به گزارش ایران اکونومیست در حاشیه نشست هماندیشی اثرگذاری پژوهشگران جوان در جامعه و صنعت با حضور دکتر حسین افشین، معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان رئیسجمهور، اولین کارت نخبگی بنیاد ملی نخبگان به مهدی محقق اعطا شد.
مهدی محقّق متولد ۱۰ بهمن ۱۳۰۸ و نویسنده، علامه، ادیب، فقیه، مجتهد، فیلسوف، نسخهپژوه و پژوهشگر تاریخ پزشکی اسلامی، مصحح و شارح کتب ادبی و فلسفی و فقهی، استاد دانشگاه تهران است.
وی دارای مدرک دکتری الهیات و معارف اسلامی از دانشگاه تهران و دکتری زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه تهران است. وی بنیانگذار دائرةالمعارف تشیع و عضو هیات امنای بنیاد دائرةالمعارف اسلامی و رئیس اسبق انجمن آثار و مفاخر فرهنگی و مدیر مؤسسهه مطالعات اسلامی دانشگاه تهران ـ دانشگاه مکگیل و عضو پیوستهه فرهنگستان زبان و ادب فارسی است.
پدر وی حاج شیخ عباسعلی محقق خراسانی و پدربزرگش ملا بمانعلی محقق دامغانی بود. مهدی محقق تا ۹ سالگی در آن شهر بود و سپس در سال ۱۳۱۷ به تهران منتقل شد و تحصیلات خود را در سطح ابتدایی و متوسطه دنبال کرد. از سال ۱۳۲۳ شروع به تحصیلات حوزوی کرد و برای استفاده از محضر استادان بزرگ در سالهای ۱۳۲۶ و ۱۳۲۷ به مشهد آمد و در مدرسه نواب اقامت گزید و علوم حوزوی را در حوزههای علمیه مشهد و تهران تا مرحله اجتهاد فرا گرفت و موفق به اخذ درجه اجتهاد از آیتالله محمدحسین کاشف الغطاء و آیتالله محمد تقی خوانساری شد.
در سال ۱۳۲۷ وارد دانشگاه تهران شد و دوره دکتری الهیات را در سال ۱۳۳۷ به پایان رسانید و در سال ۱۳۳۸ موفق به اخذ درجه دکتری در زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه تهران شد و در سال ۱۳۳۹ پس از شرکت در آزمون دانشیاری به عضویت هیأت آموزشی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران درآمد.
وی پیش از آن به مدت ۹ سال در دبیرستانهای تهران تدریس کرده بود که مدت سه سال از آن مدیر بخش کتب خطی کتابخانه ملی فرهنگ هم بود. در سال ۱۳۴۰ از طرف دانشگاه لندن دعوت برای تدریس در دانشکده مطالعات مشرق زمین و آفریقا شد و به مدت دو سال در آن دیار به سر برد. در سال ۱۳۴۵ به مقام استادی دانشگاه نائل آمد و تا سال ۱۳۶۱ که بازنشسته شد.
با همان سمت در گروههای زبان و ادبیات فارسی و عربی و فلسفه و علوم اجتماعی دانشکده اجتماعی دانشگاه تهران به تدریس درسهای مختلف پرداخت. در طی مقاطعی از سالهای ۱۳۶۱- ۱۳۴۴ در دانشگاه مک گیل کانادا به تدریس فلسفه و کلام و عرفان اسلامی پرداخت و در سال ۱۳۴۷ شعبه مؤسسه مطالعات اسلامی آن دانشگاه را در تهران تأسیس کرد و نتیجه آن نشر بیش از ۶۰ اثر نفیس در زمینههای مختلف علوم اسلامی است. وی مجموعا مدت ۱۵ سال ریاست انجمن آثار و مفاخر فرهنگی را عهدهدار بود. او از چهرههای ماندگار علمی جمهوری اسلامی ایران و برگزیده جایزه مرحوم علامه طباطبایی (ره) بنیاد ملی نخبگان نیز است.
محقق تاکنون به پاس خدمات فرهنگی، سوابق آموزشی و تألیفات خود از سال ۱۳۴۹، موفق به کسب ۱۴ نشان، مدال و تقدیرنامه شدهاست. برخی از این موارد عبارت است از:
* دریافت لوح تقدیر بهترین کتاب برای تألیف کتاب «فیلسوف ری، محمد بن زکریای رازی»، کتاب سال ۱۳۴۹
* دریافت لوح تقدیر و جایزه بهترین کتاب سال برای تصحیح کتاب «مفتاحالطب» و ترجمه آن به فارسی و انگلیسی در سال ۱۳۶۹
* دریافت لوح تقدیر و جایزه بهترین کتاب دوازدهمین جشنواره خوارزمی برای تألیف کتاب «تاریخ و اخلاق پزشکی در اسلام و ایران» در سال ۱۳۷۷
* چهره ماندگار سال ۱۳۸۰
* کسب درجه «استاد ممتاز فلسفه اسلامی» از سوی مؤسسه بینالمللی اندیشه و تمدن اسلامی کوالالامپور مالزی، ۱۹۹۳
* دریافت نشان درجه دو دانش
* دریافت نشان درجه یک ادب فارسی، ۱۳۸۲
* برگزیده جایزه علمی علامه طباطبایی بنیاد ملی نخبگان، ۱۳۹۰
* دریافت جایزه البرز بهعنوان دانشمند برتر
* برگزاری مراسم تکریم توسط بنیاد نخبگان استان تهران با حضور چهرههای علمی و فرهنگی کشور، شاگردان ایشان و استعدادهای برتر، ۱۳۹۶.
کتابهای او اعم از تألیف و ترجمه و تصحیح و مجموعه مقالات به ۸۰ اثر و مقالات فارسی به عربی به ۱۳۲ اثر و مقالات انگلیسی بیشتر از ۳۵ مقاله بالغ میشود. این مقالات در مجلات دانشگاههای ایران و نشریات علمی کشور و همچنین در مجلات علمی کشورهای انگلستان، فرانسه، آمریکا، ایتالیا، هلند، ترکیه، مصر، اردن، لبنان، سوریه، افغانستان، پاکستان و هندوستان چاپ و منتشر شده است.