سکته پول‌های اروپایی

ایران اکونومیست- رویدادهای هفته گذشته در عرصه‌های اقتصاد و سیاست جهان، هفته جدید بازارهای داخلی را کاملا تحت تاثیر خود قرار داده است. روز شنبه، روز سقوط قیمت‌های سکه بهار آزادی و ارز واحد اروپایی و همچنین افت شاخص بازار ارز بود، روندی که تحت تاثیر روندهای بازارهای جهانی و مذاکرات هسته‌ای رخ داد. بازارهای جهانی فلزهای گرانبها پس از انتشار داده‌های بهتر از انتظار گزارش اشتغال‌زایی آمریکا در روز جمعه شاهد سقوط آزاد قیمت اونس طلا بودند، اتفاقی که شنبه بهای سکه را با 18 هزار تومان کاهش به 962 هزار تومان رساند. گزارش روز جمعه از سوی دیگر باعث خیز گرفتن شاخص دلار شد تا یورو که در واکنشی احتیاطی به آغاز برنامه‌های تسهیل کمی بانک مرکزی اروپا روبه افت گذاشته بود، با سقوط مواجه شود. رسیدن نرخ برابری یورو مقابل دلار به کمترین سطح از سپتامبر 2003، بهای یورو در بازار تهران را نیز تحت تاثیر قرار داد تا این ارز با کاهشی 80 تومانی به قیمت 3750 تومان برسد. قیمت دلار نیز تحت‌تاثیر خوش‌بینی به نتیجه مذاکرات هسته‌ای با توجه به روند آخرین دور گفت‌وگوها با 10 تومان کاهش به بهای 3410 تومان رسید. همچنین پوند بریتانیا با عللی مشابه با 60 تومان کاهش روی قیمت 5190 تومان ایستاد.

سقوط تاریخی یورو با ادامه رکوردشکنی دلار
افت 4 درصدی قیمت طلا در یک هفته


 اونس طلا در هفته گذشته با سقوط از قیمت 1213 به بهای 1168 دلار، افتی 45 دلاری را برای خود رقم زد، افتی که بخش عمده آن واکنش به آمار خوب اشتغالزایی آمریکا بود. ثبت کمترین قیمت‌ها در بیش از 2 ماه گذشته باعث شده که کارشناسان احتمال «شناسایی سود» در هفته کاری جدید را بدهند، اما برای پیش‌بینی روند کوتاه‌مدت فلز زرد، مرور روزهای کاری هفته گذشته ضروری است.


 دوشنبه ناتمام
اونس در نخستین روز کاری هفته با 8 دلار کاهش قیمت، به بهای1205 دلار رسید. افت روز دوشنبه عمدتا ناشی از تقویت شاخص دلار، رکوردزنی شاخص‌های سهام و فروش فنی بود. فلز زرد روز دوشنبه با رسیدن خبر کاهش نرخ‌های بهره در چین رو به افزایش گذاشت، اما با تقویت ارزش دلار آمریکا و رشد شاخص‌های بورس رو به سقوط گذاشت، البته همزمان تصویر بد فنی هم به افت طلا کمک کرد. اونس در ماه ژانویه 5/ 8 درصد رشد کرد، ولی در ماه فوریه با 5/ 5 درصد افت روبه‌رو شد تا چشم‌انداز فنی آن ضعیف شود. طلا دوشنبه صبح با رسیدن خبر تسهیل بیشتر سیاست‌های پولی چین با کاهش نرخ‌های بهره شاهد افزایش خریدها بود. «بانک خلق چین» جمعه گذشته با اعلام کاهش نرخ‌های بهره همه را غافلگیر کرد. بانک مرکزی چین اعلام کرد که این اقدام به‌دلیل افزایش فشار تورم معکوس انجام شده است. این خبر در بازار فلزهای گرانبها به افزایش قیمت‌ها ترجمه شد. با این همه چنان‌که اشاره شد این پایان کار طلا در نخستین روز هفته نبود. دوشنبه همچنین شاخص مدیران خرید چین توسط موسسه HSBC اعلام شد که رقم 7/ 50 را نشان می‌داد. البته رقمی که خود دولت چین برای ماه فوریه اعلام کرده 0/ 50 است که نشانه انقباض است. دیگر خبر روز افت 3/ 0 درصدی بهای مصرف‌کننده منطقه یورو در ماه فوریه در مقیاس سالانه بود. با این همه این افت کمتر از حد انتظار بود. انتظار می‌رفت تورم منطقه یورو در دومین ماه سال 2015 معادل 4/ 0 درصد افت کرده باشد. نرخ بیکاری اتحادیه اروپا هم در ماه ژانویه به 2/ 11 درصد رسیده که 1/ 0 درصد کمتر از ماه دسامبر بود. شاخص مدیران خرید منطقه یورو هم برای ماه فوریه 1/ 50 واحد اعلام شده، شاخصی که در ماه ژانویه 0/ 51 واحد اعلام شده بود. تورم معکوس در اقتصادهای عمده جهان بیشتر نتیجه سقوط بهای انرژی و کالاهای پایه بوده است. خبر سیاسی‌ای که روز دوشنبه توجه بازارها را به خود جلب کرد قتل سیاستمدار مخالف پوتین در نزدیکی کاخ کرملین بود. روبل روسیه در نخستین روز فعالیت بازارها با کاهش ارزش به این خبر واکنش نشان داد.

