به گزارش ایران اکونومیست، امروز ۱۱ آذر ۱۴۰۳ خورشیدی به اهم مناسبتها و اتفاقات تاریخیِ این روز میپردازیم.
شهادت میرزا کوچک خان جنگلی- ۱۳۰۰
میرزا یونس معروف به میرزاکوچک خان در سال ۱۲۵۹ در رشت چشم به جهان گشود و بیشتر تحصیلاتش را در شهرهای رشت و تهران گذراند. او در سال ۱۲۸۶ در گیلان به صفوف آزادی خواهان پیوست و برای سرکوبی محمدعلی شاه قاجار روانه تهران شد.
میرزا کوچک خان بعدها نهضت جنگل را پایهگذاری کرد و در اواخر سال ۱۲۹۴ همزمان با جنگ جهانی اول با گرایش به اندیشه اتحاد جوامع اسلامی، کمیتهای به نام "اتحاد اسلام" را در تالش تشکیل داد.
در سال ۱۹۱۹ قراردادی میان ایران و انگلیس امضاء شد. قرارداد مذکور زمینه حرکتهای مخالف دخالت بیگانگان در ایران، از جمله نهضت جنگل را به وجود آورد.
قیام مسلحانه میرزا کوچکخان با تعداد اندک یاران با وفایش که مجذوب اندیشههای انقلابی و معنوی وی شده بودند، در گیلان آغاز شد و در اندک مدت، از حمایت بیدریغ مردم آن سامان برخوردار شد. قزاقهای روس و نظامیان انگلیسی و قشون محمدعلی شاه برای سرکوبش با چریکهای جنگل درگیر شدند.
گرچه میرزا در ابتدا پیروزیهایی به دست آورد، اما پس از چند درگیری با قوای دولتی، بر اثر توطئههای روسیه و انگلیس و بروز تفرقه میان اعضای اصلی نهضت، نیروهای میرزا پراکنده شدند، میرزا هم که به منظور گردآوری نیرو از زادگاهش خارج شده بود، در اثر برف و سرمای شدید در جنگلهای شمال ایران توانش را از دست داد.
مزدوران رضاخان که در تعقیب او بودند، وی را نیمه جان یافتند و در نهایت یکی از یاران خائن جنگلی، سر میرزا را به نشانه پایان قیام جنگل برای رضاخان به ارمغان بُرد. میرزا کوچک خان جنگلی، سخت به اتحاد جهان اسلام عشق میورزید و در راه آن تلاش کرد.
او بارها در برابر مردم گیلان، هدف از نهضت خود را احیای قوانین اسلام معرفی نمود و متذکر شد که میرزا کوچک هرگز اسلحه را از خود دور نخواهد کرد، مگر وقتی که مطمئن باشد افراد ایرانی از تطاول متجاوزان بیگانه و ستمکاران داخلی، در امان بوده و از رفاه برخوردار شوند.
تاخت و تازهای خارجی در صحنه سیاست و اقتصاد کشور و سیاست بازی عناصر منافق، وضع آشفته کشور و بیکفایتی دولتمردان، انگیزههایی بود که این روحانی جوان و دلسوخته را به میدان سیاست و سپس صحنه کارزار کشاند تا این که در این راه به شهادت رسید.
پس از شهادت میرزا، تلاشهای چند تنِ دیگر از یارانش برای زنده نگهداشتن نهضت جنگل راه به جایی نبرد و این جنبش پایان پذیرفت.
درخواست امام خمینی(ره) از سربازان برای فرار از پادگانها- ۱۳۵۷
در حالی که با آغاز محرم، مبارزه مردم علیه دستگاه جور پهلوی، به اوج خود نزدیک میشد و رژیم در حال فروپاشی طاغوت، برای نگاه داشتن خود، دست به هر کاری میزد، حضرت امام خمینی(ره) با صدور پیامی عنوان کردند: «اخبار طاقتفرسای ایران عزیز تا این ساعت که یک روز از محرم نگذشته است، روح و جان اینجانب را معذب نموده است. من، آنان را که با سکوت و احیانا با اعمال خود از شاهِ خیانتکار پشتیبانی میکنند، نصیحت میکنم که به ملت مظلوم که برای اسلام خون میدهند و فداکاری میکنند، بپیوندند.
من از سربازان سراسر کشور خواستارم که از سربازخانهها فرار کنند. این وظیفهای است شرعی که در خدمت ستمکار نباید بود. اعتصاب بزرگ خود را هرچه بیشتر ادامه دهید و دستگاهِ این خائنینِ یاغی را فلج کنید.»
این پیام امام با استقبال وسیع سربازان و نیروهای مسلح قرار گرفت و نیروهای متدین ارتش و قوای انتظامی که حاضر به رویارویی با مردم نبودند، از پادگانها فرار کردند.
این اتفاق موجب پیوستن نیروهای مذهبی ارتش به مردم شد و حرکت انقلاب را شتاب بیشتری داد.
همه پرسی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران- ۱۳۵۸
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، به منظور اجرای احکام و قوانین الهی، طی انتخاباتی، مجلس خبرگان قانون اساسی تشکیل و به تدوین قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران پرداخت.
