ایران اکونومیست- یک کار‌شناس مسائل بین المللی تاکید کرد دلواپسان درباره محدودیت
احتمالی در برنامه هسته‌ای ایران در دوره پس از توافق جامع واقعیت‌ها را
بدون وارانه کردن آن بیان کنند.
باراک اوباما
رئیس جمهوری آمریکا هفته گذشته در مصاحبه‌ای با خبرگزاری رویترز گفته بود
که ایران باید برای حداقل ده سال، پایبندی خود را به توقف فعالیت اتمی‌اش
به صورتی قابل تصدیق اعلام کند، تا امکان رسیدن به موافقتنامه جامع بر سر
پرونده اتمی این کشور وجود داشته باشد.
این
سخنان اوباما در حالی مطرح شد که پیش از این آمریکا در مذاکرات هسته‌ای با
ایران خواستار مدت زمان ۱۵ تا ۲۰ سال برای اجرای توافق جامع یا همان
پایبندی ایران به برخی محدودیت‌ها شده بود. این در حالی است که این درخواست
به شدت از سوی تیم مذاکره کننده هسته‌ای ایران با مخالفت روبرو شد.
پس
از گذشته بیش از یک سال از زمان حصول توافق مقدماتی در ژنو۳ موسوم به
برنامه اقدام مشترک، با مقاومت تیم مذاکره کننده هسته‌ای کشورمان نظر
آمریکایی‌ها به نظر ایران تا حدودی نزدیک شده است و آن‌ها اکنون به جای مدت
زمان ۱۵ تا ۲۰ ساله سخن از مدت زمان ۱۰ سال برای اجرای توافق جامع به زبان
می‌آوردند.
پس از سخنان اوباما، محمد جواد ظریف
وزیر خارجه ایران هم در گفت‌و‌گو با شبکه تلویزیونی «سی ان ان» گفته بود
که اگر به توافق برسیم، محدودیت‌های مشخصی را برای مدت زمان مشخصی قبول
می‌کنیم.
این سخن وزیر خارجه ایران که تا حدودی
(بدون در نظر گرفتن بعد زمان) نزدیک به دیدگاه رییس جمهوری آمریکا بود و
احتمال حصول توافق جامع هسته‌ای را افزایش می‌داد اکنون به مبنای دلواپسی
دلواپسان تبدیل شده است و حتی برخی از این دلواپسان آن را «کلاه گشاد‌تر از
توافق دو مرحله‌ای» خوانده‌اند.
حسن بهشتی‌پور کار‌شناس مسائل بین المللی درباره
اینکه آیا واقعا اجرای توافق جامع هسته‌ای در یک دوره زمانی ۱۰ ساله کلاه
گشادی است که سر ایران می‌رود گفت: دلواپسان درباره محدودیت احتمالی در
برنامه هسته‌ای ایران در دوره پس از توافق جامع واقعیت‌ها را بدون وارانه
کردن آن بیان کنند.
وی افزود: ایران و گروه ۱+۵
در حال مذاکره به منظور رسیدن به توافقی هستند که در پایان این توافق از یک
سو محدودیت‌های اعمال شده علیه ایران در چارچوب تحریم‌های یکجانبه و چند
جانبه بر طرف و برنامه هسته‌ای ایران به یک برنامه عادی تبدیل شود و از سوی
دیگر نگرانی‌های جهانی نسبت به ماهیت برنامه هسته‌ای ایران بر طرف شود.
این
کار‌شناس مسائل بین الملل ادامه داد: بنابراین پس از این توافق نیاز است
که آنچه مورد تایید دو طرف قرار گرفته است در یک دوره زمانی به مرحله اجرا
گذاشته شود که این مرحله می‌تواند زمانی ۲۰، ۱۵ و یا ۱۰ ساله داشته باشد.
وی
تصریح کرد: آنچه که دلواپسان مدعی شده‌اند این مرحله صرف محدودیت علیه
برنامه هسته‌ای ایران نیست. چرا که پس از توافق جامع هسته‌ای برنامه
هسته‌ای ایران که به رسمیت شناخته خواهد شد در مقیاس ۵ درصد ادامه پیدا
خواهد کرد.
