخواهد کرد. با این حال، مشخص نیست که موضوع فلسطین برای شخصی مانند محمد بن سلمان چقدر اهمیت دارد و آیا می‌توان در این زمینه مذاکره کرد یا نه. ممکن است بتوانند نام تشکیل دولت مستقل فلسطینی را حذف کرده و به جای آن نوعی امتیاز سرزمینی برای فلسطین در نظر بگیرند؛ یعنی چیزی کمتر از سطح دولت. این مسئله می‌تواند در داخل اسرائیل تضادهای زیادی ایجاد کند و جناح راست افراطی با واگذاری هرگونه امتیاز مخالف است. ائتلاف کنونی نیز تحت فشار قرار خواهد گرفت و اسموتریچ از جناح راست افراطی قطعاً با اعطای هرگونه امتیاز سرزمینی مخالفت خواهد کرد؛ بنابراین ممکن است ائتلاف از هم بپاشد. در نتیجه، مشخص نیست که کابینه فعلی نتانیاهو اساساً ظرفیت انجام عادی‌سازی روابط را داشته باشد. اما دو طرف قطعاً مذاکرات را آغاز خواهند کرد و پیش‌بینی می‌شود که سرعت بالایی در فازهای جدید این مذاکرات وجود داشته باشد.
منبع: خبرگزاری ایرنا
گزارش خطا
آخرین اخبار