حسن عابدینی ـ معاون سیاسی سازمان صداوسیما ـ در گفتوگویی با ایران اکونومیست اظهار کرد: در ارتباط با وقوع آتشسوزیهای اخیر در کالیفرنیا، ابتدا قضیه مثل هر آتشسوزی دیگری بود که در کشورهای مختلف و در جنگلها، در فصل تابستان یا زمستان اتفاق میافتد که میتواند ناشی از یک بیاحتیاطی مردمی باشد یا ناشی از خشکسالی و موضوعات متعدد دیگر.
دلایل اهمیت خبر آتشسوزی کالیفرنیا
او که دکترای سیاستگذاری عمومی دارد و سالها به عنوان خبرنگار، مجری ـ کارشناس و ... با بخشهای خبری صداوسیما همکاری داشته است، در ادامه چندین نکته را درباره اهمیت خبر آتشسوزی کالیفرنیا که آن را به صدر اخبار دنیا تبدیل کرد، برشمرد و توضیح داد: یکی از این موارد گسترده بودن حجم آتشسوزی بود. اینکه یک چند هکتار از جنگل به دلیل آتشسوزی از بین برود، به تنهایی قابلیت پوشش گسترده را ندارد اما آتش سوزی در کالیفرنیا نه فقط در جنگل اتفاق افتاد، بلکه به شهرکها و شهرها کشیده شد. هزاران خانه مسکونی و ویلایی به آتش کشیده شد و از آنجا که این منطقه دارای منظره خوش آب و هوا و مشرف به دریاست، سلبریتیها و افراد مشهور هنری و سیاسی در آنجا ویلاهایی رویایی داشتند که ارزش آنها به چندصدهزار دلار و برخی به چندمیلیون دلار هم رسیده بود و همه این مبالغ منهای اشیاء و تجهیزات به کار رفته در ویلاها بود که به آتش کشیده و نابود شدند.
این استاد دانشگاه یکی دیگر از دلایل اهمیت خبر آتشسوزی کالیفرنیا را ارتباط آن با چهرههای مطرحی عنوان کرد که این ویلاها متعلق به آنها بوده است و در این زمینه توضیح داد: این نکته موجب شده تا بسیاری علاقهمند به دنبال کردن خبر آتش سوزی در کالیفرنیا باشند.
ورود مباحث سیاسی به آتشسوزی در کالیفرنیا
رییس پیشین خبرگزاری صداوسیما ورود مباحث سیاسی را هم یکی از دلایل اهمیت خبر آتشسوزیهای کالیفرنیا عنوان کرد و گفت: به این زودیها نمیتوان درباره صحت و سقم مباحث سیاسی مطرحشده، قضاوت کرد؛ اینکه آیا این آتشسوزیها دستمایه اقدامات سیاسی بوده یا خیر. چنین عنوان میشود که در ایالت کالیفرنیا به دلیل هویت تاریخی، مردم بیشتر به دموکراتها رأی میدهند و الان با توجه به اینکه حکومت جمهوریخواهان سر کار آمده، ممکن است یک اقدام تعمدی در این زمینه باشد.
او با یادآوری اینکه ایالات کالیفرنیا از منظر ظاهری یک قدرت بزرگ است که باید توان مقابله با این بلایا را داشته باشد، در عین حال گفت: ما میبینیم در این زمینه دست بسته عمل کرده و نتوانسته از پیشروی این آتشسوزی جلوگیری کند و این ناکارآمدی هم دستمایه اخبار قرار گرفته است.
مقایسه آتشسوزی در کالیفرنیا با آتشافروزی در غزه
عابدینی یکی از نکات مهمی را که در فضای مجازی به آن پرداخته شده، مقایسه این آتشسوزی با آتش افروزی در غزه عنوان کرد و گفت: عنوان میشود میزان این آتشسوزیها در حد و اندازه آتشسوزی در غزه است؛ اما غزه در ۱۴ ماه به این وضعیت درآمد و در کالیفرنیا چیزی حدود چهار روز! خسارتهای مالی که به غزه وارد شده، حدود ۴۰ میلیارد و اندکی بالا و پایین است ولی این رقم در ایالات کالیفرنیا ۱۲۰ تا ۱۵۰ میلیارد دلار برآورد شده است.
