دنياي اقتصاد: بورس اوراق بهادار تهران روز گذشته در سايه بازگشت آرامش به بازارهاي موازي و اعلام حمايت از روند معاملات بازار با رشد شاخص همراه شد و شاهد بازگشت صف‌هاي خريد به نمادهاي اصلي و مورد توجه بود.
در بازار ديروز معامله‌گران پس از شش روز كاري افت مداوم، رشد 9/169 واحدي شاخص كل را تجربه كردند. اين رشد پس از كاهش تلاطم در قيمت ارز و ثبات نسبي اين بازار و اعلام برنامه‌هاي مسوولان براي حمايت از بازار سهام به دست آمد. اما در اين ميان حجم معاملات ديروز بسيار كمتر از انتظار اوليه بود. ارزش معاملات ديروز بورس اوراق بهادار تهران به رقم 9/23 ميليارد تومان رسيد كه اين رقم كمتر از حد انتظار براي تائيد يك چرخش در روند معاملات به شمار مي‌رود. كارشناسان بازار در شرايط كنوني دو گمانه‌زني اساسي را مطرح مي‌كنند. در نخستين گمانه‌زني بحث عدم تصميم‌گيري معامله‌گران و رسيدن بازار به كف نسبي مطرح مي‌شود كه براساس آن به دليل افت قيمت‌ها انگيزه فروش در بازار بسيار كاهش يافته است، از اين رو بازار با تزريق اندك نقدينگي رويكردي مثبت يافته و برخورد شديد عرضه و تقاضا در روزهاي آينده و پس از رشد قيمتي محقق خواهد شد. در گمانه‌زني دوم برخي از معامله‌گران تغيير در روند قيمتي سهام با حجم اندك را تنها استراحتي جزئي در روند كلي افت ارزيابي كرده و براساس اين گمانه‌زني استراحت و اصلاح قيمتي كنوني تغييري موقتي به شمار مي‌رود. انتظار مي‌رود معامله‌گران در روزهاي آتي شاهد ارزيابي دقيق تري از معاملات ديروز بازار و عوامل موثر در آن باشند.
ثبات در بازارهاي موازي
در بازار ديروز همچنين ثبات نسبي در بيشتر حوزه‌هاي موثر بر بازار سرمايه برقرار بوده است كه اين امر نيز در ثبات بازار بي‌تاثير نبوده است. در مهمترين تحولات كلان ديروز وضعيت بازار ارز از ثبات نسبي برخوردار بود زيرا پس از تكذيب قصد دولت براي تغيير نرخ مرجع آرامشي بر بازار ارز حاكم شده است. در اين ميان ديروز ايده راه‌اندازي بازار گواهي سپرده ارزي مورد بحث رسانه‌اي بود. در همين حال ديروز در ميان نمايندگان مجلس اختلاف نظري در مورد ايجاد يا عدم ايجاد بازار گواهي ارزي به چشم مي‌خورد. در حالي كه دكتر پورابراهيمي نايب رييس دوم كميسيون اقتصادي مجلس در موافقت با راه‌اندازي اين بازار صحبت كرده و از عدم همكاري بانك مركزي با اين ايده خبر داده است، برخي ديگر از اعضای كميسيون اقتصادي از جمله رييس اين كميسيون مخالف ايده راه اندازي گواهي ارزي هستند. تجربه قبلي بازار در مخالفت بانك مركزي به منظور ارائه نقدي سكه در بازار آتي سكه در بورس كالا و اقدام اين بانك در پيش فروش مستقيم سكه نشان از آن دارد كه در صورت عدم همراهي بانك مركزي با بورس، راه‌اندازي بازار ارز با مشكلات عديده‌اي مواجه خواهد شد. در همين حال جايگاه صرافان در بورس ارز نيز يك ابهام جدي است. به ويژه آنكه ديروز ابراهيم درويشي معاون نظارتي بانك مركزي در گفت‌وگو با ايسنا، در مورد ارائه مجوزهاي جديد به متقاضيان براي راه‌اندازي صرافي، با بيان اينكه ما براي دادن مجوز مشكلي نداريم عنوان كرد: ما در دادن مجوز صرافي به كساني كه شرايط آن را داشته باشند و نوبت آنها برسد مشكلي نداريم.معاون نظارتي بانك مركزي تصريح كرده است كه بورس ارز بر كار صرافي‌ها تاثير مستقيم نمي‌گذارد، زيرا در همه جاي دنيا صرافي يك كار خاص دارد و كار آنها نقد يا تبديل كردن پول است و كار بورس ارز جداي از اين است.