این قانون در ۲۴ آبان ۱۳۵۸ به تصویب اکثریت نمایندگان مجلس خبرگان رسید و سرانجام در همهپرسی که طی روزهای ۱۰ و ۱۱ آذر ماه ۱۳۵۸ انجام شد، مردم مسلمان ایران با ۹۹/۵ درصد، رای قاطع و موافق خود را درباره قانون اساسی دادند.
حضرت امام خمینی(ره) پس از تنفیذ قانون اساسی فرمودند: قانون اساسی، یکی از ثمرات عظیم، بلکه بزرگترین ثمره جمهوری اسلامی است.
در تقویم هجری شمسی مناسبتهای دیگری چون: انتصاب محمود جم وزیر داخله از طرف رضاشاه به رئیس الوزرائی در سال ۱۳۱۴، نطق مفصل دکتر محمد مصدق در مجلس شورای ملی نطق درباره نفت و اعطاء امتیاز به کمپانیهای خارجی در سال ۱۳۲۳، کشته شدن شیخ صفر برادر شیخ شارجه که در جزیره ابوموسی از نیروی ایران استقبال کرده بود، به ضرب ۲ گلوله در سال ۱۳۵۰، شکایت دولت عراق از شیخ شارجه که با ایران برای واگذاری جزیره ابوموسی توافق کرده بود در سال ۱۳۵۰، ورود یک هیات بلندپایه بازرگانی از بلغارستان به ایران در سال ۱۳۵۲، احمدعلی بهرامی سفیر ایران در پکن و شعاع الدین شفا سفیر ایران در قطر شدند در سال ۱۳۵۳، برگزاری مراسم چهلمین روز جانباختن سید مصطفی خمینی در مسجد اعظم قم در سال ۱۳۵۶، انتخاب هفت تن از فقهای عظام به عنوان مرجع تقلید توسط جامعه مدرسین در سال ۱۳۷۳.
شهادت شهید ثالث- ۱۲۶۴
در تقویم تقویم قمری نیز شهادت ملامحمد تقی بُرغانی معروف به شهید ثالث در سال ۱۲۶۴ به ثبت رسیده است.
ملامحمد تقی بن محمد معروف به شهید ثالث در سال ۱۱۸۴ در برغان متولد شد و در قزوین، قم و اصفهان به تحصیل علوم اسلامی پرداخت، سپس در عتبات عالیات از محضر شیخ جعفر کاشف الغطاء، صاحب ریاض و سید مجاهد بهره گرفت.
او بیشتر اوقاتش را صرف ترویج احکام دین کرد. اثرهای ارزندهای چون کتاب "عیون الاصول" در اصول فقه، "مجالس المؤمنین" در مواعظ و "منهج الاجتهاد" درشرح شرایع الاسلام از تألیفات اوست.
شهید ثالث در سال ۱۲۶۴ که اوایل ظهور فتنه بابیه و سال اول جلوس ناصرالدین شاه بود، در اثر مجاهدتها و مدافعات دینی علیه فتنه فرقه بابیه به دستور برادرزادهاش قرةالعین در حالی که به نماز شب مشغول بود به دست چند نفر از افراد این فرقه مجروح شد و بعد از ۲ روز به شهادت رسید.
رویدادهای مهم این روز در تقویم میلادی به شرح زیر است:
فروپاشی اتحادیه کشورهای اروپایی موسوم به اتحاد مقدس- ۱۸۲۵
اتحادیه تاریخی کشورهای اروپایی یا اتحاد مقدس در ۲۶ سپتامبر سال ۱۸۲۵ به دنبال سقوط ناپلئون و تشکیل کنگره ویِن، بین امپراتوریهای روسیه، اتریش و پادشاهی پروس به امضاء رسید. دولتهای مذکور موافقت کردند در کشورهای تحت حکومت خود و در روابط بینالملل بر اساس آیین مسیحیت رفتار کنند البته اصل سند در دفاع از صلح و عدالت بود.
مدتی بعد بسیاری از دولتهای اروپایی نیز این موافقت نامه را امضاء کردند. اصول کلی مورد توافق در اتحاد مقدس بعدها جهت فرونشاندن انقلابهای ملی و جنبشهای آزادی خواهی مردم اروپا و سایر کشورهای تحت سلطه استعمارگران، به کار گرفته شد.
این اتحاد در اول دسامبر ۱۸۲۵ با خروج روسیه تزاری از هم فرو پاشید. اگرچه اصول موردِ توافق نیز خالی از ابهام نبود.
با این حال انقلابهای ۱۸۴۸ اروپا اتحاد مذکور را پایان داد.
در تقویم میلادی مناسبتهای دیگری چون: امضای قرارداد "لوکارنو" درباره تثبیت مرزهای آلمان در سال ۱۹۲۵، نخستین انتقال تصویر به وسیله تلگراف بین برلین و ویِن در سال ۱۹۲۷، تصرف سرزمین فلسطین عربی توسط اردن در سال ۱۹۴۷، ورود ناوهای هستهای امریکا در جنگ ویتنام در سال ۱۹۶۵، مرگ دیوید بن گوریون موسس رژیم صهیونیستی و اولین نخست وزیر آن در سال ۱۹۷۳، روز ملی رومانی و روز جهانی مبارزه با بیماری ایدز به ثبت رسیده است.