۱۵ دی ۱۴۰۳ - ۰۶:۳۲
ماجرای دولتی شدن یک جشنواره و درد ادامه‌دار صنعت اسباب‌بازی
کمتر از ۱۰ روز دیگر نهمین دوره از جشنواره ملی اسباب‌بازی برگزار می‌شود؛ جشنواره‌ای که به اذعان مدیر مجمع فعالان کودک و نوجوان با یک انحراف معیار قابل توجه از مقصود اولیه شکل‌گیری خود فاصله گرفته است و حالا در یک فضای بی‌تفاوتی تبدیل به اتفاقی صرفا حاکمیتی و دولتی شده است که عملا با زیست‌بومِ صنعت اسباب‌بازی از زمین تا آسمان فاصله دارد.
سجاد اسم‌حسینی در بخش اول گفت‌وگوی تفصیلی با ایران اکونومیست، با اشاره به اینکه مرور تاریخچه و اهداف تاسیس جشنواره ملی اسباب‌بازی نشان‌دهنده ابعاد مختلفی است که هنوز هم باید در این جشنواره دیده شود، گفت: البته اگر بتوانیم موضوعات نوین مانند ابزارهای هوش مصنوعی را هم چاشنی کار قرار دهیم و به مواردی که در ادوار گذشته اجرایی می‌شد اضافه کنیم، این جشنواره رنگ و بوی تازه‌تری به خود می‌گیرد.
او با تاکید بر اینکه جشنواره ملی اسباب‌بازی باید پوشاننده زنجیره ارزش صنعت اسباب‌بازی باشد، اظهار کرد: این موضوع از زمان طراحی، تامین مواد اولیه، تجهیزات و تولید اسباب‌بازی آغاز شده و حتی شامل صنایع وابسته اسباب‌بازی شده و تا بسته‌بندی و شبکه‌سازی عرضه نیز ادامه پیدا می‌کند.
یک انحراف معیار در برگزاری جشنواره
مدیر مجمع فعالان کودک و نوجوان با اشاره به تغییراتی که جشنواره اسباب‌بازی در ادوار گذشته داشته است، ادامه داد: رفته‌رفته با تغییر مدیران عامل کانون پرورش فکری و نادیده گرفتن طراحی و مقصود اولیه‌ای که باعث شکل‌گیری جشنواره ملی اسباب‌بازی شده بود، این جشنواره دستخوش موضوعات سیاسی و چالش‌های درونیِ ذی‌نفعان حوزه اسباب‌بازی قرار گرفت. به مرور نیز دبیرانی برای جشنواره ملی اسباب‌بازی انتخاب شدند که کانون صرفا فقط اعلام کند چنین جشنواره‌ای برگزار کرده است. یعنی با نگاه کلی به روند برگزاری جشنواره از ابتدا تاکنون، یک انحراف معیار در برگزاری جشنواره می‌بینیم که خواسته یا ناخواسته، برخواسته از دو موضوع است؛ اول دیدگاه دبیر جشنواره ملی اسباب‌بازی و دوم دیدگاه مدیرعامل کانون پرورش فکری به جشنواره.
کژتابی در فهمِ تنها جشنواره اسباب‌بازی
او با اشاره به اینکه گاهی اشخاصی برای مدیریت جشنواره اسباب‌بازی انتخاب می‌شوند که نمی‌توانند ابعاد مختلف این صنعت را ببینند، تاکید کرد: هرچند تولیدکنندگان اسباب‌بازی می‌توانند بخش عمده جشنواره ملی اسباب‌بازی را تشکیل دهند، اما جشنواره صرفا به معنی تولید اسباب‌بازی نیست بلکه باید در بخش‌هایی شامل اسباب‌بازی‌های وراداتی نیز شود چرا که این روزها این اسباب‌بازی‌ها هم جزئی از زنجیره هستند و دست بچه‌ها قرار می‌گیرند پس باید برای ارزیابی درست جشنواره، مقیاس صحیحی از آن را به نمایش بگذاریم.
جشنواره رنگ‌وبوی کودکانه دارد؟
اسم‌حسینی افزود: در یک یا دو دوره گذشته، جشنواره ملی اسباب‌بازی تبدیل به شو رومِ (صرفا محلی برای نمایش) برخی از اسباب‌بازی‌های تولید داخل شده است که به انجمن تولیدکنندگان اسباب‌بازی مرتبط است و این نمایشگاه هم اصلا رنگ و بوی کودکانه ندارد؛ به عنوان مثال به خاطر دارم که در جشنواره‌ای که در دوران کرونا برگزار شد اصلا مخاطب عمده این جشنواره نوجوانان و بزرگسالان بودند و ابزار کودکانه به سختی پیدا می‌شد.