چرا ماجرای آتشسوزی کالیفرنیا در محافل خبری دنیا دست به دست میشود؟
معاون سیاسی صداوسیما همچنین از میان نکات پراهمیت خبر آتشسوزی در کالیفرنیای آمریکا، به موضوع کمک تجهیزات آتشنشانی به اوکراین اشاره و گفت: اینکه بیان میشود چرا در چنین شرایطی تجهیزات آتشنشانی اوکراین باید ارسال شود و این موضوع را سوءمدیریت مقامات سیاسی تلقی میکنند، هم از مباحث دیگر این خبر است. این موضوعات در حال دست به دست شدن در محافل خبری دنیاست اما اینکه چرا در رسانههای دنیا گسترده پوشش داده میشود، به این دلیل است که یک رویداد برجسته و دارای ارزش خبری متعددی است؛ به گونهای که الان ما شاهد این هستیم که چندین دوربین برای ثبت صحنههای آتش سوزی به کار گرفته شده و تصاویر آنها پخش میشوند.
عابدینی یکی از مهمترین موضوعات که در رسانهها به آن پرداخته میشود را سوءمدیریت در ایالات متحده عنوان کرد؛ اینکه عنوان میشود، آمریکا برای ویران کردن خودش نیاز به بمب اتم نداشت و فقط یک کبریت چنین مشکلاتی را برای این کشور ایجاد کرده است.
رسانههای غربی معیار دوگانهای دارند
این کارشناس رسانه درباره تلاش رسانههای امریکا در پرهیز از دامن زدن به اخبار جعلی در اخبار مربوط به آتشسوزی، در عین حال به معیار دوگانه آنها در قبال رویدادهای مشابه اشاره کرد و اینچنین گفت: به نظر میرسد وقتی یک فاجعه طبیعی رخ میدهد نباید گروهی با پخش تصاویر جعلی و اخبار جعلی به اضطراب مردم دامن بزنند. متاسفانه در بعضی از کشورها ما شاهد این هستیم که فضای رسانهای بدون تحقیق و بررسی، هر اطلاعاتی که به دستشان میافتد را به سرعت به اشتراک میگذارند و به مسئولیت اجتماعی پایبند نیستند. در ارتباط با این آتش سوزی هم شاهد هستیم که علیرغم اینکه بسیاری از چهرهها و سلبریتیها در همان منطقه ساکن هستند اما کمتر حتی نسبت به سوء مدیریتها انتقاد جدی میکنند؛ با وجود اینکه تقریبا همه میدانند یک سوء مدیریت قطعی وجود دارد، اما بیشتر تلاش میکنند آرامش ایجاد کنند.
عابدینی در این میان به نکته دیگری هم اشاره کرد: «البته ماجرا به شکل دیگری هم هست و آن اینکه اتفاقا در ارتباط با سایر کشورها آنهایی بیشترین کنایه را می زنند و نمک بر روی زخم مردم در یک بحران طبیعی میریزند که گرایش به آمریکا دارند. مردم ایران سابقه ذهنی دارند، اگر خدای نکرده این اتفاق در ایران بیفتد، آنهایی وارد خبر جعلی، دروغ پردازی و کنایه زدن میشوند که از آمریکا، انگلیس و یا رژیم صهیونیستی خط می گیرند و این بحث روانی است که از هر رویدادی برای ضربه زدن اقتدار ملی سایر کشورها و برای ایجاد بحران اجتماعی استفاده میکنند. اما اگر همین موضوع در شبکههای فارسی زبان تحلیل گفتمان شود، میبینید که تلاش میکنند تا این اتفاق را توجیه کنند و آن را اقدامی کاملا طبیعی جلوه دهند. مگر این اتفاق در کشورهای دیگر هم نیفتاده اما در مواردی نشاندهنده معیار دوگانه در قبال رویدادهای مشابه است. در مورد سایر مسایل هم همین است، شما میبینید که در یک کشوری فردی را به عنوان تروریست معرفی میکنند ولی هنوز از فهرست تروریستی خارج نشده، با او بیعت میکنند. در مورد حقوق بشر و حقوق زنان هم همینطور. در یک کشوری انتخابات برگزار نمیشود اما با آن روابط راهبردی برقرار میکنند، با کشوری که انتخات برگزار میکند، روابط ندارند؛ همه اینها نشاندهنده معیارهای دوگانهای است که معمولا غربیها در قبال سایر کشورها دارند.