نعناع با بوی باروت؛ جستجوی «زندگی» در اردوگاه آوارگان غزه

به گزارش ایران اکونومیست، رسانه آمریکایی در گزارشی با بررسی فعالیت جوانان غزه در فضای مجازی و پنجره متفاوتی که این محتواها به زندگی مردم غزه گشوده است، به نوع متفاوتی از مقاومت اشاره کرد؛ مقاومتی که زندگی را ارج می‌نهد و زیر باران موشک‌های صهیونیست‌ها، در ویرانه‌های غزۀ جنگ‌زده، به‌دنبال ردی از یک زندگی معمولی می‌گردد.

به گزارش نیویورک‌تایمز، هفت ماه پس از شروع جنگ در غزه، «محمد سعید الحلیمی» با جدیت شروع به مستندسازی زندگی روزمره خود در غزه کرد. پیش از آغاز جنگ، الحلیمی که دوستان و دنبال‌کنندگانش او را با نام «مدو» می‌شناسند، غروب خورشید، ترانه‌ها و لحظات مهم زندگی خود را در ویدیوهای کوتاه ثبت می‌کرد و به اشتراک می‌گذاشت، اما زندگی‌اش پس از بمباران غزه از هم پاشید. دانشگاهش تخریب شد و او ناچار شد به یک اردوگاه ساحلی موقت نقل‌مکان کند.

با گذشت چند ماه از جنگ و طولانی‌شدن آوارگی مدو، او دوربین خود را به سوی تجربه سورئال زندگی روزمره در غزه چرخاند. این جوان ۱۹ ساله گفته است: «سعی داشتم چیز مثبتی را نشان دهم، نوعی تاب‌آوری علی‌رغم رنج روزمره که جنبه‌ای نادیده از سبک زندگی ماست.»

فلسطینی‌های محصور در غزه از آغاز جنگ شروع به ثبت رویدادها کرده و تصاویر غالباً دلخراشی از بمباران‌های رژیم صهیونیستی منتشر کرده‌اند که به میلیون‌ها نفر در سراسر جهان رسیده است. از آنجا که رسانه‌های رسمی جهانی در اعزام خبرنگاران خود به این باریکه با محدودیت‌های وضع‌شده از سوی رژیم صهیونیستی مواجه هستند، تصاویر مخابره‌شده توسط شهروندان عادی از حملات صهیونیست‌ها در غزه از همان ابتدا به‌سرعت دست‌به‌دست شد و بازدیدکنندگان زیادی پیدا کرد.

امروز اما این جوانان دریچه‌ای متفاوت به زندگی خود گشوده و روال زندگی روزمره در میانه جنگی یک‌ساله را به تصویر می‌کشند، جنگی که به نظر نمی‌رسد پایانی داشته باشد.

محتواهای منتشرشده توسط محمد سعید الحلیمی (مدو)

به گزارش نیویورک‌تایمز، مدو شروع به انتشار پست‌هایی کرد که در آن‌ها انتظارهای چندساعته برای دریافت آب آشامیدنی، دستور پخت غذا با مواد غذایی محدود و باغچه‌ای که در کمپ آوارگان ساخته بود را به نمایش می‌گذاشت. او در یکی از این پست‌ها در حالی که سعی داشت فرایند کاشت یک بوته نعناع در باغچه‌اش را به دنبال‌کنندگانش در شبکه اجتماعی اینستاگرام نشان دهد از آنان پرسید: «در نظرات به من بگویید، چه اسمی باید برایش بگذارم؟»

حدود ۱۰هزار کیلومتر دورتر در مرکز ایالت فلوریدا، یک شهروند آمریکایی ۳۶ ساله به نام «سیرا تافت» در حال تماشای پست‌های مدو بود و درباره وضعیت وی احساس نگرانی می‌کرد. تافت درباره مدو می‌گوید: «او مثل کسی بود که اگر رو در رو ملاقاتش می‌کردم، می‌توانستیم بهترین دوست یکدیگر باشیم.»