  سه‌شنبه بی‌قراری
اونس روز سه‌شنبه 2 دلار دیگر افت کرد تا قیمت نهایی دومین روز کاری هفته 1203 دلار باشد. افت نسبی سه‌شنبه در شرایطی رخ داد که بازار در انتظار اخبار احتمالی جدید بی‌قرار بود. اونس در بیشتر مقاطع روز سه‌شنبه روندی سینوسی داشت. معامله‌گران در این روز در واقع انتظار برای گزارش اشتغالزایی روز جمعه را نشان دادند. در این روز «بازارهای خارجی» کلیدی بر بازار فلزهای گرانبها تاثیر افزایشی داشتند. شاخص دلار در مقطعی از روز، رو به افت گذاشت و قیمت‌های نفت خام نیز با افزایش روبه‌رو شدند. این دو عامل بازارهای طلا و نقره را تحت فشار قرار داد. دیگر خبر دومین روز کاری هفته، رشد بازارهای سهام اروپا به‌دلیل اعلام آمار خوب خرده‌فروشی آلمان بود. میزان خرده‌فروشی بزرگ‌ترین اقتصاد اتحادیه اروپا در ماه ژانویه در مقیاس سالانه 9/ 2 درصد رشد داشته است. با این حال، اروپا همچنان اخبار نگران‌کننده‌ای درباره تورم معکوس دارد. شاخص بهای مصرف‌کننده اتحادیه اروپا در ماه ژانویه نسبت به ماه دسامبر 9/ 0 درصد و نسبت به یکسال پیش از آن 4/ 3 درصد افت داشته است. تورم منفی یکی از مهم‌ترین نگرانی‌های اقتصاد جهان است.

  چهارشنبه روانی
چهارشنبه نیز روز ادامه افت طلا، اما مقاومت در برابر افت بها به زیر مرز روانی 1200 دلار بود. اونس در سومین روز کاری هفته به زیر مرز 1200 دلار سر زد، اما در نهایت با 3 دلار افت نسبت به روز سه‌شنبه روی قیمت 1200 دلار متوقف شد.
 این افت عمدتا ناشی از رسیدن شاخص دلار به بالاترین سطح در 5/ 11 سال گذشته بود. قدرت دلار علاوه بر طلا دیگر کالاهای پایه را نیز تحت فشار قرار داد. دیگر عامل مهم روز رشد قیمت‌های نفت خام بود که بخشی از اثر تقویت دلار را خنثی کرد. با این همه چشم‌انداز فنی نفت همچنان ضعیف ماند. اما خبر دیگر سومین روز کاری هفته اعلام داده‌های گزارش اشتغال‌زایی ADP آمریکا مربوط به بخش خصوصی بود. بر اساس این گزارش در ماه فوریه 212 هزار شغل در اقتصاد آمریکا ایجاد شده است. این گزارش همسو با انتظارات بود و بیشتر معامله‌گران را چشم انتظار گزارش روز جمعه نگه داشت.  چهارشنبه همچنین اعلام شد که بانک مرکزی هند نیز با کاهش نرخ‌های بهره خود همه را غافلگیر کرده است. تسهیل سیاست پولی هند آخرین مورد از موارد پرشمار انبساطی شدن سیاست‌های بانک‌های مرکزی عمده دنیا است. چین هم که در روزهای قبل از آن همین کار را کرده بود، چهارشنبه نیز هزینه وام گرفتن برای کسب‌و‌کارها را کاهش داد. خبر دیگری که در این روز جلب توجه کرد و بر بازار پنج‌شنبه اثرگذار شد، اعلام کمتر از انتظار بودن تقاضای فیزیکی هند، چین و ترکیه در ماه ژانویه بود.