آثار اوراق اختيار فروش چه خواهد بود؟
در همين حال ارائه طرح اوليه قراردادهاي فروش تبعي سهام نگراني‌هایی را در مورد نحوه اجراي اين دستورالعمل ايجاد كرده است. ارائه اين دستورالعمل توام با شتاب‌زدگي موجب شده است مسائلي كه در قراردادهاي اختيار فروش استاندارد مطرح است در اين دستورالعمل مطرح نشود. نخستين مشكل اين دستورالعمل عدم پيش‌بيني سپرده اوليه يا هزينه خريد اوراق است كه در اين دستورالعمل هزينه خريدار اوراق را تنها به يك كارمزد محدود مي‌كند. اين امر اصل صرفه و صلاح صادر‌كننده را با ابهام مواجه مي‌سازد و مشخص نيست سهامدار عمده براساس چه صرفه‌اي اقدام به صدور اين اوراق خواهد كرد. نبود هزينه صدور براي اين اوراق تقريبا مشابه عرضه رايگان بيمه نامه از سوي يك شركت بيمه است كه تقاضاي دو چنداني را براي اين قرارداد پديد مي‌آورد در حالي كه صادر كننده به صورت غير‌عقلاني خود را در موقعيت زيان قرار داده است.
در همين حال يكي از مهمترين مسائل، احتمال عرضه گسترده سهام از سوي دارندگان سهام است كه نتوانسته‌اند اوراق اختيار فروش را به دست آورند.در شرايط كنوني بديهي است هيچ يك از منتشر‌كنندگان اوراق قادر به پوشش تمامي سهام شناور خود در بازار نيستند كه همين امر نيز محدوديت دسترسي و به تبع آن صف خريد اوراق را مطرح مي‌سازد. در اين شرايط افرادي كه نتوانند اوراق كافي به دست آورند براي خروج از ريسك و برابري ريسك با دارندگان اوراق اقدام به فروش سهام مازاد خود خواهند كرد. در همين حال اصل اوليه مالي كه خروج از ريسك بيشتر است نيز باعث مي‌شود در صورتي كه فردي نتواند به اندازه كل دارايي خود اوراق اختيار فروش به دست آورد مازاد سهام خود را بفروشد. مساله سوم ابهام در نحوه تسويه در حالت‌هاي مختلف است. به ويژه آنكه در دستورالعمل در كنار تسويه نقدي بحث واگذاري سهام بيشتر از سوي صادر‌كننده اوراق مطرح شده است. در اين شرايط اگر قيمت سهام به ميزان قابل ملاحظه‌اي افت كند قطعا هيچ سهامدار عمده‌اي قادر به پوشش كل تعهد خود نيست. بديهي است در صورتي كه يك شركت 10هزار ميليارد توماني نظير مخابرات تنها براي 5درصد سهام شناور خود اوراق اختيار فروش منتشر كرده و ريسك 500ميليارد تومان سهام شناور خود را از طريق اوراق پوشش دهد به ازاي افتي معادل افت 5ماهه اول امسال كه نزديك به 20درصد بوده است به همراه 20درصد سود دارنده اوراق بايد در يك سال 200ميليارد تومان پرداخت كند كه به هيچ وجه از سوي سهامدار عمده منطقي نخواهد بود كه همين امر نيز اصل استقبال سهامداران عمده را از اين طرح با ابهام مواجه مي‌سازد. انتظار مي‌رود دستورالعمل كنوني با مشورت با كارشناسان و اساتيد مالي مورد بحث و اصلاح قرار گيرد.در گروه بانكي ديروز پذيره‌نويسي موسسه مالي كوثر با استقبال بازار مواجه شد، انجام اين پذيره‌نويسي پس از ثبت در‌خواست‌ها در بازار ديروز به روز دوشنبه موكول شده است.در اين گروه ديروز بيمه آسيا در اطلاعيه شفاف‌سازي از قصد خود براي فروش 19 ملك در تهران و شهرستان به ارزش تقريبي 32ميليارد تومان خبر داد. در گروه مالي ديروز مديرعامل جديد شركت تامين سرمايه نوين منصوب شد. به گزارش بورس 24، معاون مالي و اقتصادي گروه توسعه معادن روي ايران به عنوان مديرعامل شركت تامين سرمايه نوين منصوب و جايگزين سيد‌حسين ميري شده است و اين انتصاب جديد به تاييد سازمان بورس هم رسيده است.در گروه واسطه‌گري مالي در مجمع ديروز شركت سرمايه‌گذاري خوارزمي به تقسيم 228 ريالي به ازاي هر سهم رضايت داد.در مجموع بازار ديروز بازاري مثبت بود كه در آن شاخص به 23هزار و 957واحد رسيد و از 190 نمادي كه ديروز به روي تابلو رفتند 86نماد با كاهش قيمت و 103نماد با رشد ارزش همراه شدند.
