ایران اکونومیست-پس از تغییر سامانه معاملات در 16 آذر 87 و عدم امکان محاسبه شاخص قیمتی بورس اوراق بهادار تهران با نام تپیکس که کار خود را از سال 69 آغاز کرده بود، همواره انتقاداتی از سوی سرمایه گذاران و بویژه مدیران صندوق های سرمایه گذاری مطرح می شد که شاخص های موجود کارایی لازم را ندارند و گویای واقعیت های بازار نیستند. به تعبیر دیگر شاخص های موجود نتوانسته بود میزان بحران بوجود آمده در پرتفوی صندوق ها و حتی سهامداران را نشان دهد.
این مساله زمانی حادتر می شد که سرمایه گذارانی که بصورت غیر مستقیم و از طریق صندوق های سرمایه گذاری مشترک پا به فضای سرمایه گذاری در بازار سرمایه گذاشته بودند، عملکرد مدیریان صندوق خود را با تغییرات شاخص مقایسه می کردند . همین عامل موجب برور ابهام و البته ناراحتی از عملکرد مدیران صندوق ها و سبد های سرمایه گذاری شده بود. انتقادها به اوج خود رسید تا جایی که سرمایه گذاران علاوه بر محاسبه شاخص های قدیم، تغییر مسئولین سازمان بورس را خواستار بودند.
با این همه در بزرگترین و مهمترین نشست بازار سرمایه طی سال جاری که عصر روز 4 اسفند ماه در وزارت اقتصاد برگزار شد و وزیران اقتصادی دولت در آن حضور داشتند، علاوه بر محاسبه مجدد شاخص تپیکس، از شاخص های جدیدی رونمایی شد. این شاخص ها عبارتند از شاخص قیمت ( ارزشی وزنی) ، شاخص کل (هم وزن) و شاخص قیمت ( هم وزن).
به این ترتیب، شاخص قیمت بورس اوراق بهادار تهران که از 16 آذر 87 محاسبه نمی شد، مجددا احیا شد و رقم 28170 را نشان داد. (شاخص در تاریخ 16 آذر 9178 واحد بود).
تقریبا انتظار سرمایه گذاران با رونمایی مجدد شاخص تپیکس مرتفع شد. این درحالی بود که بورس اوراق بهادار تهران اقدام به انتشار دو شاخص جدید کرد که عبارت هم وزن را با خود یدک می کشد. به اعتقاد بورس تهران این دو شاخص، بهتر می توانند عملکرد پرتفوی و صندوق های سرمایه گذاری را نشان دهد؛ زیرا در هر دوره سه ماهه وزن ارزشی سهام موجود در این شاخص مجددا برابر در نظر گرفته می شود.
در شاخص قیمت ( تپیکس) تاثیر شرکت های بزرگ همچنان بر شاخص زیاد است اما در شاخص های جدید این وزن ها هر سه ماهه با هم برابر می شود . به عبارت دیگر در پایان هر سه ماه متعادل سازی در سهم شرکت ها در شاخص صورت می گیرد. هر چند پس از انجام متعادل سازی در هر سه ماه، ممکن است وزن هر شرکت در شاخص تغییر کند اما این یک استاندارد پذیرفته شده در دنیا است که بصورت سه ماه این متعادل سازی در وزن شرکت ها صورت گیرد.
انچه در سایت بورس به نمایش گذاشته می شود حکایت از آن دارد که دو شاخص جدید با پایه 10000 و از ابتدای سال جاری محاسبه می شود و به ترتیب کاهش 9 و 2 درصدی را نسبت به ابتدای سال نشان می دهند. این بدان معنی است که اگر سرمایه گذاران پرتفویی از سهام موجود در شاخص را خریداری می کردند و در مقاطع سه ماهه مجددا وزن آنها را در پرتفوی خود برابر می نمودند، تنها 9 درصد کاهش را تجربه می کردند.
