به گزارش ایران اکونومیست، «لورا سوزان هیز هولگیت» سفیر آمریکا در آژانس بینالمللی انرژی اتمی عصر پنجشنبه بیانیه واشنگتن پیرامون برجام را در نشست شورای حکام ایراد کرد.
در بیانیه ادعایی آمریکا، این کشور فعالیتهای هستهای ایران را «نگرانکننده» خواند و مدعی شد: «همانطور که در گزارش فصلی آژانس آمده است، ایران به توسعه برنامه هستهای خود و نصب آبشارهای سانتریفیوژ پیشرفته و برای انباشت مقادیر بیشتر اورانیوم با خلوص بالا ادامه داده است».
آمریکا در ادامه، ماهیت صلحآمیز برنامه هستهای ایران را زیر سوال برد و مدعی شد: «ایران ذخایر قابل توجهی از اورانیوم غنی شده با خلوص بالا را جمعآوری کرده است که هیچ هدف صلح آمیز معتبری ندارد. همانطور که مقامات ایرانی خود اشاره کردهاند، تنها کشورهای دیگری که اورانیوم را تا ۶۰ درصد غنی میکنند، کشورهای دارنده سلاح هستهای هستند. اگر ایران واقعاً علاقهمند به ایجاد اعتماد به ماهیت صلحآمیز برنامه هستهای خود است، نه تنها باید تولید بیشتر اورانیوم ۶۰ درصد غنی شده را متوقف کند، بلکه باید ذخایر ۶۰ درصدی خود را به طور کامل کاهش دهد.»
نماینده آمریکا در ادامه بیانیه خود بدون اشاره به اقدامات مخرب و یکجانبه آمریکا در روند توافق برجام مدعی شد: «ما عمیقا متأسفیم که ایران همچنان در روند تحقیقات آژانس درباره نگرانیهای پادمانی دیرینه سنگاندازی میکند و از اجرای تعهدات قانونی خود بر اساس کد اصلاحی ۳.۱ خودداری میکند. همانطور که ما به صراحت اعلام کردهایم ایران باید تعهدات پادمانهای قانونی خود را به طور کامل و بدون تاخیر بیشتر اجرا کند. اگر ایران علاقهمند به نشان دادن ماهیت انحصاری صلح آمیز برنامه هستهای خود است، باید بسیار بیشتر از برداشتن گامهای آسان برگشتپذیر انجام دهد.»
خواست آمریکا برای همکاری فراپادمانی ایران درحالی است که «دونالد ترامپ» در سال ۲۰۱۸، از توافق هستهای خارج شد که میان ایران و قدرتهای جهانی انجام شده بود و به موجب آن، ایران برنامه هستهای خود را در ازای لغو کلیه تحریمها علیه آن محدود کرد.
دولت ترامپ که با ادعای ناقص بودن این توافق و ادعای حمایت ایران از تروریسم و وجود اهداف نظامی در برنامه هستهای ایران، از توافق هستهای(برجام) خارج شده بود، با در پیش گرفتن سیاست «کارزار فشار حداکثری» تحریمهای اقتصادی متعددی را علیه ایران اعمال کرد.
تهران در واکنش به آن، پس از گذشت یک سال و نیم از متحمل شدن تحریمهای آمریکا و بدعهدی طرفین اروپایی توافق هستهای در عمل به تعهداتشان مبنی بر تلاش برای کاهش فشارهای اقتصادی تحریمها بر ایران با در نظر گرفتن سازوکاری برای عادیساز روابط با ایران، اعلام کرد که طبق حقوق محفوظ خود در بند ۳۶ برجام، در پنج گام تعیینشده از اجرای تعهدات داوطلبانه خود در توافق هستهای فاصله میگیرد. مقامات ایران تاکید کردهاند در صورتی که دولتهای غربی اراده سیاسی و حسننیت نشان دهند، آماده نهایی کردن توافقی برای لغو کلیه تحریمها خواهند بود.
از طرفی، ادعای آمریکا مبنی بر عدم همکاری ایران با آژانس درحالی است که بنا بر گزارشهای فصلی آژانس درباره ایران، فعالیتهای هستهای ایران در یک روند منظم و منطقی در چارچوب مقررات پادمان جامع و ان پی تی در حال انجام است و هیچ موضوع نگرانکننده و فوری وجود ندارد؛ با این حال کشورهای اروپایی سعی دارند تحت فشار جنگ اوکراین، شکستشان مقابل روسیه را با فشار و تهدید ایران جبران کنند. از این رو گامهایی را برای اتهامزنی به ایران در شورای حکام و شورای امنیت با این هدف که احتمالا قطعنامههای شورای امنیت علیه ایران را تمدید کنند، آغاز کردهاند.
با این وجود نماینده آمریکا در ادامه بیانیه ادعایی خود آورد: «ما مجدداً با نگرانی متذکر می شویم که تصمیم سیاسی ایران در سال گذشته برای حذف بازرسان مجرب آژانس به طور جدی بر فعالیتهای راستیآزمایی آژانس تأثیر گذاشته است. در این راستا، با توجه به گزارش دبیرکل آژانس، ایران در حال بررسی انتصاب چهار بازرس مجرب آژانس است که امیدواریم این بررسی منجر به پذیرش رسمی آنها شود.»
نماینده آمریکا در آخر ضمن استقبال از اقدامات سازنده ایران مدعی شد که این اقدامات کافی نیست و گفت: «سطح همکاری ایران با آژانس بسیار کمتر از انتظارات ذکر شده توسط مدیرکل و شورای حکام است. از اقدامات سازنده ایران پیرامون همکاری خود با دبیرکل آژانس و تیم او استقبال میکنیم، اما ایران برای ایجاد اعتماد معنادار باید اقدامات بیشتری اتخاذ کند. ایران باید به طور کامل به تعهدات پادمانی خود عمل کند و آژانس را قادر سازد تا تضمین دهد که برنامه هستهایاش منحصرا صلحآمیز است.»