او با تاکید بر اهمیت جایابی اسباب‌بازی‌های به‌روز، نوین و هوشمند در جشنواره، ادامه داد: نباید برای مخاطبین فقط به دنبال برگزاری یک نمایشگاه و فروش باشیم زیرا خود جشنواره ملی اسباب‌بازی می‌تواند محلی برای بازی و نه صرفا محلی برای فروش باشد. البته منظور از محلی برای بازی این نیست که مثلا عروسک ببعی قهرمان و ململ را به جشنواره بیاوریم که برقصند و کودکان را به وجد بیاورند و بر همین اساس بگوییم جشنواره پر مخاطب بوده است، بلکه باید خود کودکان با اسباب‌بازی‌ها تعامل و بازی کنند.
غرفه‌فروشی دردی از صنعت اسباب‌بازی دوا نمی‌کند!
مدیر مجمع فعالان کودک و نوجوان یکی از چالش‌های جشنواره ملی اسباب‌بازی را کاراکتر محور نبودن آن دانست و بیان کرد: کسی از قبل فکری برای بازارپردازی محصولات نکرده است. این یک مسئله جدی است که از مدت‌ها قبل در کانون پرورش فکری پیرامون آن بحث و گفت‌وگو کرده‌ایم. جشنواره ملی اسباب‌بازی محلی است که می‌تواند صنعت اسباب‌بازی را به باقی صنایع متصل کند؛ یکی از این صنایع سینما است که موتور پیشران صنعت اسباب‌بازی در کشور است و برای اینکه این اتفاق بیفتد باید یک بخش عمده و جدی از طراحی، سناریو و... اسباب‌بازی‌ها متناسب با کاراکترهای ایرانی باشد که کم هم نیستند.
او تاکید کرد: اگر جشنواره ملی اسباب‌بازی به فضای بازارپردازی فرهنگی متصل شود، می‌توان گفت که این جشنواره آینده دارد چراکه با اتصال به صنعت سینما، بچه‌ها بیشتر با کاراکتر آشنا می‌شوند و این عامل سبب می‌شود در طول سال فضای اسباب‌بازیِ ایرانی پویا و زنده باشد، اما اگر جشنواره ملی اسباب‌بازی قرار باشد صرفا غرفه‌فروشی کند و برای مدت محدودی باعث رونق این صنعت شود، اتفاق خاصی در زنجیره اسباب‌بازی رخ نمی‌دهد.
یک پیشنهاد برای اداره جشنواره
مدیر مجمع فعالان کودک و نوجوان با تاکید بر اینکه دبیر جشنواره ملی اسباب‌بازی باید از بخشی از زیست‌بوم اسباب‌بازی انتخاب شود، گفت: جشنواره ملی اسباب‌بازی باید به صورت شورایی اداره شود و باید ذی‌نفعان مختلف حوزه کودک در شورای مرکزی حضور داشته باشند تا ابعاد مختلف صنعت دیده شود و اهالی صنعت اسباب‌بازی این صنعت را برای خودشان بدانند. متاسفانه اکنون نگاه این است که جشنواره ملی اسباب‌بازی یک حالت تشریفاتی و فرمایشی دارد.
بی‌تفاوتی نسبت به جشنواره‌ای که دولتی شده است!
او با اشاره به غفلت از نگاه نوآورانه در بطن جشنواره ملی اسباب‌بازی، اظهار کرد: با این شرایط جشنواره ملی اسباب‌بازی در سال‌های مختلف چه تفاوتی با دوره‌های قبل خود دارند؟ متاسفانه درحال حاضر در حوزه کودک مطالبه‌ای وجود ندارد و با یک فضای بی‌تفاوت نسبت به جشنواره ملی اسباب‌بازی مواجه هستیم درحالی که در گذشته چنین نبود. یکی از دلایل کمرنگ شدن جشنواره ملی اسباب‌بازی این است که افراد دغدغه‌مندی که جشنواره را طراحی کردند و مراقب بودند که دچار انحراف از معیار نشود، امروز دیگر در جشواره جایگاهی ندارند و افراد دیگری داعیه‌دار آن شدند که حتی نسبت به ماهیت راه‌اندازی چنین جشنواره‌ای بی‌اطلاع هستند. دیدگاه مدیرعامل فعلی کانون نیز نسبت به نگاهی که زمان تاسیس این جشنواره وجود داشت متفاوت است و همین امر سبب می‌شود جشنواره ملی اسباب‌بازی یک اتفاق صرفا حاکمیتی و دولتی شود که عملا با زیست‌بوم صنعت اسباب‌بازی از زمین تا آسمان فاصله دارد.
به گزارش ایران اکونومیست، نهمین جشنواره ملی اسباب‌بازی از تاریخ ۲۵ دی‌ماه تا ۱۰ بهمن ماه ۱۴۰۳ در مرکز آفرینشهای فرهنگی هنری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برگزار می‌شود.
پی‌نوشت: بخش دوم این گفت‌وگوی تفصیلی ایران اکونومیست با مدیر مجمع فعالان کودک و نوجوان در روزهای آتی منتشر خواهد شد.
منبع: خبرگزاری ایسنا
گزارش خطا
آخرین اخبار