گزینه‌های دشوار ترامپ در مواجهه با چالش‌های جهانی

به گزارش روز یکشنبه ایران اکونومیست، این روزنامه آمریکایی افزود: جو بایدن در ماه جاری در دفاع از میراث سیاست خارجی خود گفت که ترامپ باید از فرصت های دیپلماتیک و ژئوپلتیکی که ما ایجاد کردیم، نهایت استفاده را ببرد تا با اقدامات روسیه و چین مقابله کرده و تحولات خاورمیانه را مدیریت کند.

وی اولین عضو دولتش نبود که چنین استدلالی را مطرح کرد. در سخنرانی‌ها و پادکست‌ها و در مجموعه ای از مصاحبه ها با نیویورک تایمز در چهار هفته گذشته، بسیاری از اعضای تیم امنیت ملی بایدن ادعا کرده اند میراث آنها جهانی است که در آن دشمنان آمریکا با چالش هایی مواجه اند و متحدان واشنگتن دست برتر را دارند.

نیویورک تایمز در ادامه مدعی شد، روسیه در اوکراین منزوی و گرفتار شده است. چین با رکود اقتصادی و کاهش جمعیت دست و پنجه نرم می کند و سرانجام - پس از ۱۵ ماه دیپلماسی فشرده - آتش‌بس اسرائیل و حماس نزدیک است، اسرا در شرف آزادی هستند و می توان خاورمیانه ای تغییر شکل یافته را تصور کرد.

البته چنین استدلالی در وهله نخست به نفع تیم بایدن است و در اصل به ترامپ هشدار می دهد: «همه چیز را منفجر نکن». اما اعضای تیم ترامپ نظر متفاوتی دارند. آنها می گویند که عقب نشینی آشفته نیروهای آمریکایی از افغانستان در دولت بایدن، ولادیمیرپوتین، رئیس جمهور روسیه را جسورتر کرده است و دولت بایدن در قبال چین به اندازه کافی سختگیرانه عمل نکرده است.

صرف نظر از چنین استدلال هایی، بدون شک فرصت‌های دیپلماتیکی وجود دارد که ترامپ می‌تواند از آنها استفاده کند، اگرچه سوابق او و هشدارهای اخیر نشان داده که اگر او به آنچه که خود می خواهد دست نیابد ممکن است دشمنان و متحدانش را با تهدیدهایش تضعیف کند.

نیویورک تایمز درباره وعده های ترامپ در خصوص اوکراین نوشت: ترامپ وعده داده در ۲۴ ساعت به جنگ اوکراین پایان دهد اما به نظر می رسد تحقق این وعده اندکی دشوار است. کیت کلوگ نماینده او در امور اوکراین که ژنرال بازنشسته ارتش است و در دوره نخست ریاست جمهوری ترامپ در شورای امنیت ملی خدمت می کرد به فاکس نیوز گفت «بیایید یک بازه زمانی ۱۰۰ روزه را تعیین کنیم» تا مطمئن شویم «به راه حلی قوی، پایدار دست می یابیم و این جنگ پایان می یابد». ترامپ گفته است که بزودی با پوتین دیدار خواهد کرد. این زمان بسیار قابل توجه است به ویژه که بایدن در تقریبا سه سال گذشته هیچ مذاکره ای با رئیس جمهوری روسیه نداشته است.

معامله با روسیه ممکن است چگونه باشد؟ اولا، بیشتر مقام های دولت بایدن و ترامپ دستکم در جلسات خصوصی اذعان می کنند که روسیه بیشتر نیروهایش را در تقریبا ۲۰ درصد از خاک روسیه که اکنون تحت کنترل دارد، حفظ خواهد کرد. بخش دشوارتر توافق هر گونه پیمان امنیتی خواهد بود. چه تضمینی وجود دارد که پوتین از توقف جنگ برای تسلیح دوباره، جذب و آموزش نیروهای جدید استفاده نکند و آماده حمله دوباره نشود؟

جیک سالیوان مشاور امنیت ملی بایدن، چنین استدلال می‌ کند که تیم بایدن سال گذشته را صرف «معماری امنیتی» کرده است. اما ولودیمیر زلنسکی رئیس جمهور اوکراین، تردید دارد که همه اینها در حد حرف نباشد. او با یادآوری اینکه هیچ کس به توافقنامه امنیتی سال ۱۹۹۴ بین اوکراین با آمریکا، انگلیس و روسیه اعتنا نکرد، ادعا می کند که فقط عضویت در ناتو می تواند جلوی پوتین برای حمله دوباره را بگیرد.