زندگی در غزه از دریچه اینستاگرام

به گزارش رسانه آمریکایی، برخی فلسطینی‌ها در غزه نحوه پختن غذا بر روی آتش را با استفاده از هر مواد محدودی که در دسترس است، مستندسازی می‌کنند. برخی دیگر جعبه‌های کمک‌های بشردوستانه را باز می‌کنند یا روتین‌های ورزشی خود را با دنبال‌کنندگانشان به اشتراک می‌گذارند. در بعضی از حساب‌های کاربری جوانان غزه نیز می‌توان در میان آوار شهر و صف‌های طولانی برای دریافت آب، شاهد بازی‌های دوستانه فوتبال و شطرنج بود.

این جوانان که به زبان انگلیسی مسلط بوده و شاهد افزایش دنبال‌کنندگان خود هستند، دیدگاه‌های خود را به اشتراک می‌گذارند و برای دریافت کمک درخواست می‌کنند. آن‌ها از همان زبانی استفاده می‌کنند که اینفلوئنسرهای مطرح در سراسر جهان با استفاده از آن توانسته‌اند جزئیات زندگی خود را به اشتراک گذاشته و مخاطبان زیادی جذب کنند.

«لورا سروای» استادیار روزنامه‌نگاری در «دانشگاه خودگردان بارسلونا» که فعالیت‌های آنلاین فلسطینیان را مطالعه کرده، می‌گوید محتوای الحلیمی و دیگر جوانان فلسطینی که فعالیت‌های عادی مانند ورزش کردن یا آشپزی را در پس‌زمینه جنگ به تصویر می‌کشند، این ظرفیت را دارد که مخاطبان زیادی داشته باشد. او می‌گوید در اینجا دیگر زبان پیچیده روزنامه‌نگاری مطرح نیست، بلکه در دیدگاه دنبال‌کنندگان این محتواها، جوانانِ پشت این صفحات در واقع اشخاص آشنایی هستند که هستی خود را به نمایش گذاشته‌اند، هستی‌ای که مخاطبان آن را با هستی خود مشابه می‌دانند.

«محمد فارِس»، جوان فلسطینی ساکن خان یونس، پیش از آغاز جنگ، باشگاه ورزشی را مکان مورد علاقه خود معرفی کرده بود. او که به تشویق پدر و مادرش به ثبت رویدادهای زندگی‌اش روی آورده، از ماه آوریل روتین‌های غذایی و ورزشی خود را در حساب کاربری‌اش به اشتراک گذاشته و بیش از ۱۸۰ هزار دنبال‌کننده به دست آورده است.

فارِس اخیراً در مصاحبه‌ای در حال دریافت سهم آب خود، گفت: «چرا از این فرصت برای صحبت با جهان استفاده نکنیم؟» فارس گفته است که از زمان شروع انتشار ویدیوهای خود، تقریباً ۱۳ هزار دلار درآمد آنلاین داشته و امیدوار است که در نهایت بتواند خانواده‌اش را از غزه خارج کند.

فارس با اشاره به بی‌ثباتی ناشی از آوارگی و کمبود مواد غذایی سالم، به دشواری در دسترسی به یک اتصال پایدار به اینترنت سخن می‌گوید و یادآور می‌شود که گاهی برای بارگذاری یک ویدئو، باید ساعت‌ها منتظر بماند. او می‌گوید پیامش به مخاطبانش این است که فلسطینی‌ها سعی دارند به زندگی ادامه دهند.

به گزارش نیویورک‌تایمز، جنگ غزه باعث شده تا بیشتر فلسطینیان ساکن این منطقه به مناطق کوچک‌تری که رژیم صهیونیستی آن را به عنوان منطقه امن مشخص کرده است، نقل مکان کنند. با این حال، سازمان ملل متحد و گروه‌های امدادی با اشاره به قحطی گسترده در غزه، تاکید دارند که هیچ مکان امنی در این باریکه وجود ندارد.

