دستگاه‌های کم‌کار در قانون هوای پاک معرفی می‌شوند

گروه جامعه ایران اکونومیست- قانون هوای پاک با هدف کاهش آلودگی و داشتن هوای پاکیزه در سال ۱۳۹۶ در مجلس شورای اسلامی تصویب شد، این قانون شامل ۳۴ ماده و ۲۹ تبصره و آیین نامه فنی است که شامل مجموعه راهکارهای کاهش و کنترل آلودگی هوا است، در اجرای قانون هوای پاک بیش از ۲۴ دستگاه نقش دارند اما ۱۱ دستگاه اصلی هستند که حتماً باید پای کار بیایند تا شاهد کاهش آلودگی هوا باشیم اما هوایی که این سالها تنفس می کنیم نشان می دهد که دستگاه های متولی آنطور که باید و شاید جدی و پررنگ به وظایفشان عمل نکردند.

چندی پیش رئیس کمیته محیط زیست کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه خسارات ناشی از آلودگی هوا در سال ۱۴۰۲ بیش از ۵۹۷ همت بود، گفته بود: با گذشت ۷ سال از تصویب و ابلاغ قانون هوای پاک فقط ۱۲ درصد احکام این قانون اجرایی شده است.

سمیه رفیعی افزود: بر اساس گزارش دیوان محاسبات کشور از ۲۲۸ حکم مندرج در قانون هوای پاک فقط ۲۸ حکم اجرا شد، ۱۳۸ حکم ناقص اجرا شده و ۶۲ حکم نیز اصلا اجرا نشده است.

وی با انتقاد از عملکرد دستگاه‌های اجرایی و ناظر اجرای قانون هوای پاک اظهار داشت: متاسفانه گزارش های ارایه شده نشان می دهد که دستگاه‌های اجرایی عزمی برای اجرای مفاد مصرح قانون هوای پاک ندارند و ناظر این دستگاه‌ها یعنی سازمان حفاظت محیط زیست هم اقدام عملی برای برخورد با دستگاه‌های متخلف در این حوزه نداشته است.

رفیعی با اشاره به این که میزان مرگ و میر ناشی از آلودگی هوا فقط در بخش ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون از ۲۴ هزار نفر در سال ۱۴۰۱ به ۳۰ هزار نفر در سال ۱۴۰۲ افزایش یافته است گفت: افزایش این آمار خود نشان دهنده اجرای نادرست و ناقص قانون هوای پاک در کشور است.

این در حالیست که سابقه قانون گذاری در زمینه آلودگی هوا در ایران به سال ۱۳۵۴ برمی‌گردد و از آن زمان تاکنون بیش از ۴۰ قانون و آیین نامه در مورد آلودگی هوا توسط مراجع مختلف به تصویب رسیده که آخرین آن قانون هوای پاک است اما متاسفانه سال به سال و حتی می توان گفت روز به روز شاهد افزایش آلاینده ها در هوا به ویژه در کلانشهرها هستیم.

امروز دومین روز از هفته هوای پاک است ( ۲۹ دی ماه تا سوم بهمن ) که سازمان حفاظت محیط زیست شعار قانون هوای پاک و محیط زیست را برای این روز انتخاب کرده است، بر این اساس در بازدید معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست از ایران اکونومیست با حضور در استدیو ایران اکونومیست درباره آلودگی هوا و چگونگی اجرای قانون هوای پاک به صحبت نشستیم.

شینا انصاری درباره آلودگی هوا و نقش قانون هوای پاک در کاهش آلودگی ها به خبرنگار محیط زیست ایران اکونومیست گفت: برای کاهش آلودگی هوا قانون هوای پاک را داریم و در این راستا بیش از ۱۴ آیین نامه اجرایی در دولت تصویب شده است اما مساله مهم این است تکالیفی که در این قانون تصویب شده اجرایی نشده است، اقدامی که در دولت چهاردهم برای اجرایی شدن این تکالیف انجام دادیم کارگروه ملی کاهش آلودگی هوا را با حضور معاون اجرایی رئیس جمهور و حضور حداکثری همه دستگاه‌هایی که به نوعی در حوزه آلودگی هوا ذی مدخل هستند فعال کردیم و با جدیت پیگیر موضوعات هستیم در این راستا تلاشمان بر این است که شهرهای آلوده و منابع انتشار آنها را اولویت بندی کنیم.

وی تاکید کرد: البته هشت کلانشهر از جمله تهران، مشهد، اراک، اصفهان، کرج و تبریز که بیشترین آلودگی هوا دارند را پررنگ‌تر می‌بینیم، همچنین بازنگری سیاهه انتشار آلودگی هوا را هم در برنامه داریم اما فعلاً بر مبنای سیاهه انتشاری که انجام شده تلاشمان این است که اولویت بندی برنامه‌ها با توجه به همان سیاهه انجام شود بر این اساس در حال پیگیری موضوعات مختلف از جمله بحث‌های بهبود کیفیت سوخت، اسقاط خودروها و موتورسیکلت‌های فرسوده، توسعه حمل و نقل عمومی، بهبود وضعیت صنایعی که به نوعی آلاینده هستند، هستیم، باید برای این موارد حتما برنامه هایی که قابلیت اجرا دارند داشته باشیم.