  پنج‌شنبه کانالی
اما قیمت نهایی اونس روز پنج‌شنبه بالاخره به زیر مرز روانی افتاد. در چهارمین روز کاری هفته انتظار برای گزارش روز جمعه به کاهش معاملات انجامید و عوامل خارجی کاهشی نیز به افت قیمت طلا کمک کردند. اونس در این روز به قیمت 1209 دلار هم رسید، اما فشار فروش این رشد را خنثی کرد. شاخص دلار در این روز هم نزدیک بالاترین سطح در 5/ 11 سال گذشته ماند. نفت خام هم در این روز از اوج روزانه خود افت کرد تا فشار بر فلز زرد تشدید شود.
دیگر خبر روز این بود که نخست‌وزیر چین در کنگره ملی خلق که هر سال برگزار می‌شود پیش‌بینی رشد سالانه کشورش را در سال 2015 به 7 درصد کاهش داد. این خبر البته غافلگیرکننده نبود. رشد چین همچنان حدودا دوبرابر رشد اقتصادهای عمده جهان است اما از اوج خود فاصله بسیاری گرفته است. چین بزرگ‌ترین واردکننده طلا است و اخبار اقتصادی آن بر بازار فلزهای گرانبها تاثیر می‌گذارد. 
دیگر خبر مهم روز برگزاری نشست شورای حکام بانک مرکزی اروپا بود اما این بانک در نشست پنج‌شنبه هیچ تغییری را در سیاست‌های خود اعلام نکرد. نرخ‌های بهره دست نخورده ماندند و طرح جدیدی نیز در مورد برنامه‌های تسهیل کمی معرفی نشد. طبیعی است که بازارهای مالی تقریبا هیچ واکنشی به این نشست نشان ندادند. بخشی از برنامه‌های تسهیل کمی بانک مرکزی اروپا از روز دوشنبه اجرایی خواهد شد. پنج‌شنبه بانک انگلستان نیز سیاست پولی خود را مانند سابق نگه داشت، انتظار بازارها نیز همین بود. 

  جمعه سقوط
اما روند افتی که از ابتدای هفته شروع شده بود، روز جمعه چنان تشدید شد که اونس را به پایین‌ترین بها در 9 هفته گذشته رساند. اونس روز جمعه را در انتظار گزارش مهم عصر با کاهش قیمت شروع کرد. طلا تا پیش از انتشار گزارش اشتغالزایی بخش غیرکشاورزی بزرگ‌ترین اقتصاد جهان به نوسان کاهشی در انتهای کانال 1100 دلار ادامه داد و تا ساعت 5 بعدازظهر، زمان انتشار گزارش اشتغالزایی آمریکا به قیمت 1197 دلار رسید. اما داده‌های گزارش مورد اشاره چنان بهتر از انتظارها بود که باعث سقوط طلا به محدوده 1160 دلار شد. کارشناسان انتظار ایجاد 240 هزار شغل را داشتند، اما گزارش وزارت کار آمریکا نشان می‌دهد که در ماه فوریه 295هزار شغل در اقتصاد آمریکا ایجاد شده است. طلا پس از اعلام این گزارش به سرعت رو به سقوط گذاشت و تا پایان کار بازار نیویورک به قیمت 1168 دلار رسید. به این ترتیب اونس در هفته کاری گذشته 85/ 3 درصد افت کرد. شاخص دلار نیز پس از اعلام گزارش روز جمعه به 61/ 97 واحد رسید.
 تقویت شدید دلار به افت بیشتر یورو انجامید تا نرخ برابری ارز واحد اروپایی مقابل دلار به 08/ 1 برسد. این بدترین نرخ برابری یورو از سپتامبر 2003 بود. با این حال کارشناسان مالی به احیای اقتصاد قاره سبز پس از آغاز برنامه تسهیل کمی امیدوارند. از آن سو با ادامه احیای اقتصاد آمریکا آنچه مورد توجه است زمان افزایش نرخ‌های بهره در آمریکا است.