سالیوان تاکید دارد که بسیار مهم است ترامپ کاری را انجام دهد که بسیاری از اعضای حزب او از آن نفرت دارند: ادامه حمایت نظامی از اوکراین.

وی گفت: « توافق خوب برای آمریکا زمانی بدست می آید که ما اهرم فشار را در دست داشته باشیم».

البته روس‌ها خواهان یک توافق بسیار بزرگ‌تر هستند – توافقی که در آن آمریکا، سلاح‌ها و نیروهای خود را از اروپا خارج کند. در این مورد، ترامپ سکوت کرده است.

نیویورک تایمز در بخشی از گزارش خود نوشت: تحولات ایران در ماه های اخیری می تواند ترامپ را وادار به مذاکره با تهران بر سر برنامه هسته ای یا نقش این کشور در خاورمیانه کند یا او را در دوره جدید ریاست جمهوری اش به رویارویی نظامی با ایران سوق دهد.

ترامپ در آستانه مراسم تحلیفش مدعی استفاده از کارزار«فشار حداکثری» علیه ایران شده است و وقتی از او درباره احتمال حمله نظامی سوال شد پاسخ داد «هر چیزی ممکن است رخ دهد». اگر بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم اسرائیل بخواهد از فرصت استفاده کند و برای حفظ قدرت خود وارد درگیری نظامی دیگری شود لحظه تصمیم گیری ترامپ فرا می رسد. ترامپ ممکن است متحد نزدیک خود را از حمله باز دارد و یا در ابتدای دوره ریاست جمهوری اش ریسک وارد کردن آمریکا در درگیری تازه را به جان بخرد.

نیویورک تایمز درباره چالش ترامپ در خاورمیانه نوشت: رئیس جمهوری منتخب آمریکا می تواند تلاش کند با دولت سعودی وارد معامله شود، و به دولت لبنان کمک کند اراضی خود را از حزب الله پس بگیرد و برای بازسازی سوریه همکاری کند. اما این امر نیاز به کمک مالی آمریکا دارد و می تواند با جبهه انزواطلب جنبش اول آمریکا که او رهبری آن را برعهده دارد دچار اختلاف شود. همچنین می تواند به تنش با برخی از منصوبانش از جمله مایک هاکبی سفیر آمریکا در اسرائیل منجر شود که مخالفت خود را با راه حل دو دولت و حمایت از رژیم اسرائیل برای گسترش شهرک ها و دفاع از آنها در کرانه باختری پنهان نکرده است.

ترامپ فرصت تغییر در خاورمیانه را دارد، به نحوی که طی دهه‌ها هیچ رئیس‌جمهوری این فرصت را نداشته است. اما انجام این کار ممکن است باعث درگیری وی با نتانیاهو – و یا حتی مشاورانش شود.

نیویورک تایمز نوشت: به نظر می رسد اولین چالش ترامپ در حوزه مسائل چین، تایوان باشد اما به نظر می رسد مسئله تیک تاک یک بحران بین المللی است که می تواند با یک معامله تجاری حل شود.

هیچ کس نمی داند که ترامپ تهدیدات امنیت ملی را در پرونده تیک تاک تا چه اندازه جدی می گیرد اما این موضوع توانایی او برای برخورد با شی جین پینگ رئیس جمهوری چین را محک خواهد زد.

همچنین نحوه رسیدگی او به مسائل بسیار بزرگ‌تری مانند سرنوشت تایوان، همکاری چین با روسیه و رقابت برای تسلط بر هوش مصنوعی را نشان می دهد.

نیویورک تایمز نوشت: ظهور شراکت چین و روسیه شاید بزرگترین تغییر ژئوپلیتیکی از زمان خروج ترامپ از واشنگتن در چهار سال پیش باشد. این تحول ممکن است همه چیز را تحت تأثیر قرار دهد: آیا جهان بیشتر به بلوک‌های جنگ سرد تقسیم می شود، آیا این دو کشور به نیروهای نظامی و سایبری علیه غرب می‌پیوندند، یا اینکه آیا کشورها دوباره وارد جنگ‌های سرد جدید می‌شوند.