الحلیمی و دیگر جوانانی که مانند او سعی دارند زندگی روزمره در غزه جنگ‌زده را به تصویر بکشند، می‌گویند در بعضی موارد به انتشار اطلاعات نادرست متهم شده یا به دلیل لحن شوخ‌طبعانه خود، مورد انتقاد قرار گرفته‌اند. مدو در واکنش به این انتقادات در ماه مه با انتشار ویدیویی گفت: «ما جهنم را تجربه کرده‌ایم... من فقط یک درصد از زندگی‌ام را نشان می‌دهم، آن یک درصدی که سعی دارم به خوشی بگذرانم.»

مخاطبان جهانی

حتی پیش از آغاز جنگ، جوانان فلسطینی از لحن غیررسمی و شوخ‌طبعانه شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌کردند تا به گفته دکتر «سروای» از دانشگاه خودگردان بارسلونا، «فعالیت بازیگوشانه» داشته و از طنز برای بیان نکات سیاسی بهره بگیرند.

این استاد دانشگاه می‌گوید پافشاری بر تزریق لحن طنز در هنگام مخابره رویدادهای غزه، خود نوعی مقاومت و طغیان است، زیرا در واقع جوانان غزه سعی دارند بگویند «ما زنده مانده‌ایم و ادامه خواهیم داد»، که یک پیام سیاسی مهم است. به گفته دکتر سروای، انتشار این ویدئوها تحت عنوان محتوای «سبک زندگی»، باعث می‌شود الگوریتم‌های رسانه‌های اجتماعی آن‌ها را با مخاطبان بیشتری به اشتراک بگذارند. حتی در دیگر نقاط جهان نیز استفاده از ابزارهای نه‌چندان رسمی و بازیگوشانه موجب شده تا آرمان دیگر جنبش‌ها گسترش یابد، مانند جنبش مبارزه با قتل زنان در آمریکای لاتین که از همین لحن و الگوها پیروی کرد.

مدو، جوان ۱۹ساله فلسطینی در یکی از مصاحبه‌هایش با بیان اینکه ساخت این محتواها تحمل بار دشوار زندگی در غزه را برایش آسان‌تر می‌کند، گفت: «تمام تلاشم را می‌کنم تا جنبه‌هایی جدید و روشنی در زندگی خود در چادر ایجاد کنم و آن را به یک روز به‌یادماندنی تبدیل کنم؛ تبدیل لحظه‌ای از درد، به لحظه‌ای از امید.»

او که یک نخبه تحصیلی بود و تحت یک طرح وزارت خارجه ایالات متحده، در تگزاس تحصیل کرده بود، شاهد افزایش شدید دنبال‌کنندگان خود بود و امید داشت که پول کافی برای خارج کردن خانواده خود از غزه را جمع‌آوری کند، اما فرصت این کار را پیدا نکرد.

ویدیویی که او در ۲۵ اوت سال میلادی جاری منتشر کرد، به آخرین محتوای منتشرشده از وی تبدیل شد، زیرا او یک روز بعد در حمله هوایی رژیم صهیونیستی بر اثر اصابت ترکش به جمجمه‌اش به شهادت رسید و در بیمارستانی در خان‌یونس درگذشت؛ حمله‌ای که صهیونیست‌ها آن را انکار کردند.

در چند ماهی که از شهادت مدو می‌گذرد، دنبال‌کنندگانش ویدیوهای او را بارها تماشا کرده و یاد و خاطرش را زنده نگه داشته‌اند. برخی هم قول داده‌اند که به یاد او در باغچه‌های خود نعناع بکارند و یک طرح حمایتی برای کمک به خانواده‌اش، تا کنون بیش از ۱۳۷ هزار دلار بودجه جمع‌آوری شده است. مدو در یکی از ویدیوهایش درباره کاشت گیاهان گفته بود: «این کار برای من نوعی مقاومت است، من زندگی را جاری می‌کنم. آن‌ها (صهیونیست‌ها) جان می‌گیرند و من جان می‌بخشم.»