به گزارش ایران اکونومیست؛ چکها یکی از ابزارهای مهم مبادلات مالی در اقتصاد کشور محسوب میشوند. بررسی تغییرات میزان چکهای وصولی و برگشتی، شاخصی از وضعیت سلامت اقتصادی و اعتبارسنجی در شبکه بانکی است. در آذر 1402، مبلغ چکهای برگشتی رشد 95.1 درصدی نسبت به سال قبل داشت، اما این رشد در آذر 1403 به 54.7 درصد کاهش یافت. این کاهش قابل توجه نشان میدهد که از سرعت افزایش چکهای برگشتی نسبت به سال قبل کاسته شده است.
همچنین، رشد تعداد چکهای برگشتی نیز از 27.6 درصد در آذر سال قبل به 22.5 درصد در آذر سال جاری کاهش یافته است. طبق جدیدترین گزارش بانک مرکزی، در کل کشور بیش از 780 هزار فقره چک برگشت خورده که ارزش آن به 101 هزار و 900 میلیارد تومان میرسد. بررسیها نشان میدهد که رشد ماهانه تعداد و مبلغ چکهای برگشتی نیز نزولی بوده است. طبق اعلام بانک مرکزی، در آذر ماه نسبت چکهای برگشتی به مبادلهشده از نظر تعداد و مبلغ به ترتیب 9.4 درصد و 14 درصد بوده است؛ یعنی از هر 1000 چک مبادله شده در این ماه، 94 چک برگشت خورده است.
مهمترین رخداد در حوزه چکهای برگشتی، منفی شدن رشد ماهانه تعداد و مبلغ این چکها در آذر ماه بوده است. به بیان دیگر، تعداد چکهای برگشتی 9 درصد و ارزش آنها 6 درصد نسبت به آبان ماه کمتر شده است.
در میان استانهای کشور، بالاترین حجم چک برگشتی مربوط به تهران بوده است. در واقع، در این استان 221 هزار فقره چک به ارزش 45 هزار میلیارد تومان برگشت داده شده که از نظر تعداد 9.2 درصد و از نظر ارزش 13 درصد از کل چکهای برگشت خورده است.
همچنین، رایجترین دلیل برگشتخوردن چک در آذر ماه، «کسری یا فقدان موجودی» بوده است. به عبارت دیگر 97.5 درصد از تعداد چکهای برگشتی و 96.4 درصد از ارزش این چکها به دلیل کسری یا فقدان موجودی ایجاد شده است.
طبق گزارش بانک مرکزی، در کل کشور طی آذر امسال بالای 7.5 میلیون فقره چک وصول شده که ارزش کل آن به 628 هزار میلیارد تومان میرسد. این تعداد و ارزش به ترتیب نسبت به ماه قبل 12.5 درصد و 6.2 درصد کمتر شده است. البته، رشد مبلغ چکهای وصول شده در آذر امسال نسبت به آذر سال قبل در سطح بالاتری از آذر 1402 قرار گرفته است.
بررسیها نشان میدهد که از کل چکهای مبادله شده در آخرین ماه پاییز، 90.6 درصد از نظر تعداد و 86 درصد از نظر مبلغ وصول شده است. در میان استانها، تهران مانند همیشه میزبان بیشترین تعداد و ارزش چکهای وصولی بوده است. در واقع، 90.8 درصد از چکهای وصول شده در این ماه به تهران مربوط بوده است.