بهشتی‌پور افزود: مرحله اجرای توافق
جامع اساسا برنامه هسته‌ای ایران در همین مرحله‌ای که قرار دارد متوقف
خواهد شد و توسعه پیدا نخواهد کرد. این در حالی است که در همین مرحله هم
نیاز کشور به اورانیوم غنی شده تامین خواهد شد.
وی
ادامه داد: اگر در مرحله اجرای توافق جامع هسته‌ای، به طور مثال غنی سازی
۲۰ درصد به حالت تعلیق درآید، یقینا جمهوری اسلامی ما به ازای تعلیق و
محدودیت را دریافت خواهد کرد. به این معنا که طرف‌های مقابل نیاز کشور به
سوخت ۲۰ درصد که در حال حاضر تنها برای راکتو تحقیقاتی تهران است را تامین
خواهند کرد.
این کار‌شناس مسائل بین الملل گفت:
اساسا در دوره‌ای جمهوری اسلامی ایران به این دلیل غنی سازی ۲۰ درصد را در
دستور کار قرار داد که طرف‌های غربی از عمل به تعهد خود برای تامین نیاز
کشورمان به سوخت جهت استفاده در راکتور تهران خودداری کرد. این در حالی است
که نه آن دوره و نه اکنون غنی سازی ۲۰ درصد صرفه اقتصادی ندارد.
وی
افزود: بنابراین این توافق احتمالی یقینا خیلی بهتر از آن است که ایران به
طور کامل غنی سازی خود را متوقف کند یا سوخت ۵ درصد خود را به روسیه و یا
کشورهای دیگر ارسال کند تا تبدیل به اورانیوم ۲۰ درصد شود.
بهشتی‌پور
ادامه داد: از سوی دیگر به این دلیل زمانی مثلا ۱۰ ساله برای اجرای توافق
جامع از سوی کشورهای غربی در نظر گرفته شده است که در این زمان آژانس بین
المللی انرژی اتمی نه آمریکا، نه فرانسه و یا کشورهای دیگر بلکه یک سازمان
بین الملل برای مدت مشخص بر برنامه هسته‌ای ایران نظارت کند تا حقانیت ما
درباره صلح آمیز بودن برنامه هسته‌ای اثبات شود.
این
کار‌شناس مسائل بین الملل تصریح کرد: اجرای این مرحله هم تنها توسط جمهوری
اسلامی ایران انجام نمی‌گیرد و بسیاری از کشورهای جهان مرحله‌ای مشابه ما
را پشت سر گذاشته‌اند از جمله آرژانتین، برزیل، ژاپن و آلمان و کشورهای عضو
ان پی تی و ...
بهشتی‌پور گفت: این نظارت هم پس
از توافق جامع و تصویب احتمالی پروتکل الحاقی توسط مجلس خود به خود انجام
می‌گیرد و موضوع عجیب و تازه‌ای محسوب نمی‌شود. ضمن آنکه این قطعا دارای
چهارچوب، ترتیبات و با هماهنگی‌های لازم خواهد بود.
وی
افزود: در ضمن نکته‌ای که اساسی درباره این دلواپسی این است که هنوز
مذاکرات در جریان است و به طور قطعی زمان و نوع اجرای توافق جامع مورد
تایید و تصویب قرار نگرفته است از این رو باید صبر کرد و اجازه داد تا
مذاکره کنندگان به تلاش خود برای احقاق حقوق و تامین منافع ملی همانند
گذشته ادامه دهند.
بهشتی‌پور در خاتمه گفت:
بنابراین وارانه کردن واقعیت‌ها درباره زمان اجرای توافق جامع با تشویش
افکارعمومی و طرح اتهاماتی به مذاکره کنندگان هسته‌ای ایران که مورد تایید
مقام معظم رهبری هستند کار جوانمردانه‌ای نیست.
