راهکارهایی برای سلامت خانواده در زمان آلودگی هوا

به گزارش ایران اکونومیست، تهران از ابتدای سال ۵ روز هوای پاک، ۱۷۷ روز هوای قابل قبول و ۸۱ روز هوای ناسالم برای گروه‌های حساس و ۱۱ روز هوای ناسالم داشته است. اثرات بلندمدت این آلودگی ممکن است تا سال‌ها یا تمام عمر برای افراد باقی بماند. همچنین آلودگی هوا می‌تواند به‌طور مستقیم یا غیر مستقیم زمینه ایجاد و تشدید بیماری و در مواردی سبب مرگ افراد شود. بیماری‌های قلبی، ریه و مشکلات تنفسی نمونه‌هایی از اثر طولانی‌مدت زندگی در هوای آلوده است. در این شرایط مهم است بدانیم که چه اقداماتی می‌توانیم انجام دهیم تا اثرات ناشی از آلودگی هوا را کمتر کنیم.

راهکارهایی که تاثیرات ناشی از آلودگی هوا را کاهش می‌دهد

 این موضوع که در سال ۱۴۰۳ تنها ۵ روز هوای پاک را تجربه کردیم باید سراغ راهکارهایی برویم که از خود و اطرافیانمان در برابر اثرات مخرب این پدیده مراقبت کنیم. در این بخش چند راهکار مهم و موثر برای محفاظت از سلامت عمومی بدن‌ در برابر خطرات هوای ناسالم به‌طور خلاصه مطرح می‌شود:

مایعات فراوان بنوشید و رژیم غذایی معتدل داشته باشید

نوشیدن مایعات گرم مانند چای زنجبیل یا یک فنجان آب گرم با چند قطره لیموی تازه می‌تواند به بدن برای حفظ سلامتی کمک کند. نوشیدن آبمیوه طبیعی یا آب سبزیجات، به‌ ویژه آب هویج و چغندر، بسیار تاثیرگزار است. رژیم غذایی متعادل حاوی مقدار زیادی میوه و سبزیجات به محافظت از بدن در برابر مضرات آلودگی هوا کمک می‌کند.

لبنیات مصرف کنید

مصرف شیر، ماست و سایر لبنیات در هوای آلوده می‌تواند اثرات آلودگی هوا در بدن را کاهش دهد. پروتئین موجود در شیر مانع جذب سرب در بدن شود و می‌تواند در برابر مسمومیت در هوای آلوده از شما محافظت کند.

در هوای ناسالم از ماسک فیلتردار استفاده کنید

اگر مجبور به ترک منزل در هوای آلوده شده‌اید بهتر است از ماسک‌های فیلتردار N۹۵ استفاده کنید. این نوع ماسک علاوه‌ بر محافظت در برابر غبار و ذرات معلق موجود در هوا مانع ورود گازهای سمی به سیستم تنفسی شما می‌شود. بهتر است نکته‌های لازم دربارۀ استفاده از ماسک را به کودکان هم آموزش دهید.

در فضاهای داخلی گل و گیاه طبیعی داشته باشید

برخی از گیاهان مانند آلوئه‌ورا، گیاه گندمی، نخل اریکا و سانسوریا به تهویه هوای خانه و محیط‌های بسته کمک می‌کنند. با وجود اینکه نگهداری از آن‌ها چندان سخت نیست؛ در روزهایی که به دلیل آلودگی هوای بیرون برای مدتی طولانی پنجره‌ها را بسته نگه می‌دارید هوای تازه برای شما تولید می‌کنند.

از اپلیکیشن‌های خدماتی استفاده کنید

به منظور اینکه کمتر از منزل خارج شوید سعی کنید برخی از کارهایتان را در منزل انجام دهید. کارهای بانکی، پرداختی‌ها، امور بیمه و برخی از ثبت نام‌ها و حتی خرید را می‌توانید به کمک اپلیکیشن‌ها انجام دهید.

هر روز بخور بگیرید

با بخور گرفتن به مجاری تنفسی خود آرامش می‌دهید و استرس ناشی از آلودگی را از این مجراها دور می‌کنید. به طور معمول اجازه دهید این بخور در فضای خانه جریان داشته باشد تا از خشکی هوای داخل منزل هم جلوگیری کرده باشید.

شایع‌ترین عوارض آلودگی هوا

معمولاً در زمان‌هایی که آلودگی هوا افزایش می‌یابد مشکلاتی برای شهروندان به ویژه آن‌هایی که به مدت طولانی در فضای باز فعالیت می‌کنند، ایجاد می‌شود. شایع‌ترین عارضه‌های آلودگی هوا بر سلامت افراد مربوط به ریه و دستگاه تنفسی، قلب، سردرد، پوست و چشم‌ها است. مدت زمانی که فرد در معرض آلودگی هوا قرار دارد، نزدیکی به کارخانه‌های صنعتی و زندگی در مناطق پر رفت‌وآمد شهری از عوامل تشدید کننده محسوب می‌شود.

سلامت ریه و تاثیرات آلودگی هوا

آلودگی هوا باعث بروز بیماری‌های مزمن تنفسی مانند آسم، بیماری انسدادی مزمن ریه (COPD) و فیبروز ریوی می‌شود. این بیماری‌ها اگر زود تشخیص داده شوند و بیمار هر چه بیشتر از قرار گرفتن در معرص عوامل خطر دورتر باشند، امکان بهبودی و جلوگیری عود بیماری بیشتر خواهد شد.