وی گفت: نکته ای که می‌خواهم درباره آلودگی هوا تاکید کنم این است که برنامه‌های آلودگی هوا و مشخصاً مصوباتی که در حوزه قانون هوای پاک وجود دارد؛ باید در طول زمان منطقی و مشخص پیش می رفتند، تجربیات جهانی موفقی هم در این زمینه وجود دارد، چون قطعا شهرهایی بودند که آلودگی هوا داشتند و توانستند با برنامه‌هایی این موضوع را مدیریت کنند، این نشان می دهد که ما حتماً باید در یک زمان منطقی پیش رویم و برنامه های میان مدت و بلندمدت برای مدیریت آلودگی هوا داشته باشیم اما متاسفانه به نظر می رسد که در طول زمان آن برنامه ها را رها کردیم و صرفاً زمانی که با پدیده اینورژن یا همان وارونگی دما و آلودگی هوا مواجه می شویم یاد قانون هوای پاک و راهکارهای برون رفت از این وضعیت می افتیم.

بیشتر بخوانید

انصاری ادامه داد: بر این اساس در روزهای آلوده به ویژه در کلانشهرها اقداماتی در شرایط اضطرار آلودگی هوا پیش بینی می شود که البته راهکار محسوب نمی شوند در حقیقت راهکارهای عاجل و مسکنی برای برون رفت از آن شرایط اضطراری هستند، در واقع یک سری کارهای کوتاه مدت برای عبور از بحران است، مانند زوج و فرد کردن تردد خودروها، تعطیلی‌ها یا توقف فعالیت‌های عمرانی و ساخت و سازها و موضوعاتی که به نوعی بتواند از تشدید آلودگی هوا جلوگیری کند را اجرا می کنیم، در حالیکه راهکار باید در طول زمان پیش رود.

وی با تاکید بر اینکه در این راستا به مجموعه اقدامات و همکاری های دستگاه ها نیازمند هستیم گفت: در قانون هوای پاک بیش از ۲۴ دستگاه تکلیف دارند اما ۱۱ دستگاه اصلی هستند که حتماً باید پای کار بیایند و این عزم جدی در آنها وجود داشته باشد که بتوانیم در طول برنامه میان مدت و بلند مدت مشکل آلودگی هوا را در شهرهای بزرگ و صنعتی مرتفع کنیم.

انصاری در پاسخ به اینکه سازمان محیط زیست در اجرای قانون هوای پاک نقش نظارتی دارد آیا در این روند می توانید نسبت به دستگاه‌هایی که ترک فعل می‌کنند اقدامی انجام دهید افزود: قطعا موضوعات را پیگیری می کنیم اما اگر موردی باشد قطعا از سوی معاونت حقوقی رئیس جمهور ، قوه قضاییه و سازمان بازرسی کل کشور پیگیری می‌کنیم، تمام تلاشمان این است که نقش محوری و نظارتی سازمان محیط زیست را از طریق کارگروه ملی آلودگی هوا که معاون اجرایی رئیس جمهور هم در آن حضور دارد، داشته باشیم.

وی اظهار داشت: البته امیدوارم کار به جایی نرسد که بخواهیم چنین موضوعاتی را پیگیری‌ کنیم اما به هر حال موضوعی مهم و بسیار اولویت‌دار است و تلاشمان را می‌کنیم تا حداقل محورهایی که پیش بینی شده و مدت زمان زیادی هم از آنها گذشته را با اولویت دنبال کنیم تا شاهد بهبود کیفیت هوا باشیم.

انصاری با تاکید بر اینکه کارهای پیش بینی شده را با جدیت دنبال می کنیم گفت: با توجه به حجم بارگذاری جمعیتی که در شهرهای بزرگ صورت می گیرد شاید نتوانیم در مدت زمان کوتاه در زمینه کاهش آلودگی هوا چندان موفق باشیم اما تلاش می کنیم تا بتوانیم محورهای اصلی پیش بینی شده در قانون هوای پاک را با اولویت و با همکاری همه بخش های ذیربط و عزمی جدی دنبال کنیم.

وی در پاسخ به اینکه آیا اسامی دستگاه هایی که در اجرای وظایف خود در قانون هوای پاک کوتاهی می کنند را اعلام کنید؟ اظهار داشت: قطعا عملکرد دستگاه ها را پیگیری می کنیم و اگر نیاز باشد اسامی آنها را اعلام خواهیم کرد.

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست درباره تاثیر خودروهای برقی کاهش آلودگی هوا و همچنین زیرساخت استفاده از آنها در کلانشهرها به ویژه تهران گفت: قطعا یکی از راهکارها که می تواند در کاهش آلودگی هوا موثر باشد خودروهای برقی است، اما به هر حال توسعه خودروهای برقی مستلزم یک سری زیرساخت ها است که باید فراهم شوند، با تمام اینها توسعه خودروهای برقی در دستور کار قرار دارد اما مشروط بر این است که همزمان زیرساخت های لازم نیز فراهم شود.

انصاری با تاکید بر اینکه برای این منظور باید مکانیسم ها و سازو کارهای مالی این کار فراهم شود اظهار داشت: برای اینکه بتوانیم خودروهای برقی را با اولویت تاکسی های برقی در سطح شهر و حمل و نقل عمومی داشته باشیم باید حتما مکانیسم و سازوکارهای مالی این کار فراهم شود.