سلامت قلب و آلودگی هوا

آلودگی هوا و به طور دقیق‌تر مواد سمی آلاینده‌ها، رگ‌های خونی را باریک و سفت‌تر می‌کند و در نتیجه جریان خون با شدت بیشتری به رگ‌ها فشار می‌آورد و در این شرایط فشار خون بالا می‌رود. این مسئله به ماهیچه‌های قلب فشار بیشتری وارد می‌کند. از طرفی سموم هوا ریتم طبیعی قلب را تحت تاثیر قرار می‌دهد که در مراحل اولیه امکان نارسایی قلبی و در موارد پرخطرتر منجر به حمله قلبی یا سکته در فرد می‌شود. توصیه می‌شود افرادی که بیماری‌های قلبی دارند در آلودگی هوا بیرون از منزل نروند.

سلامت سر

توصیه می‌شود بیماران مبتلا به سردرد به خصوص میگرن در روزهای آلوده در صورت امکان کمتر از منزل خارج شده و کمتر در معرض استنشاق هوای آلوده قرار بگیرند و یا حتی الامکان از ماسک‌های فیلتردار جهت کاهش ورود هوای با اکسیژن پایین به مغز استفاده کنند.

راهکارهایی برای سلامت پوست

آلودگی هوا مستقیما روی پوست انسان اثر می‌گذارد و با نفوذی که بر لایه‌های پوست دارد موجب از بین رفتن سد محافظتی پوست و کاهش تولید کلاژن خواهد شد. تیره و کدر شدن پوست، لکه‌های پوستی، قرمزی و التهاب، خشک شدن پوست، پسوریازیس، اگزما، آکنه و پیری پوست از جمله عوارض و تاثیرات آلودگی هوا به پوست شناخته می‌شود. از آنجا که آلودگی هوا مستقیما می‌تواند به پوست ما آسیب وارد کند روش‌های برای مراقب از پوست وجود دارد که می‌تواند به سلامت شما کمک کند.

• اولین و ساده‌ترین کار شستشوی پوست بعد از ورود به خانه و پاک کردن آلودگی از سطح آن است.
• استفاده از کرم ضد آفتاب می‌تواند عوارض آلودگی هوا بر پوست را کاهش دهد و از پوست در برابر اشعه مضر، آلودگی و آسیب رادیکال‌های آزاد محافظت کند.
•  محصولات لایه بردار ملایم موجب می‌شود تا آلودگی‌های سطح پوست از بین بروند و منافذ پستی به صورت عمیق تمیز شوند.
• مرطوب کننده همانند یک محافظ روی پوست عمل کرده و از نفوذ آلودگی به منافذ پوستی شما جلوگیری می‌کند.
• مصرف بیشتر آب و مایعات در طول روز می‌تواند از پوست ما در برابر آلودگی هوا و اشعه‌های مضر نور خورشید محافظت کند و به دفع سموم از بدن کمک کند.
• استفاده از آنتی‌اکسیدان‌ها از پوست در برابر آسیب رادیکال‌های آزاد محافظت می‌کند. برای تامین آنتی‌اکسیدان‌ها از طریق خوراکی باید از مواد غذایی حاوی ویتامین‌های مختلف مثل ویتامین A، ویتامین C، ویتامین D، ویتامین B و B۳ استفاده کنید.

راهکارهایی برای سلامت چشم

چشم انسان در صورت روبه رو شدن با هوای آلوده به سرعت عکس العمل نشان می دهد و با ترشح اشک بیشتر، مانع از رسوب مواد آلاینده و ایجاد خشکی چشم می شود. چنانچه میزان آلودگی زیاد باشد مکانیزم اشکی به درستی عمل نمی کند. در نتیجه افرادی که به مدت طولانی در فضای باز حضور دارند به تدریج با علائمی مانند خشکی چشم، سوزش چشم، خارش، اشک ریزش و افت کیفیت بینایی روبه رو می‌شوند.

• به طور مرتب صورت و چشم‌های خودتان را با آب ملایم، صابون یا شامپو (بچه) بشویید.
• از دست زدن به چشم‌ها و مالش آنها خودداری کنید زیرا سبب تشدید حساسیت و بروز عفونت می‌شود.
• اگر ساعت‌های طولانی خارج از منزل هستید حتماً از قطره اشک مصنوعی استفاده کنید. اشک مصنوعی از چشم هایتان در برابر عوامل زیان بار آلودگی هوا پیشگیری می‌کند.
• هنگام خروج از منزل در روز از عینک آفتابی استفاده کنید.

شاخص‌های آلودگی هوا را بشناسید

هنگامی که می‌خواهید بیرون بروید و هوا آلوده است، کیفیت هوا را چک کنید و اگر اجباری در کار نیست بیرون نروید. بهتر است شاخص‌های کیفی هوا را بشناسید و وضعیت آن را دنبال کنید تا بتوانید رفت‌و آمدها خود را بر اساس آن تنظیم کنید و آسیب کمتری ببینید. شاخص‌های کیفی هوا از صفر تا ۵۰ هوای پاک (سبز)، ۵۱ تا ۱۰۰ هوای سالم (زرد)، ۱۰۱ تا ۱۵۰ ناسالم برای گروه‌های حساس (نارنجی)، ۱۵۱ تا ۲۰۰ ناسالم برای عموم (قرمز)، ۲۰۱ تا ۳۰۰ بسیار ناسالم (بنفش) و ۳۰۱ تا ۵۰۰ بسیار خطرناک (قهوه‌ای) است.